تاثیر محدودیت‌های ناشی از کرونا بر محیط زیست

شیوع کووید-‌19 باعث شد تا رهبران جهان، محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای را بر مردم وضع کنند، اما موضوع مهم این است که کاهش گشت‌وگزار در شهرهای کلان و صنعتی، به‌گونه مستقیم بر محیط زیست تاثیر گذاشته است.

کووید ۱۹

نویسنده: مقدس هاشمی

4 اسد 1400

تاثیر محدودیت‌های ناشی از کرونا بر محیط زیست

کاهش فعالیت‌ها در سراسر جهان، باعث کاهش آلوده‌گی آب و هوا در بسیاری از مناطق شده ‌است.
کابل نیز از شهرهای‌ست که در زمان شیوع ویروس کرونا و وضع قرنطین، شاهد تغییرات مثبت و منفی در محیط زیست بود.
برای واکاوی بیشتر در مورد تاثیرات ویروس کرونا بر محیط زیست، سراغ افرادی رفتم که در زمان همه‌گیری ویروس کرونا و وضع قرنطین برخلاف دیگران، برای پاکی و صفایی شهر تلاش کردند.
کارمندان شاروالی کابل، تمام خطرات ناشی از کرونا را به جان خریده و مصروف صفایی شهر بودند.
آنان، همه روزه در گوشه و کنار شهر و در آلوده‌ترین مناطق کابل کثافاتی را که همه روزه مردم ما با بی‌پروایی تمام به جاده‌ها می‌اندازند، با دستان مهربان شان جمع‌آوری کرده و به زیبایی و پاکیزه‌گی شهر می‎اندیشند.
برای مصاحبه و گفت‌وگو با نارنجی پوشان (کارمندان تنظیف) جاده‌های شهر کابل را گشت زدم تا رفته رفته، در منطقه مزدحم کارته پروان از پنجره موتر پیر مردی را دیدم که با شانه‌های خمیده و دستان ترک خورده، مصروف پاک‌کاری یکی از زباله‌دانی‌ها است.
از موتر پیاده شده به سمتش رفتم؛ با چشمان مهربان، پیش از سلام به طراف زباله‌دانی اشاره نموده و از بی پروایی مردم شکایت می‌کند: ” ببین مردم کل جنگلی را روی یپاده روی انداختن، در داخل دول جنگلی نمی‌اندازن، چی بگویی به این مردم.”

کلیدگروپ را در یوتیوب دنبال کنید

پس از شنیدن و تایید حرف‎‌هایش از وی پرسیدم که می‌خواهد با من صحبت کند یا خیر؟
با صدای مهربان گفت: “ها بچیم سر چی گپ بزنم”
از وی در مورد کار و فعالیتش در زمان همه‌گیری ویروس کرونا پرسیدم.
احمد گل نام دارد و نه سال می‌شود که مصروف کار در ریاست تنظیف است؛ تجربه‌اش را با من شریک کرد؛ در زمان قرنطین که همه در خانه بودند و همه جا‌ها بسته بود، وی و همکارانش همه روزه بدون استثنا به کار می‌آمدند.
احمدگل می‌گوید، خودش به دلیل سروکار با کثافات و زباله‌های شهر به کرونا مبتلا شد و از وی، به خانواده و نزدیکانش سرایت کرد.
می‌گوید، روزگار سخت را پشت سر گذاشته است، اما شکر گزار است که همه اعضای خانواده‌اش که به کرونا مبتلا شده بودند، بهبود یافته‌اند.
پیشتر رفتم؛ جاده‌ها را طی می‌کنم در هر قسمت شهر کابل نازنجی پوشان به چشم می‌خورند، اما بیشتر شان نمی‌خواهند صحبت کنند.
با کاکا ولی، در منطقه دهمزنگ کابل روبرو می‌شوم؛ با لحن تند می‌گوید، چیزی به گفتن ندارد و برایش گفته شده که با رسانه‌ها صحبت نکند.

کلیدگروپ را در انستاگرام دنبال کنید

اما این طرف‌تر، جوانی با اندام ضعیف اما همت بلند، مصروف پاک‌کاری زباله‌های کنار جاده است.
با پیشانی باز از ما پذیرایی می‌کند و علاقه‌مند است تا با ما صحبت کند.
نامش، مختار احمد است و یازده سال می‌شود که مصروف پاک‌کاری شهر است.
مختار که خانواده نه نفری‌اش به شمول پدر، مادر و خواهر جوانش را سرپرستی می‌کند می‌گوید، برادرش را در کرونا از دست داده است.
به گفته وی، برادرش مشکل گرده داشت و کرونا زنده‌گی‌‌اش را گرفت.
با ندامت تمام می‌گوید که ویروس کرونا، از وی به برادرش انتقال کرده بود.
از مختار، در مورد کارش‌ می‌پرسم، اینکه قرنطین و کرونا تاثیر روی پاکی شهر و محیط زیست گذاشته است؟ مختار می‌گوید، مردم در قبال پاکی شهر بسیار بی‌پروا استند و کرونا و قرنطین هیچ تاثیری روی مردم نگذاشته است.
در ادامه، با مرد دیگری مواجه شدم که 15 سال می‌شود در ریاست تنظیف شاروالی کابل کار می‌کند.

بیشتر بخوانید:

این مرد، از برخورد نامناسب مردم با آنان گله دارد و می‌گوید، مردم استفاده درست ماسک را بلد نیستند.
عبدالله مطئین، گفت :”کرونا برای ما بلای جان شده مردم ماسک می‌پوشن باز ما هر روز از روی سرک و گدان جمع می‌کنیم، اگر کسی را می‌گویم که ننداز می‌گوید به چی استی جمع کو.”
در همین حال، اداره حفاظت از محیط زیست می‌گوید، وضع محدودیت‌ها و قرنطین، روی محیط زیست تاثیر داشته است.
از سویی هم این اداره، از استفاده بی‌رویه و غیر مناسب مردم از ماسک شکایت دارد.
قاسم رحیمی؛ رییس اطلاعات و آگاهی اداره حفاظت از محیط زیست در صحبت با کلید گفت، کاهش فعالیت‌های انسانی، عدم فعالیت کارخانه‌های صنعتی و تولید، و توقف ترانسپورت شهری در زمان همه‌گیری ویروس کرونا، تاثیرات چشم‌گیر روی محیط زیست داشت.
وی، تاکید می‌کند که اگر مردم، به‌گونه درست و مناسب از وسایل و امکانات دست داشته شان استفاده کنند، محیط زیست حفظ شده و به آن آسیب نمی‌رسد.
رحیمی، عدم استفاده درست از ماسک را نگران‌کننده خوانده، می‌گوید که در بلند مدت، مردم شاهد پیامدهای ناگوار استفاده بی‌رویه از ماسک خواهد بود.
با این همه، وزارت صحت عامه نیز عدم استفاده درست از ماسک را برای محیط زیست نگران‌کننده خوانده و از مردم می‌خواهد که در استفاده از ماسک و محیط زیست محتاط باشند.
میرویس علی‌زی؛ معاون سخنگوی وزارت صحت عامه به کلید گفت، انداختن ماسک و زباله‌های که از نزد مریض کرونا بیرون می‌شود، باعث انتشار ویروس شده و خطر ابتلا به کرونا را چند برابر می‌کند.
علی‌زی، با اشاره به کثافات و لوازمی که از شفاخانه‌های کووید-19 بیرون می‌شود گفت، لباس‌های امینی و ماسک‌های که از سوی داکتران و پایوازان در شفاخانه‌های کووید-19 استفاده می‌شود، در جعبه‌های محافظت شده انتقال و حریق می‌شود.
ازسویی هم، شماری از داکتران و متخصصان می‌گویند، ویروس کرونا در کنار این‌که تاثیرات مثبتی روی محیط زیست داشته است، تاثیرات منفی نیز برجای گذاشته است.
عزیز الدین همت؛ روان شناس کلینیکی در صحبت با کلید، کرونا را یک فرصت مناسب برای پاکی محیط زیست دانسته، می‌گوید که مردم باید در نگهداری محیط زیست تلاش نموده و سبب آلوده‌گی بیشتر آن نشوند.
همت، با اشاره به استفاده بی‌رویه از ماسک و دست‌پاک‌های کاغذی گفت که استفاده بی‌جا و غیر مناسب این وسایل، در کنار انتشار ویروس، سبب انتقال و شیوع مریضی‌های دیگر در جامعه می‌شود.
این درحالی‌ست که همزمان با انتشار ویروس کرونا در جهان، سازمان صحی جهان برای جلوگیری از انتشار بیشتر ویروس کرونا، استفاده از ماسک را برای همه مردم تجویز کرد؛ چیزی که کارشناسان محیط زیست، استفاده بی‌رویه آن‌را یکی از عوامل آلوده‌گی هوا و محیط زیست می‌دانند.