همین اکنون در دهلی نو، برنامه (جفت و طاق) به مقصد تطبیق تقسیم اوقات گردش موتر های شخصی که هدف آن کاهش درجه آلودگی هوا می باشد، مورد استفاده قرار می گیرد.
این ابتکار که تقریبا در بیشتر از سه حصه شهر برای گشت و گذار موتر های شخصی نافذ است، سبب جلوگیری از ازدحام شدید ترافیک و بندش سرک ها نیز شده است.
در حالیکه حکومت تصمیم دارد طرح مذکور را در هر ماه برای دو هفته عملی سازد، بسیاری ها معتقد اند، با توجه به میزان بلند آلودگی هوا، این تدابیر جایی را نمی گیرد.
آقای “جوگیندر سینگ” یکی از صد ها رضاکاری که با پیام خویش مبنی بر (بگذارید هوای شهر قابل تنفس باشد) دسته گلی بدست به پا ایستاده است، می گوید: “این یک طریق یا شیوه مودبانه خواهش از مردم است تا قوانین ترافیکی را مراعات نمایند. البته تا جاییکه دیده می شود، مفاد هم داشته است.”
گذشته از رضاکاران، هزاران تن از افراد پولیس نیز در شهر مستقر شده اند تا از چگونگی موفقیت طرح نظارت کنند. آنهاییکه به گل ها توجه نمی کنند، مجازات شده 30 دالر امریکایی جریمه نقدی می گردند. مکیش کمار که مالک یک عراده موتر است، باور ندارد طرح مذکور بصورت درست تطبیق شده بتواند. مطابق طرح “جفت و طاق”، روز های طاق هفته برای موتر های اختصاص داده شده است که عدد نمبر پلیت شان تاق است و متباقی روز های جفت برای موتر های است که دارای نمبر پلیت جفت باشند.
فقط وسایط دو ارابه یی مثلا (بایسکل و موتر سایکل)، زنان دریور، شماری از قاضی ها و رهبران سیاسی از مفاد این طرح که (در دو هفته ی ماه جنوری سال جاری بطور امتحانی مورد استفاده قرار گرفت)، مستثنی هستند. اما اخیرا جنجال های در قسمت موثریت و یا عدم موثریت این برنامه، رونما گردیده است.
امونیتا رای، عضو مرکز ساینس و محیط زیست هند که از تطبیق طرح مذکور استقبال می نماید، می گوید: “اولین فایده اش جلوگیری از ازدحام بی حد سرک ها است. ما صریحا ملاحظه نموده ایم که با اجرایی شدن این طرح در میزان آلودگی هوا کاهش رونما گردیده است. من نمی گویم که مسئله آلودگی هوا با این طرح حل می شود، ولی همین که تغيیرات مثبت ولو کوچک، رونما می گردد، باید از آن حمایت نمائیم تا هوای نسبتا بهتری را تنفس کنیم. زیرا همه می دانیم که جلوگیری از آلودگی هوا چی امر مشکلی است.”
طبق آمار ارایه شده از جانب اداره مرکزی کنترول شاهراه ها، 35 فیصد سرک ها برای عبور و مرور پیاده رو ها خالی شده و از ازدحام بی حدی که در بعضی اوقات روز وجود داشت، جلوگیری گردیده است. در همین حال، آقای “ارویند کجریوال” وزیر اعلای دهلی نو، طبق تقاضای مردم، از تمدید این طرح سخن زده می افزاید: “مردم به دلیل ترس، از این طرح پیروی نکرده اند، بلکه به چشم سر مشاهده نمودند که سرک ها خلوت شده و فاصله ی را که مجبور بودند در دو ساعت طی نماید، در یک ساعت طی می شود. این دلیلی است که مردم عام از این برنامه حتی بصورت دایمی استقبال نموده و آماده اند بعضی دشواری های را که مراعات آن در قبال دارد، با کمال صبر و حوصله مندی تحمل کنند.”
برنامه تقسیم اوقات فعالیت وسایط، در قدم اول حمایت مردم و بعدا حمایت سیاسیون را با خود داشت ولی طوریکه دیده می شود، حالا حمایت منتقدین را نیز بدست آورده است. شماری به این عقیده اند که مستثنی شناختن وسایط (دو تیره یا دو چرخه) نیز سبب خرابی وضعیت هوا می گردد. تعدادی می گویند، حکومت باید سیستم ترانسپورت عامه را تقویت بخشد.
اما آقای “شیوم” ژورناليست و ویبلاگ نویس هندی، حکومت را به فریبکاری متهم نموده می گوید: “هدف اصلی این طرح کاهش میزان آلودگی هوا بود که چنین نشد. با تمام تبلیغاتی که صورت گرفت، کسی چنین چیزی را حس نکرد. اما حالا می گویند که طرح مذکور سبب جلوگیری از ازدحام ترافیکی شده است. اما باید گفته شود که مقصد برنامه متذکره در ابتدا جلوگیری از ازدحام نبود.”
ولی، امونیتا رای، عضو مرکز ساینس و محیط و مدافع برنامه تقسیم وقت فعالیت وسایط نقلیه می گوید: “وقتی وسایط در ازدحام برای ساعت ها متوقف می گردند، دود و بخار آن بیشتر فضا را آلوده ساخته سبب مشلات تنفسی مردم می گردد که در سرک ها به رفت و آمد مشغول اند. پس به این نتیجه می رسیم که اگر ترتیبی داده شود که از ازدحام جلوگیری شود، نیز به مراتب در کاهش آلودگی هوا موثر و مفيد خواهد بود.”
به هر ترتیب، اگر مخالفتی هم در مورد برنامه “جفت و طاق” وجود داشته و گفته شود که حل دایمی مشکل آلودگی هوا شده نمی تواند، تقریبا همگی در یک امر توافق دارند که، برنامه “جفت و طاق” به صفت یک درمان موقتی مورد استفاده قرار گرفته می تواند.
