روز جهانی کتاب کودک و عدم دسترسی کودکان افغان به کتاب

دوم اپریل مصادف است با روز جهانی کتاب کودک، از این روز در بسیاری از کشورها به هدف آموزش و گسترش فرهنگ مطالعه در بین کودکان  گرامی‌داشت می‌شود.

شماری از فرهنگیان و نویسند‌گان افغان به مناسبت روز جهانی کتاب کودک، می‌گویند که کودکان افغان به کتاب‎‌های کودکانه دسترسی ندارند.

فاطمه محمدی یکتن از فعالین فرهنگی می‌گوید:”اکثر کودکان افغان به کتاب دسترسی ندارند و کتاب تقریبا برای کودکان افغان ناشناخته باقی مانده است. در زمینه نشرات کتاب کودکان هم ما شاهدی اقدام اساسی نبودیم.”

این فعالان وضعیت کودکان را در افغانستان نگران کننده خواند و می‌افزایند که کودکان در شرایط کنونی نه تنها از دسرسی به کتاب‌های کودکانه محروم اند، بلکه شمار زیادی از آنان از نعمت آموزش نیز بی‌بهره می‌باشند.

طاهر مهدوی، نویسنده و فعال فرهنگی با تاکید بر اهمیت ادبیات کودک برای آموزش کودکان، می‌گوید که در افغانستان ادبیات کودک به گونۀ کامل به فراموشی سپرده شده است.

“نیاز کودک به کتاب و آموزش مانند نیاز به آب و غذا است. همانطور که غذا برای رشد جسمی آنان مهم است کتاب و مطالعه برای رشد فکری آنان ضرور است. اما در افغانستان در این زمینه کار اساسی نشده، اگر اقداماتی صورت گرفته هم محدود و اندک بوده که پاسخگوی نیازمندی کودکان نیست.”

محمود حکیمی، یکتن دیگر از نویسندگان می‌گوید کتاب‌هایی که در افغانستان برای کودکان به‌چاپ رسیده‌اند، دارای سبک نوشتاری و زبان کودکانه نیست. این کتاب‌ها نمی‌توانند نیازهای  کودکان را مرفوع کند.

“توجه به کودک افغان کافی نبوده، زیرا کتاب‌هایی که فعلا برای کودکان به نشر رسیده مطابق به نیاز و سلیقه کودک نمی‌باشند.”

با این حال سهراب امید، مسئول انتشارات باران تایید می‌کند که در یک سال گذشته نشرات این مرکز در بخش کتاب کودک،  80 در صد کاهش یافته است.

“متاسفانه بازار کتاب کودکان یا ادبیات کودک در افغانستان رو به رکود است و ما در یک سال توانستیم تنها چهار عنوان کتاب کودک را به نشر برسانیم . اکثر انتشارات که در این بخش فعالیت داشتند متوقف شده‌اند.”

خواستیم در مورد برنامه‌های وزارت اطلاعات و فرهنگ در زمینۀ ادبیات کودک، نظر مسئولان این وزارت را داشته باشیم، اما با تلاش‌های مکرر موفق به این کار نشدیم.

گفتنی است که روز جهانی کتاب کودک در سال ۱۹۶۷میلادی به افتخار زادروز هانس کریستین اندرسن، نویسنده داستان‌های کودکان نامگذاری شده‌است. از این روز همه ساله به هدف ترویج ادبیات کودک و نوجوان در کشورهای جهان تجلیل به عمل می‌آید.