یافتههای گزارش تحقیقی کلید گروپ نشان میدهد که محمد اشرف غنی رییس جمهوری افغانستان در طول عمر حکومت وحدت ملی، ۷۸ سفر به ولایات کشور داشته که ۳۵ درصد این سفرها به منظور افتتاح پروژههای انکشافی، ۳۰ درصد، بررسی اوضاع عمومی و امنیتی ۱۳ درصد غم شریکی، ۷ درصد دیدار با اقشار مختلف و ۵ درصد این سفرها به منظور اشتراک در مراسم ملی کشور صورت گرفته است.
این یافتهها که براساس بررسی ۳۵ تعهد بزرگ رییس جمهور در جریان سفرهای ولایتی به ۶ ولایت کشور بهدست آمده، نشان میدهد که به ۷۰ درصد از این تعهدات هیچ توجه صورت نگرفته و ۳۰ درصد آن به طور نسبی عملی شده است.
این یافتهها نشان میدهد که از ۳۵ تعهد بزرگ رییس جمهور به ولایات یادشده که از سوی کلید گروپ بررسی شده، تنها به ۱۰ تعهد به گونهی نسبی رسیدهگی شده و برای عملیسازی ۲۵ تعهد رییس جمهور به ولایات مذکور هیچ اقدامی صورت نگرفته است.
تحقیق کلید گروپ براساس تعیین حجم نمونه و نمونهگیری تصادفی به سه کتگوری از ولایات دارای سفرهای زیاد، متوسط و سفرهای کم رییس جمهور استوار میباشد که براساس بررسی متن سخنرانیهای سفرهای ولایتی رییس جمهور، مصاحبه با مسوولان و اعضای شوراهای ولایتیِ ولایات ننگرهار، بلخ، خوست، پروان، هلمند و پکتیکا صورت گرفته و تکمیل شده است.
بررسیهای کلید از متن سخنرانیهای ولایتی رییس جمهور نشان میدهد که تامین امنیت، تطبیق پروژههای انکشافی، مبازره با فساد اداری، ایجاد فرصتهای تجارتی و اقتصادی و حکومتداری خوب از جمله تعهدات وی در جریان این سفرها بوده است.
بر بنیاد یافتههای کلید گروپ، رییس جمهور ۵ سفر در طول سال ۱۳۹۳، ۱۵ سفر در سال ۱۳۹۴، ۹ سفر در سال ۱۳۹۵، ۱۴ سفر در ۱۳۹۶، ۲۵ سفر در سال ۱۳۹۷ و ۱۰ سفر در سال ۱۳۹۸ به ولایات مختلف کشور داشته است.
هرچند مسوولان اطلاعدهی وزارت دفاع، ارگ ریاست جمهوری و ادارهی امور طی ۹ ماه تلاش، هزینهی سفرهای ولایتی رییس جمهور را با کلید شریک نکردند اما یافتههای کلید گروپ براساس مصاحبه با مسوولان قبلی وزارت دفاع نشان میدهد که هزینه هر ساعت پرواز یک هلیکوپتر در سفرهای داخلی رییس جمهور به بیش از ۱۸ هزار دالر میرسد و در هر سفر ولایتی رییس جمهور بین ۲ تا ۴ هلیکوپتر از کندک مخصوص هوایی ریاست جمهوری در سفرهای رییس جمهور به پرواز در میآید.
با این همه بیش از ۶ ماه میشود که کلید گروپ شکایت خود را براساس قانون دسترسی به اطلاعات به دلیل ندادن اطلاعات در زمینهی هزینه سفرهای ولایتی رییس جمهور توسط نهادهای مربوطه به کمیسیون دسترسی به اطلاعات درج کرده است اما در اخیر این کمیسیون با آنکه تایید میکند که گرفتن این اطلاعات حق قانونی هر شهروند است، به نقل از مطبوعات ارگ و ادارهی امور ریاست جمهوری گفت که چون درخواست معلومات در رابطه به مصارف سفرهای رییس جمهور عمومی و از پنج سال صورت گرفته و سیستم منظم برای درج مصارف سفرهای داخلی رییس جمهور وجود ندارد به همین دلیل معلومات متذکره ارایه نشده است.
بررسی تعهدات رییس جمهور در سفرهای وی به ننگرهار
از جمله پنج وعدهی بزرگ رییس جمهور طی هفت سفرش به ولایت ننگرهار که توسط کلید گروپ به بررسی گرفته شده است هیچ یک به گونهی کامل عملی نشده و تنها به دو تعهد آن؛ فراهم آوری تسهیلات برای خانوادهی شهدا و مبارزه با غاصبان زمین به طور نسبی رسیدهگی شده است.
به اساس معلومات کلید گروپ، استرداد زمینهای غصبشده و مبازره با غاصبین زمین، توزیع زمین به صاحبان املاک استملاکشده، حل مشکلات میدان هوایی، رساندن ۶۰۰ میگاوات برق وارداتی، فراهمآوری تسهیلات صحی و آموزشی برای خانوادههای شهدا از جمله تعهدات بزرگ رییس جمهور در ولایت ننگرهار بوده است.
اما اجمل عمر یک عضو شورای ولایتی ننگرهار در مصاحبه با کلید در مورد تعهد رییس جمهور در رابطه به غصب زمین میگوید در مبارزه با غاصبین زمین به جز از گرفتاری چندتن از افرادیکه کمتر از ۳ بسوه زمین را غصب کرده بودند اجرائات صورت گرفته اما با زورمندانی که هزاران جریب زمین را غصب کردهاند هیچ مبارزهای صورت نگرفته است. وی حکومت را در دست داشتن با غاصبین هزاران هکتار زمین در ننگرهار متهم میکند.
اجمل عمر در ادامه گفت، وعدهای را که رییس جمهور در سفر سال ۱۳۹۷ که به ننگرهار، مبنی بر رساندن ۶۰۰ میگاوات برق به ننگرهار تا آغاز سال ۱۳۹۸ داشت، نیز عملی نشده است.
وی با شرح مشکلات بیبرقی این ولایت میگوید که برق آنان از شبکههای تولید برق آبی ننگرهار بوده که برای جمعیت این شهر کفایت نمیکند.
آقای عمر در پیوند به وعدههای رییس جمهور در خصوص خانوادهی شهدا میگوید که برخلاف تعهدات رییس جمهور، این قشر به کلی فراموش شدهاند.
وی میافزاید که خانوادههای شهدا بارها از عدم پرداخت معاش به موقع، شکایت کردهاند.
به گفتهی موصوف این قشر، بارها به شورای ولایتی این ولایت شکایت میآورند که حقوق سالهای گذشته خود را تا کنون دریافت نکردهاند اما حکومت به هیچ یک از فریادهای آنان تا کنون توجه نکرده است.
این وکیل شورای ولایتی حکومت را متهم به فساد و رشوهستانی کرده میگوید که برخلاف تعهد رییس جمهور در رابطه به توزیع زمین در بدل ملکیتهای استملاک شده که طی سفر وی در سال ۱۳۹۶ به ننگرهار صورت گرفته بود، این معضل حل ناشده باقی مانده است.
وی همچنان ایجاد میدان هوایی ننگرهار را یک معضل حل ناشدهی دیگر عنوان کرده میگوید که رییس جمهور به تعهد خود مبنی بر حل مشکلات این میدان نیز عمل نکرده است.
با این همه عطاالله خوگیانی؛ سخنگوی والی ننگرهار در مصاحبه با کلید با رد گفتههای شورای ولایتی در مسند دفاع از حکومت و رییس جمهور میگوید که بیشتر وعدههای رییس جمهور طی سفرهای وی به ننگرهار جامه عمل پوشیده است.
به گفتهی موصوف کار روی حل مشکلات برق، میدان هوایی و استملاک زمین جریان دارد و به تعهدات رییس جمهور مبنی بر غصب زمین و فراهمآوری تسهیلات به خانوادههای شهدا رسیدگی شده است.
بررسی تعهدات رییس جمهور در سفرهای وی به بلخ
بلخ یکی دیگر از شهرهای بزرگ سرحدی و عایداتی کشور است که رییس جمهور در طول حکومت وحدت ملی در ۶ بار به این ولایت سفر، هشت تعهد بزرگ به این ولایت داشته است.
معلومات کلید گروپ نشان میدهد که از هشت تعهد بزرگی که رییس جمهور در جریان سفرهایش به بلخ داشته است تنها به چهار تعهد آن که رفع مشکل آب پوهنتون بلخ، تحکیم سواحل آمو، توجه به سکتور زراعت و استخراج معادن به رهبری حکومت افغانستان میباشد، به گونهی نسبی رسیدهگی شده است.
ازدیاد تشکیل پولیس بلخ، اعمار محبس جدید، وصلکردن مکاتب به انترنت، تجهیز فابریکهی کود و برق بلخ از جمله تعهداتی است که هیچ توجهی به آن صورت نگرفته است.
رییس جمهور غنی در سفر نخست به ولایت بلخ ( قوس ۱۳۹۵ ) اعمار محبس جدید، تجهیز فابریکهی کود و برق مزار شریف با تکنالوژی پیشرفته، تجهیز بیشتر قول اردوی ۲۰۹ شاهین و تحکیم سواحل دریای آمو را به مردم این ولایت تعهد کرده بود.
محمد افضل حدید؛ رییس شورای ولایتی بلخ در مصاحبه با کلید گفت که برخلاف تعهدات رییس جمهور در نخستین سفر وی به بلخ( قوس ۱۳۹۵)، محبس جدید به این ولایت ساخته نشده، اما به دلیل رقتباربودن وضعیت زندانیان، کار روی انتقال زندانیان به مرکز قبلی پی.آر.تی جریان دارد.
وی همچنان در پیوند به تجهیز فابریکهی کود و برق مزار شریف گفت که اندکترین توجهی به این فابریکه نشده است.
رییس شورای ولایتی بلخ میافزاید که این فابریکه در وضعیت بحرانی قرار دارد و اگر توجه به آن نشود اعاشهی ۲۰ هزار انسان که از طریق کار به این فابریکه تامین میشود، قطع خواهد شد.
وی در پیوند به وعدههای رییس جمهور در دومین سفرش به بلخ میگوید که برخلاف وعدههای رییس جمهور تشکیل پولیس بلخ مطابق تشکیلات ۱۳۸۳ بوده که با توجه به ازدیاد نفوس ایجاد تغییر در تشکیلات پولیس ضروری پنداشته میشود.
به گفتهی رییس شورای ولایتی بلخ، وصلشدن مکاتب به انترنت نیز از وعدههای ناتمام رییس جمهور به این ولایت میباشد.
وی تحکیم سواحل دریای آمو را یکی دیگر از وعدههای تمامناشدهی رییس جمهور عنوان کرده میگوید، با آنکه یک پروژهی کوچک برای آن در نظر گرفته شده است اما با توجه به طول دریا و خطرات سیلاب ناشی از آن ناچیز میباشد.
وی در پیوند به وعدهی رییس جمهور مبنی بر حل مشکلات کمآبی پوهنتون بلخ میگوید که براساس توجه مقامات محلی ولایت این مشکل حل شده است، اما براساس هدایت رییس جمهور اقدامی صورت نگرفته است.
این مقام شورای ولایتی بلخ می گوید که کار های روی سکتور زراعت و استخراج معادن نیز آغاز شده اما هیچ یک به پایه اکمال نرسیده است.
با این حال منیر احمد فرهاد؛ سخنگوی والی بلخ با ابراز خرسندی از کارکردهای رییس جمهور میگوید که بسیاری از وعدههای رییس جمهور پس از سفرهای وی به بلخ عملی شده است.
وی حل مشکل کمآبی پوهنتون بلخ، اجرای پروژهی تحکیم سواحل دریای آمو، توجه روی سکتور زراعت و آغاز استخراج معادن نفتی بلخ به رهبری یک کمپنی ملی را از دست آوردهای سفرهای ولایتی رییس جمهور به بلخ عنوان میکند.
بررسی تعهدات رییس جمهور در سفرهای وی به خوست
خوست یکی از ولایتهای درجهدوم در طول حکومت وحدت ملی بوده که رییس جمهور دومرتبه به این ولایت سفر کرده است و تنها یک تعهد وی به این ولایت عملی شده است.
در این ولایت از جمله ۵ تعهد رییس جمهور به چهار تعهد آن؛ ترانزیتکردن بندر غلام خان، ایجاد پوهنتون بینالمللی گل پاچا خان، ایجاد میدان هوایی و رساندن برق به تمام ولایت خوست، از جمله تعهداتی است که به آن هیچ توجه صورت نگرفته و تنها حکم ارتقای خوست به ولایت درجه اول در واپسین روزهای کمپاین ریاست جمهوری انتخابات ۱۳۹۸ عملی شده است.
عبدالولی واحدزی؛ عضو شورای ولایتی ولایت خوست در مصاحبه با کلید با کمپاینیخواندن وعدههای رییس جمهور به ولایت خوست گفت که به جز از ارتقای این ولایت به ولایت درجهاول، هیچیک از تعهدات رییس جمهور به ولایت خوست عملی نشده است.
وی در ادامه گفت که رییس جمهور درزمان مبارزات انتخاباتی سال ۱۳۹۳ به مردم خوست وعده سپرده بود که این ولایت را به ولایت درجهاول ارتقا میدهد و این تعهد وی در جریان دو سفر که به خوست داشت نیز دوباره وعده داده شد و سرانجام در روزهای اخیر کمپاینهای انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۸ به روی کاغد عملی شده است.
وی همچنان میافزاید که خوست تا کنون از تشکیلات جدید و امیتازات درجهاول بودن این ولایت برخوردار نشده است.
وی افزود که رییس جمهور در یکی از سفرهایش به خوست وعده داد تا ظرف ۸ ماه این ولایت را صاحب برق میسازد اما هنوز بیشتر ولسوالی های خوست برق ندارند.
به گفته وی روی ایجاد میدان هوایی خوست، ایجاد پوهنتون بین المللی گل پاچا خان و ترانزیت کردن بندر غلام خان نیز اقداماتی صورت نگرفته است.
اما با این حال طالب منگل؛ سخنگوی والی خوست در مصاحبه با کلید میگوید که رییس جمهور طی دو مرتبه سفر به خوست بیشتر تعهدات خود را عملی کرده است.
این مقام حکومتی می گوید که ارتقای خوست به ولایت درجه اول و آغاز کار شماری از پروژه های انکشافی از کارکرد های رییس جمهور بر وفق تعداتش بوده است.
به گفته موصوف رییس جمهور به مردم این ولایت 38 تعهد در بخشهای مختلف و بیشتر بخشهای انکشافی و زیربنایی داشته است.
با آنکه وی 18 تعهد عملی شده رییس جمهور را به گونه جداگانه نام نبرده است می افزاید که ۱۸ وعدهی رییس جمهوربه خوست به گونهی کامل عملی شده است.
بررسی تعهدات رییس جمهور در سفرهای وی به هلمند
یافتههای کلید گروپ نشان میدهد که رییس جمهور طی سه سفر به هلمند چهار تعهد بزرگ داشته است که دو تعهد آن؛ اعمار بند کجکی و ارتقای این ولایت به یکی از ولایات درجهاول به طور نسبی عملی شده و ۲ تعهد مبنی بر اعمار کانال زمینداور و مبارزه با غاصبین زمین عملی نشده است.
عطاالله افغان؛ عضو شورای ولایتی ولایت هلمند در مصاحبه با کلید میگوید که به دلیل ناامنی، کار روی کانال زمینداور متوقف بوده و مبارزه با غاصبین زمین هم از جمله تعهدات رییس جمهور به هلمند بود اما لاینحل باقی مانده است.
وی افزود که کار روی اعمار بند کجکی جریان دارد و ارتقای هلمند به ولایت درجهاول نیز اخیراً براساس حکم رییس جمهور صورت گرفته است.
وی همچنان میگوید که به منظور ارتقای ظرفیت هلمند به حیث ولایت درجهاول کدام اقدامی صورت نگرفته است و تنها حکم آن توسط رییس جمهور ارایه شدهاست.
عمر زواک؛ سخنگوی والی هلمند نیز در مصاحبه با کلید تایید میکند که وعدههای رییس جمهور به گونهی کامل به این ولایت عملی نشده است.
وی میافزاید که کار روی بند کجکی و سایر تعهداتی که رییس جمهور طی سفرهای خود به هلمند داشته است، جریان دارد.
بررسی تعهدات رییس جمهور در سفرهای وی به پکتیکا
یافتههای کلید گروپ نشان میدهد که اعمار خط آهن، ترانزیتکردن ولایت پکتیکا، ارتقای این ولایت به ولایت درجهدوم، اعمار شفاخانه، تغییر رهبری این ولایت، اعمار مکاتب از جمله وعدههای رییس جمهور طی دو سفرش به این ولایت بوده است.
یافتههای کلید که براساس مصاحبه با مسوولان ولایت پکتیکا بهدست آمده، نشان میدهد که از جمله ۷ تعهد رییس جمهور در جریان سفر به ولایت یادشده به هیچیک آن بهگونهی کامل رسیدهگی نشدهاست.
افسرخان سلیمانخیل؛ عضو شورای ولایتی پکتیکا در مصاحبه با کلید با انتقاد شدید از تعهدشکنیهای رییس جمهور و بیاثربودن سفرهای وی به این ولایت میگوید که وضعیت پکتیکا در مقایسه به ۵ سال گذشته شکنندهتر شده است.
وی کاهش ۹۵ درصدی اشتراک مردم پکتیکا را در انتخابات ۱۳۹۸ تعهدشکنی رییس جمهور عنوان کرده میگوید که آقای رییس جمهور به منظور افتتاح یکی از پروژههای زیربنایی که در جریان حکومت حامد کرزی آغاز شده بود، به این ولایت سفر کرده است.
این عضو شورای ولایتی تعهدات رییس جمهور را خاکزدن به چشم مردم پنداشته میگوید که رییس جمهور براساس یکی از تعهدات خود در یکی از سفرهای ولایتی، رهبری این ولایت را به منظور بهبود تغییر داده است.
اما وی میگوید که ایجاد تغییرات در رهبری این ولایت به وضعیت منفی اوضاع پکتیکا افزوده است و شبکهی رهبری این ولایت غرق در فساد اداری و ضعف مدیریتی میباشند.
با این همه مجیب الرحمن سمکنی؛ والی پکتیکا با آنکه میپذیرد، تمام تعهدات رییس جمهور در این ولایت به گونهی کامل عملی نشده است اما با رد گفتههای این عضو شواری ولایتی، میگوید که روی ترانزیتکردن این ولایت کارهایی آغاز شده است.
وی میافزاید که بر وفق تعهدات رییس جمهور تا ختم سال 1398 در بخش صحت، معارف و سایر بخشهای انکشافی این ولایت تغییرات مثبت خواهد آمد.
بررسی تعهدات رییس جمهور در سفرهای وی به پروان
براساس یافتههای کلید گروپ اعمار لیلیه برای محصلان پوهنتون پروان، ایجاد شفاخانهی ۲۰۰ بستر، اعمار ۲۰ محراب مسجد، فعالسازی فابریکهی نساجی جبلالسراج، ایجاد فدراسیون ورزشی و اعمار مکاتب از جمله ۶ تعهد رییس جمهور در اولین سفر وی به این ولایت در طول دو سفرش بوده است که هیچیک آن تا کنون عمل نشده است.
عبدالظاهر سالنگی؛ نماینده مردم پروان در ولسی جرگه میگوید با آنکه پروان نزدیکترین ولایت به کابل میباشد و به نام سرزمین سوختهی مسما است، در طول حکومت وحدت ملی کوچکترین توجه به این ولایت صورت نگرفته است.
وی میافزاید که رییس جمهور در طول ۴ سال اول حکومتش هیچ سفری به پروان نداشته و در دو سفر وی که در سالهای ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ صورت گرفته است در مراسم سخنرانی و بازیدها به جز از تیم کمپاینی وی دیگران دعوت نشده بودند.
این نمایندهی مردم میگوید که هیچیک از تعهدات رییس جمهور که در سال ۱۳۹۷ طی سفرش به پروان داشته است عملی نشده و وی این تعهدات را جز کمپاینهای انتخاباتی رییس جمهور میداند.
کلید گروپ موفق به گرفتن دیدگاه مقام ولایت پروان در زمینهی تعهدات رییس جمهور طی سفرهایش به این ولایت نشد.
نبود سیستم منظم جمع آوری معلومات هزینهی سفرهای داخلی رییس جمهور
براساس یافتههای کلید گروپ هر ساعت حرکت یک هلیکوپتر حدود ۱۸ هزار دالر به افغانستان هزینه دارد و طی سفرهای ولایتی رییس جمهور بین ۲ تا ۴ هلیکوپتر استفاده شده است.
جنرال وهاب وردک؛ قومندان پیشین قوای هوایی در مصاحبه با کلید گفت که هر هلیکوپتر با درنظرداشت وضع استهلاک، تیل، معاش پیلوت و سایر مصارف، هر ساعت حرکت حدود ۱۸ هزار و ۵۰۰ دالر به حکومت افغانستان هزینه دارد.
به گفتهی موصوف رییس جمهور حکومت وحدت ملی یک کندک جداگانه دارای ۴ هلیکوپتر در بخش قوای هوایی میباشد.
وی افزود که رییس جمهور غنی در هر سفر ولایتی بین ۲ تا ۴ هلیکوپتر را استفاده و به حرکت در میآورد.
با وجود تلاشهای ۹ ماهه، کلید برای دریافت هزینهی سفرهای ولایتی رییس جمهور، هیچیک از نهادهای مربوطه حاضر به ارایهی معلومات نشدند.
با آنکه مطبوعات ارگ و ادارهی امور ریاست جمهوری در جواب تقاضای اطلاعات کلید گروپ خاموشی اختیار کردند اما کمیسیون دسترسی به اطلاعات پس از گذشتاندن ۶ ماه از شکایت کلید گروپ مبنی بر نداندن اطلاعات از سوی ارگ، گفت که در چهارچوب حکومت افغانستان سیستم منظمی برای درج مصارف سفرهای داخلی رییس جمهور وجود ندارد.
با آنکه کمیسیون دسترسی به اطلاعات میگوید که هزینهی سفرهای داخلی رییس جمهور براساس قوانین کشور هیچ محرمیتی ندارد اما وزارت دفاع ملی نیز در جواب تقاضای اطلاعات کلید گروپ گفت که این وزارت هزینهی پروازهای هوایی رییس جمهور را به دلیل محرمیت به دسترس رسانهها قرار نمیدهد.
کلید گروپ جهت جمعآوری معلومات از مصارف سفرهای داخلی رییس جمهور از شرکتهای هوایی آریانا و کامایر نیز تقاضای اطلاعات کرد اما هیچیک از این شرکتها به تقاضای قانونی کلید پاسخ مثبت ارایه نکردند.
ادارهی عالی بررسی نیز در جواب تقاضای اطلاعات کلید گروپ در زمینهی سفرهای داخلی رییس جمهور گفت که این اداره، هزینهی سفرهای داخلی رییس جمهور را بررسی نمیکند.
وزارت مالیه نیز میگوید که هزینهی سفرهای داخلی رییس جمهور به این وزارت به طور مشخص گزارش داده نمیشود.
محمداشرف غنی؛ رییس جمهور افغانستان طی دومین سخنرانیاش در آوان حکومت وحدت ملی تعهد کرد که امتیازات افغانستان را در راستای مبازره با فساد اداری در بررسیهای موسسهی شفافیت بینالمللی به ۵۰ میرساند اما براساس بررسیهای سال ۲۰۱۸ این موسسه افغانستان با داشتن ۱۶ امتیاز از جمله فاسدترین کشورهای جهان میباشد.
از سویی هم، پرداختن به قضیهی کابل بانک یکی دیگر از بزرگترین تعهدات رییس جمهور را تشکیل میداد که علاوه بر عدم رسیدهگی به این قضیه یکی از متهمان این اختلاس بزرگ نیز در اواخر حکومت وحدت وی از بند رها شده است.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید