شماری از زنان کسبه کار می‌گویند که در گذشته بیشترین مشتریان شان را زنانی تشکیل می‌دادند که با ادارات و مؤسسات کار می‌کردند و معاش داشتند، اما اکنون از آن مشتریان خبری نیست.
در مارکیت زنانه داخل یک دکان خیاطی، چشمان سیما امینی، یک تن از خیاط‌ها به شدت در انتظار وارد شدن مشتری است و من هم مشتری نیستم؛ اما می‌توانم درد دل او را هم بشنوم و هم بازتاب بدهم.
او چرخ خیاطی‌اش را برای لحظه‌ای متوقف کرده و برایم می‌گوید که بیش از یک دهه است که با چرخاندن آن چرخ، زندگی را نیز می‌چرخاند.
در کارگاه خیاطی سیما ۱۲ زن و دختر دیگر نیز مصروف کار استند، اما رکود کاروبار امسال کام او و شاگردانش را تلخ کرده است.
او می‌گوید که از بام تا شام یکجا با این ۱۲ شاگرد خود کار می‌کنند و درانتظار مشتری می‌باشند؛ مشتریانی که با خانه نشین شدن شان کمتر سراغ لباس و خیاط را می‌گیرند.
“در گذشته شخصی دوزی داشتم، کارم خوب بود، مشتریان زیادی داشتم، اکنون کار خوب نیست، وضعیت زندگی ما هم چندان خوب نیست. 23 سال می شود که ازدواج کردیم وشوهرم مریض است و خودم نان‌آور خانه می‌باشم.”
از مدت یک سال که سیما کارگاه خود را در مارکیت زنانه فعال کرده، به گفتۀ خودش هننوز نتوانسته مشکلات اقتصادی را پشت سر بگذارد.
“از وقتی بیرون شدم به این‌جا کارم را شروع کردم، همه دوخت من را خوش کردند و پسندیدند، اما به‌خاطر ایجاد این کارگاه، زیاد قرضدار شدم. گاهی از مزد شاگردانم هم پس می‌مانم. امیدوارم که پس ازاین بتوانم به تجارت خود رونق بیشتر بدهم.”
خانه نشین شدن شماری از زنان که با مؤسسات و ادارات کار می‌کردند، تنها تعداد مشتریان زنان تجارت پیشه را کاهش نداده، بلکه شماری از آنان خود نیز دست به کارو بار مشابه زده‌اند.
حبیبه ناروند، نام مستعار یکی از چنین زنانی است که قبلا استاد در یکی از پوهنتون‌های خصوصی بوده و با بسته شدن پوهنتون‌ها به‌روی دختران، او از بیکاری به کار خیاطی پناه برده است.
اینکه آیا کار خیاطی تاچه حدودی به درد حبیبه خورده، او در این مورد می‌گوید که در شرایط کنونی وضعیت کسب و کار زنان خوب نیست.
وی از مسئولان حکومتی می‌خواهد که اجازه دهد تا زنان دوباره به کارهای شان در ادارات برگردند.
این خانم که به‌گفتۀ خودش از رشتۀ زراعت و آبیاری درجه ماستری دارد، وضعیت زندگی خود را چنین شرح می‌دهد:”از زمانی پوهنتون ها بسته شد من خودم استاد بودم. شغل خیاطی را یاد داشتم و شروع کردم. من در پوهنتون خصوصی بودم وقتی بیرون شدم، اصلا معاشی هم دریافت نمی‌کنم.”
او در ادامه می‌گوید که وضعیت زندگی‌اش درحال حاضر چندان خوب نیست و نبود بازار، باعث می‌شود که او انگیزه اش را در رابطه به کارگاه خیاطی هم کم کم از دست بدهد.
“تلاش ما این است که کارگاه را توسعه بدهیم و کاروبار را بیشتر کنیم، اما من استاد بودم و از وقتی که پوهنتون‌ها به‌روی ما بسته شد، بعد از آن انگیزه چندانی نداریم.”
برای اینکه دلایل رکود کاروبار زنان بیشتر واضح گردد، به سراغ شماری از مشتریان زنان تجارت پیشه می‌روم. تمنا یک تن از آنان است که به دکان حبیبه آمده ومی‌گوید که به دلیل وضعیت نامناسب اقتصادی زنان توان خریداری لباس را ندارند.
” یکی از دلایلی که بازار تولیدات زنان گرم نیست، بیکاری زنان دیگر است. در
نبود چنین شرایطی زنان به جای اینکه به خریدن لباس توجه کنند، تلاش می‌کنند که شکم خود و فرزندان شان را سیر کنند.”
مشکل کار وبار زنان تحارت پیشه را با اتاق‌های تجارت مطرح می‌کنم، اینکه این نهاد در حمایت از تجارت زنان چه برنامه‌هایی دارد، نظر بهناز سلجوقی، معاون اتاق تجارت زنان در زون غرب را می‌گیرم.
او برخلاف زنان تجارت پیشه، می‌گوید که وضعیت کسب و کار زنان در حال حاضر خوب است و اتاق تجارت زنان هم برای رونق بیشتر کاروبار زنان، برنامه‌های متعددی دارد.
“جای خوشحالی است برای اتاق تجارت زنان. ما توانستیم یک نمایشگاهی را برای بازاریابی تجارت زنان برگزار کنیم. همچنان مارکیت‌هایی را باز کردیم تا کسب و کار آنان از حالتی که در گذشته داشت، خارج شده و بهتر شود.”
به گفتۀ خانم سلجوقی، درحال حاضر حدود ۶۰ خانم در سه مارکیت زنانه در هرات فعالیت دارند.
“حتی کسانی بودند که قبلا هیچ کاری نداشتند، اما فعلا کار می‌کنند و در کنارآن ما پلان‌ها و برنامه‌های دیگری نیز برای زنان رویدست داریم.”
این درحالی است که زنان تجارت پیشه شکایت دارند که کسب و کار آنان به دلیل نداشتن مشتری از رونق افتاده است. آنان عامل اصلی این وضعیت را در خانه‌نشین شدن زنانی می‌دانند که پیش از این درمؤسسات و ادارات کار می‌کردند و معاش داشتند. به گفتۀ زنان تجارت پیشه، اکنون که زنان زیادی کار و معاشی ندارند، کسی به سراغ تولیدات آنان نیز نمی‌آید.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
