افزایش موارد اقدام به خودکشی زنان در دایکندی باعث نگرانی کمسیون مستقل حقوق بشر شده است. مسوولان این کمسیون در دایکندی میگویند در جریان امسال 63 مورد اقدام به خودکشی توسط زنان را به ثبت رساندهاند. جواد دادگر، رییس کمسیون مستقل حقوق بشر دایکندی، به کلید گفت از میان این موارد تنها شش مورد آن منجر به مرگ شده است. وی با ابراز نگرانی در این باره گفت که موارد اقدام به خودکشی توسط زنان در دایکندی، امسال نسبت با سال گذشته، 16 مورد افزایش داشته است. به گفته او، سال گذشته، 47 مورد اقدام به خودکشی توسط زنان در کمسیون مستقل حقوق بشر دایکندی ثبت شده بود. عمدهترین عوامل خودکشی زنان در ولایت دایکندی، خشونتهای خانوادگی، ازدواجهای اجباری و فقر اقتصادی عنوان میشود. دادگر در گفتگو با کلید، عوامل چون باورهای ناپسند اجتماعی و سطح پایین آگاهی زنان از حقوق شان را نیز به این فهرست اضافه کرد. به گفته وی، فرهنگ زنستیزانه حاکم بر جامعه، زمینه را برای اعمال خشونت با زنان فراهم ساخته و این خشونتها در بعضی موارد منجر به اقدام زنان به خودکشی میشود.
از طرف دیگر، شماری از فعالان زن در دایکندی، میگویند که اقدام به خودکشی، تنها گزینهای است که زنان پس از به بنبست رسیدن زندگی شان به آن مبادرت میورزند. رحیمه، یکی از فعالان اجتماعی زن در دایکندی، به کلید گفت زمانی که زنان به بنبست میرسند و میبینند که هیچ انتخابی به جز خودکشی ندارند، مرگ را به آغوش میکشند. وی علاوه کرد که عامل اصلی به بنبست رسیدن زندگی زنان در ولایتهای فقیرنشین، بهویژه دایکندی، عدم رعایت حقوق زنان توسط مردان و تحمیل خشونت به آنها است. این فعال اجتماعی تصریح کرد که زنان با انتخاب مرگ سعی میکنند برای همیشه با فشارهای روزگار و غمهایی که مستحق تحـمــل آن نیستند، خداحافظی کنند.
فهیمه بهزاد، فعال دیگر اجتمـاعـــی در دایکـنـدی، میگوید که بیشتـر زنــان و دختـران جوان به دلیل ازدواجهای اجباری دست به خودکشی میزنند. به عقیده او، از آن جایی که مردان خانواده به خواست و آرزوی دختران شان گردن نمیگذارند و لباس زندگی آنها را مطابق میل خود شان میدوزند، آنها احساس یأس و حقارت کرده و سرانجام این احساسات به عقدههای مرگبار تبدیل میشود. خانم بهزاد افزود که مرگهای خودخواسته و خودکشیها، حاصل انفجار عقدههایی است که به دلیل بیمهری و بدرفتاری مردان خانواده نسبت به زنان و دختران در دل آنها نطفه بسته و بزرگ شده است. وی با تأیید گفتههای رحیمه افزود که زنان و دختران جوان نه به دلیل مرگدوستی و مرگاندیشی بلکه به دلیل به بنبست رسیدن زندگی شان چارهای جز انتخاب مرگ ندارند.
با این حال، افزایش موارد اقدام به خودکشی در میان زنان در دایکندی به یک معضل مهارناپذیر اجتماعی در این ولایت تبدیل شده است. زکیه رضایی، رییس امور زنان دایکندی، به کلید گفت که آنها از افزایش موارد اقدام به خودکشی در میان زنان این ولایت به شدت نگران هستند، اما برای رفع این معضل در حال چارهسنجی و اجرای برنامههای پیشگیرانه میباشند. وی از اجرای برنامههای آگاهیدهی درمورد حقوق زنان و همچنان ترغیب ملاامامان برای نکوهش خودکشی و خشونت علیه زنان از طریق منبرها و مسجدها، به عنوان برنامههایی یاد کرد که برای جلوگیری از خشونت علیه زنان و اقدام زنان به خودکشی در دایکندی در حال اجرا است. به گفته وی، در دایکندی، عمدتاً دختران جوان دست به خودکشی میزنند که علتهای اصلی آن هم خشونتهای خانوادگی و ازدواجهای ناخواسته و اجباری میباشد. او از “مرگ موش” به عنوان دوایی یاد کرد که زنان و دختران جوان با خوردن آن، مرگ را به آغوش میکشند.
براساس دستورات اسلامی، خودکشی حرام است. با وجودی که اکثریت مطلق افغانها مسلمان اند، اما پدیده خودکشی در میان آنها از گذشته تا حال وجود داشته است. با این وصف، نه تأکیدات و دستورات دین اسلام و نه هم تلاشهای بشری در این زمینه مانع اقدام به خودکشی در کشور شده است. این وضعیت چالشی است که غلبــه بــر آن مستـلـزم فعالیتهای گسترده و دوامدار در تمام سطوح است و باید تمام نهادها در این خصوص دست به کار شوند.
