مسوولان عودت و مهاجرين ولايت هرات، از افزايش اخراج مهاجرين افغان از ايران خبر ميدهند و ميگويند از مدت يكماه بدينسو؛ روزانه بين 1000 تا 1200 تن مهاجر افغان، از ايران اخراج گرديده و از طريق مرز اسلام قلعه وارد افغانستان ميشوند.
كمبود امكانات
شاه محمد محق رئيس عودت مهاجرين ولايت هرات؛ با بيان اين مطلب افزود: “روند اخراج اين پناهجويان؛ درحالي صورت مي گيرد كه هم اكنون رياست عودت مهاجرين و موسسات همكار، فاقد امكاناتي اند كه بتوانند اين تعداد مهاجر اخراج شده را زير پوشش قرار دهند. مو صوف با اشاره به همكاري اين رياست و موسسات ذيدخل، با رد مرزيها اضافه نمود: “تعداد اندكي از مهاجرين كه واجد شرايط باشند، زير پوشش برنامهء كمكي اين رياست قرار مي گيرند.”
وی همچنان یادآور شد که رقمی حدود 300 تا 400 تن از هموطنان مانیز همه روزه از طریق مرز نیمروز وارد كشور میشوند.
امان الله سلطاني رئيس عودت مهاجرين ولايت نيمروز، در گفتگويي با كليد گفت: “بطور اوسط روزانه حدود 400 تن مهاجر از ايران شامل مردان، زنان و كودكان اخراج مي شوند. نامبرده با آنكه از فراهم آوري امكانات اوليه براي پذيرايي اخراج شدگان خبر ميدهد، ولي درعين حال مي افزايد: “مقامات ايراني، در طول شب، اقدام به اخراج اين مهاجرين مي نمايند.”
بدرفتاري ايران
موضوع نحوهء رفتار با مهاجرین افغان در ایران، از جمله روند اخراج آنان، همواره مسئلهء بحث برانگیز بوده است. بعضی از مهاجرین افغان، از بدرفتاری ایرانیان شاکی بوده و از برخورد نامناسب مقامات امنیتی ایران، عدم رضایت شان را ابراز می نمایند.
غلام سخي كه به تازه گي از ايران رد مرز شده، وضیعت مهاجرین افغان در خاک ایران را تاسف بار خوانده می گوید از چندی بدینسو مقامات ایران، قوانین سختگیرانه اي را برای مهاجرين وضع نموده است.
موصوف می افزاید: “در حال حاضر، اکثریت افغانهای مهاجر در ایران، نه تنها اجازهء کار را ندارند، بلکه در صورت مشاهده و انجام کار، توسط نیروهای امنیتی ایران دستگیر و پس از سپری نمودن چند شبانه روز در اردوگاه بدون امکانات و پرداخت حق الزحمهء كاري و یا کدام اطلاع رسانی به خانواده های شان، ردمرز می شوند.”
فضل احمد باشنده ولسوالي غوريان هرات يكي از اين اخراج شدگان، می گوید در حال حاضر؛ خانواده اش در بندرعباس ایران به سر می برند و ازا ینکه وی توسط نیروهای امنیتی ایران از سر کارش دستگیر و رد مرز شده، آگاهی ندارند.
اخراج اجباري
دراین حال رئيس عودت مهاجرین هرات نیز با تایید مشکلات مهاجرین در ایران، اخراج مهاجرین افغان به صورت اجباری، در شرایط ناامني موجود را كار نادرست خواند و افزود: “اجرای سیاست اخراج مهاجرین افغان، با اعمال محدودیت های گسترده به همراه بوده است.” وی محدودیت اعمال شده برکودکان افغان برای کسب تحصیل، محدودیت بر ارائهء خدمات صحی و همچنان محدودیت از اشتغال زایي و دریافت حق الزحمه را از این موارد، خواند.
افزايش اخراج اجباری هزاران افغان از خاک ایران؛ باعث نگرانی فزایندهء دولت افغانستان و مهاجرین افغان در ایران شده است. کارشناسان در ولايت هرات؛ عدم امنیت سرتاسری در کشور، عدم دسترسی به کار، و فقر اقتصادی را از مواردی می خوانند که باعث شده تا مردم با تحمل مشکلات، راه مهاجرت را پيش گيرند.
محمد رفیق شهیر رئیس متخصصان هرات، به این نظر است که اگر دولت زمینهء کاری را برای باشندگان افغان مهیا سازد، یقیناً این مشکلات کاهش خواهد یافت.
همايون نظري از صاحبنظران در هرات، معتقد است كه عملكرد ضعيف دولت افغانستان در برابر سياست هاي ايران مبني بر اخراج مهاجرين، باعث شده تا روند اخراج آنها روزبروز افزايش يابد.
بازگشت داوطلبانه
نگراني از افزايش اخراج پناهجويان افغان از ايران؛ درحالي مطرح ميگردد، كه مقامات وزارت عودت مهاجرين، بر اخراج تدريجي شان تاكيد دارند.
اين مقامات گفته اند که اخراج مهاجرین افغان از ایران؛ باید مطابق به توافقنامهء سه جانبهء کمیشنری عالی ملل متحد، دولت های ایران و افغانستان صورت گیرد.
طبق این توافقنامه؛ افغان ها باید بصورت داوطلبانه و تدریجی به وطن شان عودت نمایند؛ زیرا در حال حاضر، دولت افغانستان قادر به پذیرایي از تمامی مهاجرین افغان، خارج از کشور نمی باشند.
اظهارات این مقامات مبنی بر افزایش اخراج مهاجرین؛ درحالی مطرح می گردد که دولت ایران، همواره تاکید نموده است آن عده افغان هایي را از خاک این کشور اخراج می نماید که فاقد اسناد و مدارک قانونی در ایران بوده و به شکل غیرقانونی زیست می نمایند.
گفته می شود درحال حاضر؛ حدود یک و نیم ملیون مهاجر افغان، در ایران به سر برده و دولت افغانستان در تلاش است تا حکومت ایران را متقاعد سازد كه دست از اخراج دست جمعی اجباری پناهجویان، بردارد.
