با سپری شدن چند روز دیگر، 16حمل، روز برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری و شوراهای ولایتی در كشور، فرامی‌رسد. اما نبود امنیت و ترس از تقلب گسترده در انتخابات، نگرانی شدیدی را در میان نهادهای مدنی و نهادهای ذی‌ربط ایجاد کرده است.
این نگرانی زمانی افزایش بیشتر یافت که از یک‌طرف کمسیون مستقل انتخابات تهدید کرد که ناامنی برگزاری انتخابات شفاف را زیر سوال خواهد برد و نیروهای امنیتی کشور باید در زمینه تدابیر بیشتری روی دست داشته باشند و از سوی دیگر طالبان هشدار داده که انتخابات را مختل خواهد کرد. اما طبق معلومات نهادهای امنیتی، قرار است در حدود 400 هزار نیروی امنیتی در روز انتخابات به تأمین امنیت انتخابات بپردازند و طالبان نخواهد توانست در این روز دست به ناامنی زده و انتخابات را مختل سازد.
تورنجنرال افضل امان رييس اوپراسيون وزارت دفاع ملى، می گوید که اردوى ملى در تامین امنیت انتخابات ریاست جمهوری وشوراهای ولایتی پیش رو، آمادگی کامل دارد و جای هیچ نگرانی نیست.
اما محمدیوسف نورستانی، رییس کمسیون مستقل انتخابات، در 19 مارچ در کنفرانس هماهنگی آگاهی عامه با جامعه مدنی در کابل گفته: “ارزیابی‌هایی که کمسیون ما کرده، دیده می‌شود که مشکلات خیلی زیاد است و امکان دارد که بعضی مراکز به روی رأی‌دهندگان باز نشود. در حالی که نیروهای امنیتی در گزارشی که برای ما داده‌اند، گفته‌اند که این مراکز در روز انتخابات فعال خواهند بود که این تشویش و نگرانی‌های ما را زیاد کرده است
عمده ترین تهدید
عمده‌ترین تهدیدی که در مقابل انتخابات به حساب می‌آید طالبان است. این گروه به تازه‌گی، در یک خبرنامه هشدار داده که برگزاری انتخابات آینده را مختل خواهد کرد.
در حال حاضر، نگرانی‌های امنیتی از گوشه و کنار کشور شنیده می‌شود. به تازه‌گی بزرگان قومی از ولایت فاریاب نگرانی‌های خود را در این زمینه ابراز داشته‌اند. صوفی عبدالرسول، باشنده یکی از قریه‌های ولسوالی المار، می‌گوید که طالبان در برخی مساجد، نامه فرستاده و هشدار داده که نباید مردم در انتخابات شرکت نمایند.
مقامات محلی نیز تهدیدات طالبان را در مورد انتخابات رد نکرده و تا حدودی آمار سایت‌های انتخاباتی را که با تهدید مواجه هستند کم جلوه می‌دهند. عبدالاحد “ایل‌بیک”، یکی از نامزدان شورای ولایتی فاریاب، به کلید گفته است در ولسوالی دولت‌آباد 5 سایت انتخاباتی زیر تهدید بلند امنیتی قرار دارد. اما سیدعبدالاسلام نزهت، ولسوال دولت‌آباد، مدعی است که صرف 3 سایت زیر تهدید بلند امنیتی قرار دارد. به همین شکل ولسوالی‌های المار و قیصار نیز وضعیت مشابه با دولت‌آباد دارد.
صدیق صدیقی، سخنگوی وزارت امور داخله، طی کنفرانسی در کابل گفته است، در مجموع 396 مرکز در سراسر كشور غیرفعال است، ولی نیروهای پولیس تلاش خواهند کرد تا تهدیدهای امنیتی این مراکز را تا روز انتخابات کاهش دهد؛ در حالی که کمسیون مستقل انتخابات این رقم را 400 مرکز اعلان کرده است.
طالبان گاه گاهی در گوشه و کنار کشور سعی می‌کند قدرت خود را به رخ مردم بکشد. این گروه اخیراً با حمله به هوتل سرینا تعدادی از افراد ملکی را به شمول یک خبرنگار کشت، روز سه شنبه پنجم حمل طالبان با حمله به دفتر ساحوی کمسیون مستقل انتخابات بار دیگر تعدادی از افراد ملکی و نظامی را به قتل رساند. در عین حال حمله انتحاری درکندز وحمله دیگر بر کابل بانک در کنر توسط طالبان میزان نگرانی ها را میان مردم به خاطر اشتراک در انتخابات به شدت بالا برده است.
اكنون این نگرانی وجود دارد كه ایا طالبان موفق خواهد شد در روز برگزار انتخابات نیز حملاتی را علیه رأی‌دهندگان و افراد ملكی سازمان‌دهی كند یا خی؟
اما مسوولین امنیتی کشور ادعا می‌کنند که حرکات طالبان از همین حالا از سوی نیروهای کشفی و استخباراتی زیر نظر قرار دارد و این گروه به هیچ صورتی نمی‌تواند در برابر انتخابات مشكل خلق کند.
قرار است 400 هزار تن از نیروهای اردوی ملی، پولیس، امنیت ملی و پولیس محلی، امنیت انتخابات 16 حمل را تأمین کنند. وزارت امور داخله می گوید در صورت ضرورت نیروهای آیساف نیز نیروهای امنیتی افغان را کمک خواهند کرد.
مقامات امنیتی از اجرای 60 عملیات در مقابل طالبان در طول یک هفته گذشته خبر داده‌اند که به منظور زمینه‌سازی برای انتخابات صورت گرفته است. به گفته آن‌ها این عملیات‌ها در ولایات ننگرهار، زابل، قندهار، غور، کنر، نورستان و غزنی اجرا شده است. مقام‌های وزارت امور داخله نسبت به نتیجه عملیات شان برای انتخابات خوش‌بین می‌باشند.
وزارت دفاع ملی نیز اعلان کرده است که به تمام فوا برای تامین امنیت انتخابات آمادگی گرفته است. ظاهرعظيمى در یک کنفرانس به خبرنگاران در کابل گفت: “درانتخابات گذشته رياست جمهورى، با کميت ١٩٠هزار نيروى امنيتى به طرف انتخابات رفتيم؛ اما دراين دور با کميت ٣٥٢هزار نيرو به طرف انتخابات مي رويم.”
زورمندان محلی
زورمندان محلی نیز یکی از عوامل نگرانی‌های مردم در روز برگزاری انتخابات به حساب می‌آیند. این زورمندان در انتخابات گذشته نشان داده‌اند که به نفع نامزدان مورد علاقه خود دست به تقلب و تهدید رأی‌دهندگان می‌زنند.
افراد زورمندی که در بعضی محلات مسلح نیز می‌باشند، به گونه‌ای در انتخابات اعمال نفوذ کرده و در تلاش تأمین منافع خود و پیروزی نامزدان مورد علاقه خود می‌باشند. شماری باشنده‌های ولایت غور گفته‌اند که زومندان مسلح محلی، آن‌ها را تهدید می‌كنند تا در روز انتخابات به نامزدان ریاست‌جمهوری مورد نظر این زورمندان رأی بدهند.
این زورمندان حتی قبل از قبل کارت‌های رأی‌دهی مردم را برای خود جمع‌آوری می‌كنند. گل عروس یک باشنده ولایت غور گفته كه او مجبور است پس از گرفتن كارت رأی‌دهی، آن را به زورمندان محلی بسپارد تا آن‌ها در غیاب وی رییس‌جمهور آینده‌اش را برگزینند. آن‌ها می‌گویند، لازم نیست شما در انتخاب شركت کنید، ما از طرف شما رییس‌جمهور آینده را انتخاب می‌کنیم.
مقام‌های محلی و نهادهای مدنی و مدافع حقوق بشر در ولایت غور نیز این خبر را تأیید می‌كنند. آن‌ها هشدار می‌دهند در صورتی كه دست زورمندان از مداخله در امور انتخابات كوتاه نشود، شفافیت انتخابات در این ولایت آسیب خواهد دید.
همچنان خبرنگاران از ولایت بامیان خبر می‌دهند که یک ناظم ساحوی کمسیون مستقل انتخابات که نامش غلام‌علی آشنا است با یکی از همکارانش، در ولسوالی ورس ولایت بامیان مورد لت و کوب افراد مسلح غیرمسوول قرار گرفته و در شفاخانه بسر می‌برند. قومندان امینه این ولسوالی نیز این خبر را تأیید کرده است. نعمت‌الله طنین کمیشنر کمسیون سمع شکایات در ولایت بامیان نیز گفته است این گزارش برای آن‌ها رسیده ولی کسی به‌طور رسمی شکایت درج نکرده است.
مقام‌های كمسیون مستقل انتخابات می‌گویند که برخى از وزیران، والى‌ها، ولسوال‌ها و قومندان‌هاى امنیه ولسوالى‌ها، به‌گونه‌اى به نفع نامزدان انتخاباتى کار می‌کنند و برای تخلف كمر بسته‌اند. احمدیوسف نورستانى، رییس کمسیون مستقل انتخابات، در کنفرانسى که با حضور شمارى از اعضاى جامعه مدنى در کابل دایر شد بود، گفت: “در بعضى ولسوالى‌هاى دوردست، برخى مقام‌های دولتى و شمارى از نامزدان ریاست‌جمهورى و شوراهاى ولایتى، به تخلف کمر بسته‌اند.”
بی توجهی دولت
مناطقی در کشور وجود دارد که بدون تهدیدات امنیتی نیز نگرانی از برگزار نشدن انتخابات در آن‌ها وجود دارد. در ولسوالی ناومیش ولایت هلمند تا هنوز تشکیلات دقیق اداری به وجود نیامده و باشنده‌های این ولسوالی از برگزار نشدن انتخابات در ناومیش كاملاً نگران می‌باشند. ظفر صادقی، یکی از متنفذین ناومیش، به آژانس خبرى پژواک گفته، از زمان منظوری این ولسوالی از طرف ریاست‌جمهوری تا اكنون، تشکیلات آن ایجاد نشده و این مشکل باعث گردیده که انتخابات نیز در این ولسوالی با مشکل مواجه گردد. به گفته او تا حال در ولسوالی ناومیش نه مراکز ثبت نام و نه سایت‌هاى انتخاباتى مشخص شده است: “اگر کمسیون مستقل انتخابات و نهادى‌هاى امنیتى، در این ارتباط پلان جدی روی دست نگیرند، حدود ٢٥ هزار واجد شرایط رأى‌دهى در این ولسوالی از انتخابت محروم خواهند شد.”
این در حالی است که وزارت امور داخله می‌گوید تا حال در 34 ولایت کشور برای 368 ولسوالی مواد انتخابات از طریق زمین و هوا بدون هیچ‌گونه مشكل امنیتی انتقال داده شده که شامل اوراق رأی، رنگ قلم، پوسترهای کاندیدان، صندوق‌های رأی و مواد لازمی دیگر است.
نظارت از انتخابات
انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته با درنظرداشت تمام نظارت‌های که از سوی جامعه جهانی و جامعه مدنی صورت گرفت از لحاظ شفافیت زیر سوال رفت. اما این بار ضیاالحق امرخیل، رییس دارالانشاى کمسیون مستقل انتخابات، گفته كه این كمسیون میکانیزم دقیق‌تری را ایجاد کرده تا از هرگونه تقلب جلوگیری شود. به گفته وی، این بار کمسیون مستقل انتخابات از هر ورق رأی‌دهی می‌داند که به کدام ساحه و در کدام مرکز استفاده می‌گردد و هر گونه سوء استفاده از اوراق قابل تشخیص است. همچنان آقای امرخیل افزوده كه هماهنگى کامل با جامعه مدنى و ناظرین نامزدان انتخابات وجود دارد، تا به کارمندان کمسیون فرصت ندهند به نفع و یا ضرر نامزدى کار کنند. او تأكید كرده كه ناظرین، باید به افراد زورمند و افراد حکومتى اجازه ندهند به نفع و یاضرر نامزدان در روز انتخابات فعالیت نمایند.
از سوی دیگر، جان‌داد سپین‌غر رییس اجرایی نهاد انتخابات آزاد و عادلانه، می‌گوید كه این نهاد در حدود 10 هزار ناظر را برای نظارت از انتخابات پیش رو آماده نطارت ساخته است: “ما 10 هزار ناظر را آماده داریم، در صورتی که امنیت و سایر امکانات مهیا شود، آنان بر انتخابات نظارت خواهند کرد.”
اما با آن‌که نقش ناظران داخلی در جلوگیری از تقلب در جریان انتخابات مؤثر است، نقش ناظران خارجی برای مشروعیت بین‌المللی انتخابات مهم می‌باشد. با این حال، اتحادیه اروپا اعلان کرده که یک هیأت پانزده نفری را جهت نظارت بر انتخابات آینده به افغانستان خواهد فرستاد. کاترین اشتون، رییس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، انتخابات افغانستان را مهم خوانده و گفته که این نخستین بار است که انتقال قدرت در افغانستان به شیوه دموکراتیک انجام می‌شود.
در انتخابات گذشته ریاست‌جمهوری تعدادی از ناظران انتخابات زنان بودند، این بار نیز زنان به‌خاطر نظارت از انتخابات علاقه نشان داده و می‌خواهند روند انتخابات را نظارت کنند. آما آنچه برای آن‌ها نگران‌کننده است، امنیت انتخابات می‌باشد. صدیق صدیقی، سخنگوی وزارت امور داخله، در یک کنفرانس خبری در کابل گفت: “در حال حاضر در تمام ولایات کشور به تعداد 13 هزار خانم مصروف آموزش هستند و در سایت‌های مشخص زنان موظف تلاشی خواهند بود و نگرانی از ناامنی باید فعلاً موجود نباشد.”
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
