فرید عظیم سرپرست اتحادیه سینماگران می‌گوید که اکثر کادرهای این رشتۀ هنری به بیرون از افغانستان پناهنده شده‌اند.
“بین 250 تا 300 سینماگر باخانواده‌های شان از افغانستان خارج شدند و هنوز هم سینماگران در تلاش‌اند تااز کشور بیرون شوند.”
عظیم می‌افزاید که اگر امارت اسلامی به وضعیت سینماگران توجه کند، ممکن است این هنر دوباره جان تازه بگیرد.
برخورد امارت با سینما
از سوی دیگر تصور می‌شد که با رویکار آمدن امارت اسلامی در افغانستان دروازه‌های سینماها بسته خواهد شد، ولی برخلاف گمانه‌زنی‌ها امارت اسلامی اجازه داد که سینماگران در چارچوب اسلامی فعالیت‌های شان را به پیش ببرند.
از زمان رویکار آمدن امارت اسلامی تا کنون 9 فلم، یک سریال افغانی به صورت مستقل و یک سریال افغانی به کمک ایران ساخته شده‌است. جشنواره‌‌ای نیز به نام “دید نو” برگزار شد و دو زن موفق شدند که در این جشنواره در بخش بهترین فلم نامه‌نویس، به مقام‌های اول و دوم دست یابند.
در حال حاضر یک سینمای دولتی و سه سینمای خصوصی در کابل فعالیت دارند و تولیدات سینمایی افغانستان را به نمایش میگذارند.
مفتی عبدالمتین قانع، سخنگوی وزارت اطلاعات و فرهنگ می‌گوید که امارت اسلامی با فعالیت سینما مشکلی ندارد و سینماگران با رعایت اصول اسلامی می‌توانند به فعالیت شان ادامه دهند.
او با اشاره به جشنواره دید نو گفت: “اواخر سال گذشته نزدیک به 40 تا 50 فلم به نمایش گذاشته شد. معینیت فرهنگی وزارت اطلاعات و فرهنگ و افغان فلم مکلف‌اند که متوجه این موضوع باشند که ما می‌توانیم از سینما جهت احیای مجدد ملت، فرهنگ‌سازی و انعکاس حقایق استفاده کنیم و مشکلی وجود ندارد.”
درعین حال مولوی جاوید افغان، رییس افغان فلم می‌گوید که پالیسی امارت اسلامی در مورد سینما واضح است و در صورتی که فعالیت سینماگران در مغایرت با قوانین اسلامی و افغانی قرار نداشته باشد، هیچ مانعی در برابر شان وجود ندارد.
“سینماگران می‌توانند به فعالیت شان ادامه دهند، درصورتی که فعالیت آنان در مغایرت باارزش‌های دین اسلام و کلتور و عنعنات افغانی قرار نداشته باشد.”
وی در ادامه افزود که در رابطه به نشر فلم‌ها و سریال‌هایی که تصویر واقعی افغانستان را به جهانیان نشان دهد، مشکلی وجود ندارد و با فلم سازان همکاری نیز صورت خواهد گرفت.
محدودیت یا رعایت اصول؟
اما سینماگران از وضعیت راضی نیستند، زیرا به گفتۀ آنان زنان اجازه فعالیت به صورت عادی را ندارند و تولید فلم بدون حضور زنان چندان موفق نیست.
عارف نوری، فلم‌ساز و رئیس انجمن سینماگران جوان می‌گوید که این موضوع مشکل جدی در زمینۀ فلم سازی شمرده می شود.
“ما برای تصویر برداری در فضای باز، اجازه نداریم که با خانم‌ها کار کنیم و در فضای بسته نیز به ما جواز داده نمی‌شود و این مشکل بسیار جدی است.”
همچنان فرید عظیم، سرپرست اتحادیه سینماگران این موضوع را تایید می‌کند و می‌گوید:”ما تولید سینمایی که زنان به صورت عادی در آن نقش بازی کنند، نداریم. زنان سینماگر که درافغانستان حضور دارند، شرایط روحی خوبی ندارند.”
با این حال، مفتی عبدالمتین قانع می‌گوید که محدودیتی فراتر از چوکات احکام اسلامی بر فعالیت زنان وضع نشده است.
“چیزی که محدودیت بر سینما گفته می‌شود، محدودیت نه، بلکه احکام دینی است و هیچ‌کسی حق تداخل درآن را ندارد. زنان می‌توانند با رعایت مسائل شرعی در سینما فعالیت کنند و این موضوع یک نیاز است.”
این در حالی است که زنان برای حضور در برنامه‌های تلویزیونی مجبورند چهره شان را بپوشانند و از ماسک استفاده کنند.
شغل پول‌ساز و هزینه‌بر
از سوی هم صنعت سینما در کشورهای دیگر جهان به عنوان یک صنعت پول‌ساز شناخته می‌شود و عناصر و سازندگان فلم جزو میلیونرها محسوب می‌شوند. در افغانستان اما اینطور نیست و سینماگران باوجود این که هزینۀ هنگفتی را صرف ساخت فلم می‌کنند، عواید چندانی ندارند.
آرزو وداع، یکی از زنان سینماگر است. او نزدیک به 15 سال به عنوان هنرپیشه در فلم‌ها، سریال‌ها و پارچه‌های تمثیلی نقش بازی کرده، ولی علاوه بر این که شغلش را از دست داده، مدتی را در جاده‌ها مشغول فروش قرطاسیه بوده و در حال حاضر محتاج یک لقمه نان است.
“سینما کار ما بود و از دست رفت. و در حال حاضر هم مریض استم و توان کار کردن را ندارم. از هیچکس گلایه ندارم.”
شاه‌پور صداقت از دیگر هنرپیشه‌های سینما نیز می‌گوید که مشکلات اقتصادی دامنگیر سینماگران است. “درگذشته سینماگران پروژه‌های ساخت فلم و سریال را از نهادها می‌گرفتند، اما درحال حاضر سینماگران با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کنند.”
وی در نهایت خواهان توجه نهادهای داخلی و خارجی، به خصوص امارت اسلامی در این زمینه است و می‌افزاید که با افزایش توجه به سینماگران، اوضاع بهتر خواهد شد و سینما دوباره به تحرک خواهد آمد.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
