در حالی که ازدواج، رکن اصلی تشکیل خانواده است، ولی شماری زیادی از جوانان واجد شرایط ازدواج در پروان، قادر به تشکیل خانواده نیستند. علت اصلی این مشکل اجتماعی، رسم و رواجهای ناپسند، مصارف گزاف عروسی و طویانه سنگین دختران است. به همین دلیل، جمعیت جوانان مجرد در این ولایت در حال رشد است و شرایط برای ازدواج آنها کماکان دشوار.
برای ازدواج در افغانستان دو محفل پرزرق و برق برگزار میشود؛ یکی محفل شیرینیخوری و دیگری محفل عروسی. در پروان اما مصارف این دو محفل بسیار بلند است. شماری از باشندگان این ولایت میگویند به دلیل مصارف بلند محافل شیرینیخوری و عروسی، جوانان بسیاری مجرد ماندهاند. به گفته آنها، حتا شماری از جوانانی که محفل شیرینیخوری شان را پشت سر هم گذاشتهاند، اکنون توش و توان برپایی محفل عروسی را در خود نمیبینند. این باشندگان پروان میگویند که آنها بعضاً شاهد برهم خوردن ازدواج شماری از جوانان به خاطر ناتوانی پسر در تأمین مصارف عروسی نیز بودهاند.
توریالی الکوزی، یکی از شهروندان پروان، به کلید گفت: “مدت یک سال است که نامزد هستم، اما تاکنون نتوانستهام عروسی کنم و زنم را به خانه بیاورم. دلیل عمده آن رسم و رواجهای ناپسند است؛ چون کسی که عروسی میکند باید پول بسیار زیاد داشته باشد.”
جوانان در حالی از مصارف گزاف عروسی شکایت دارند که زمینههای شغلی و فرصتهای کاری در کشور بسیار محدود است و مهاجرت به کشورهای دیگر نیز روز به روز دشوارتر میشود. از این رو، شماری از جوانان تلاش میکنند از هر طریقی که شده مصارف طویانه و مراسم عروسی شان را فراهم کنند، که پیامد این تلاشها، فرار جوانان از کشور و افزایش جرایم جنایی است. بارها دیده شده که بعضی از جوانان به خاطر تأمین هزینه ازدواج شان یا راه مهاجرت را در پیش گرفته و یا هم به سرقت اموال و اختطاف دیگران روی آوردهاند. در حالت حادتر آن، بعضی از جوانان به گروههای مخالف مسلح دولت پیوسته و یا به اعتیاد و خرید و فروش مواد مخدر مشغول شدهاند.
مقامهای محلی در ولایت پروان با تأیید این مشکلات میگویند که دولت به خاطر محدود کردن مصارف بیجا در مراسم عروسی و ازدواج جوانان، یک مقرره را ایجاد کرده است که با تأسف کسی به فکر عملی کردن آن نیست. وحیده شهکار، سرپرست دفتر مطبوعاتی والی پروان، میگوید: “یک مقرره در مورد مصارف عروسی در پارلمان ساخته شده بود و در آن آمده که باید بیش از 500 نفر در مراسم عروسی اشتراک نکنند، اما این مقرره تنها روی کاغذ باقی مانده و در عمل هیچ عملی نمیشود و ما میبینیم که بیش از هزار نفر هم در عروسیها اشتراک میکنند. این وضعیت برای هموطنان ما عواقب بسیار خطرناکی در پی دارد.”
از سوی دیگر، مسوولان ریاست امور زنان ولایت پروان، مصارف گزاف در مراسم عروسی را یک مشکل بزرگ فراروی خانوادهها دانسته و میگویند که این گونه مصارف در برخی موارد منجر به فرار جوانان از کشور، خشونتهای خانوادگی و حتا قتل جوانان شده است. مقامهای این ریاست میگویند که گرفتن پول به عنوان طویانه و مصارف گزاف در عروسی یک نوع خشونت علیه دختران است و همین مسأله سبب شده است تا شمار زیادی از دختران و پسران ازدواج نکنند. نادره گیاه، رییس امور زنان پروان، به کلید گفت: “یکی از مشکلاتی که باعث فقر اقتصادی خانوادهها میشود، همین رسم ورواجهای ناپسند است که در کنار فقر خشونت علیه زنان را نیز در پی دارد.”
وقتی نظر عالمان دین در این رابطه جستجو شود دیده میشود که آنها نیز از مصارف گزاف عروسی و رسم ورواجهای ناپسند انتقاد دارند. شاه آقاحنفی، رییس شورای علمای پروان، در این مورد میگوید: “مراسم عروسی و یا شرینیخوری که به صورت مجلــل بــرپـا شــود، اصـراف تلقی میشود و اسلام اصـــراف را منــع کــرده است. این مصارف تأثیرات بدی بر دختران و پسران میگذارد و آینده آنها را با خطر مواجه میکند.” به گفته عالمان دین، ازدواج اساس تشکیل یک خانواده میباشد و در صورتی که مصارف عروسی بالا باشد، جوانان نمیتوانند در وقت مناسب اقدام به تشکیل خانواده کنند. از دید آنها، در صورتی که جوانان نتوانند از راه مشروع و قانونی با یکدیگر ازدواج کرده و تشکیل خانواده دهند، سلامت اخلاقی جامعه آسیبپذیر خواهد شد.
