تاکنون مدلینگ در افغانستان آن چنان یک شغل شناخته شده نیست، اما جوانانی هم وجود دارند که تلاش میکنند از طریق این شغل در میان جامعه محبوب شوند.
اجمل حقیقی خود را متولد سال 1374 معرفی میکند و مدعی است که وی اولین فردی میباشد که در افغانستان به شغل مدلینگ روی آورده است. او میگوید از مدت 7 سال بدینسو به عنوان مدل در داخل کشور کار کرده است.
اجمل اغلب در تمام محیطها با لباسهای زیبای افغانی ظاهر میشود. او نمایشگاهی نیز از لباسهای افغانی در کابل دارد. وقتی به نمایشگاه وی داخل شدم، انواع لباسهای زیبای افغانی را مشاهده کردم که گویای فرهنگ لباس پوشیدن مردم در مناطق مختلف افغانستان و مربوط به دورههای مختلف تاریخی بود.
این مدل جوان، هدف از این کارش را رشد دادن فرهنگ افغانستان و معرفی انواع لباسهای افغانی قلمداد میکند. او میگوید: «در طول هفت سال توانستیم بیشتر از هزار نوع لباس اقوام مختلف افغانستان را به روی تصویر بکشانیم.»
اجمل در شهر کابل تولد شده و آموزشهای متوسطه را در لیسه گل خانه چهاردهی و دوران لیسه را در لیسه عالی حبیبیه سپری کرده است. وی اکنون در یکی از پوهنتونهای خصوصی مصروف تحصیل در رشته ژورنالیزم میباشد.
این جوان افغان در کنار تحصیلات اش فعالیتهای مدلینگ را نیز با علاقمندی فراوان پیش میبرد. از نظر او، مدلینگ با لباسهای افغانی، تلاشی برای حفظ فرهنگ اصیل افغانستان است و هر شخصی مسوولیت دارد در رشد و حفاظت این فرهنگ نقش خود را ایفا نماید: «این وظیفه مورد علاقه من است و هم میتوانم از این طریق با زنده نگه داشتن فرهنگ لباس پوشیدن افغانها، به کشور خود خدمت کنم.»
البته کار اجمل حقیقی تنها نمایش لباسهای افغانی هم نیست، بلکه او خودش یک خیاط است و این گونه لباسها را خودش طراحی کرده و میدوزد. اینکه اجمل چگونه ابتکار مدلینگ با لباسهای افغانی به ذهنش شکل گرفته است، خودش میگوید: «ابتدا مدلینگ را از طریق برنامههای نمایش لباسها در رسانههای خارجی دیدم و علاقمند این کار شدم، آن وقت این انگیزه برایم پیدا شد که چرا ما لباسهای افغانی را همینگونه به نمایش نگذاریم.»
وقتی اجمل حقیقی برای این کار اقدام میکند، با اعضای خانواده و دوستان نزدیک اش داخل مشوره میشود. اگرچه اعضای خانواده وی با این اقدام مخالفت نمیکنند اما متوجه نمیشوند که هدف اجمل از این کار چه خواهد بود. او در این مورد گفت: «در اوایل کسی متوجه اهداف من نمیشد، مردم اهمیت کارم را نمی دانستند و گاهی مرا مورد تمسخر قرار میدادند. اما زمانی که لباسهای زیبای افغانی را پوشیده و به تلویزیونها حضور یافتم، همه علاقمند کار من شدند و خیلی تشویقم کردند.»
از آن جایی که برای آموزش مدلینگ کدام مرکز خاصی در افغانستان نیست، اجمل حقیقی در اوایل مهارتهای این حرفه را از طریق برنامههای تلویزیونی و جستجو در انترنت دنبال کرده و به مرور زمان با این حرفه آشنا شده است.
از سوی دیگر، برای اینکه یک مدل به گونه حرفهای کار کند، باید تا حدودی با طراحی و اصول زیبایی شناسی نیز آشنایی داشته باشد. از این رو اجمل حقیقی، برای بالا بردن مهارت طراحی و کاربرد رنگها با مدلهای پاکستانی، هندی، هالندی، عربی و دیگر کشورها در تماس شده و از آنان مشوره گرفته است.
از نظر اجمل حقیقی، یک مدل در عین حالی که باید اندام و چهره زیبا داشته باشد، باید یک طراح خوب و یک خیاط خوب نیز باشد: «طراحی یک هنر جداگانه است، اما یک مدل باید به زیبایی طراحی کند و نیز با همان زیبایی خیاطی کند. به همین شکل روی زیبایی جسمی خود نیز کار کند تا با اندام و چهره مقبول در نمایشها ظاهر شود.» او خودش برای زیبایی اندامش، تمرینات ورزشی دارد و تلاش میکند در کنار طراحی و خیاطی، زیبایی جسمیاش را هم حفظ کند.
اجمل حقیقی پس از پیشرفت مهارتهایش در این زمینه در صدد رسمیت بخشیدن به کارش در افغانستان میشود و بدین منظور از وزارت اطلاعات و فرهنگ خواستار جواز میشود، اما این وزارت با تصمیم وی مخالفت میکند. وی در پی مخالفت وزارت اطلاعات و فرهنگ، به ایجاد نهادی تحت نام «نهاد فرهنگ افغانستان» اقدام میکند و برای آن از وزارت اطلاعات و فرهنگ جواز فعالیت نیز میگیرد. اکنون حقیقی در چوکات این نهاد، یک گروه مدلینگ را تشکیل داده و نمایشهای مدل افغانی را گاه گاهی برگزار میکند.
اجمل حقیقی میگوید که وزارت اطلاعات و فرهنگ باید روی آموزشهای معیاری مدلینگ و طراحی لباسهای افغانی کار کند؛ زیرا از نظر وی در رابطه به لباس افغانی به عنوان یکی از نمادهای فرهنگی، تاکنون هیچکاری صورت نگرفته است. این مدل جوان تأکید دارد که احیای لباس افغانی یک بخشی از وظایف وزارت اطلاعات و فرهنگ است، اما این وزارت هیچ اهمیتی به آن نمیدهد.
برای اینکه اجمل بتواند لباسهای متنوع را تهیه کند، وی با افراد متعدد از اقوام مختلف کشور در تماس شده و از آنان در مورد نوعیت لباسها و طریقههای تهیه آن مشوره گرفته است. به گفته خودش، او برای جستجوی لباسهای گوناگون و آشنایی با طریقههای تهیه لباسهای متنوع به ولایتها و مناطق مختلف کشور سفر کرده است: «به طور مثال، به خاطر یافتن لباس اصلی ولایت پنجشیر به این ولایت سفر کردم، با ریاست اطلاعات و فرهنگ صحبت کردم و با افراد تجربهکار نشستم تا آنکه لباس اصلی مردم آن ولایت را یافتم.» به همین شکل وی تاکنون به ولایتهای بلخ، بغلان، سمنگان، کندز، بدخشان، ننگرهار، غزنی، پکتیکا، خوست و… سفر کرده و این بار قصد دارد به ولایت هرات سفر کند و نمایشگاهی را در آن ولایت برگزار نماید.
یکی از شیوههای کاری که اجمل حقیقی از آن برای ترقی هرچه بیشتر کارهایش استفاده میکند، این است که او فعالانه در نمایشگاههای صنعتی و تجارتی اشتراک و برای نمایش لباسهای افغانی غرفهای را تصاحب میشود. او تأثیر این نمایشگاهها را بر کارش بسیار مفید عنوان کرده و میگوید: «بازدیدکنندگان در نمایشگاهها بیشتر با لباسها و شیوه کاری ما آشنا میشوند. آنان از این طریق برای ما فرمایش تولیدات بیشتر میدهند.»
اجمل حقیقی که در تولید لباسها، خودش نقش مستقیم دارد، میگوید که وی حتا روی مواد لباسهای قدیمی نیز کار میکند. اینکه در گذشته مردم برای ساخت لباسهای افغانی از کدام مواد کار گرفتهاند و چگونه لباسها را طراحی کردهاند نیز یکی از موارد مورد جستجو برای وی میباشد. این مدل جوان توضیح میدهد که او افرادی را نیز وظیفه داده است تا آن عده از لباسهای افغانی را که کهنه شده و در مناطق مختلف در گوشهای افتاده است، جمعآوری کرده و برای وی بیاورند تا او آنها را دوباره بازسازی کند.
یکی دیگر از روشهای کاری اجمل حقیقی این است که وی از طریق آنلاین نیز برای لباسهایش مارکیتینگ میکند. او از طریق شبکههای اجتماعی توجه خیلی از مردم را نسبت به کارهایش جلب کرده است. به همین دلیل است که وی شبکههای اجتماعی را بهترین وسیله برای مارکیتینگ میداند: «وقتی تصویر لباسهای افغانی را به شبکههای اجتماعی میگذاریم افراد زیادی آن را دیده و برای ما فرمایش میدهند.»
این جوان افغان که خود را متعهد به حفظ فرهنگ و لباسهای افغانی میداند، میگوید به کمک مالی خیلی ضرورت دارد: «وقتی روی هر لباس مخصوص کار میکنیم هزینه زیادی به مصرف میرسانیم؛ به گونه مثال، روی لباس وزیر اکبرخان وقتی کار کردیم، نیاز به آهن و برخی مواد قیمتی و بسیار کمیاب داشتیم. به همین شکل برای تهیه لباسهای محلی، ما به ولایتها سفر میکنیم و مواد اولیه و مورد ضرورت آن را از محلات دوردست تهیه میکنیم؛ این خیلی هزینهبردار است.»
به گفته اجمل حقیقی، آنان برخی از صنایع دستیهایی را که در سالهای دور در ولایتها رواج داشته است، جمعآوری میکنند. همچنان از آن جایی که تهیه لباسهای با سابقه نیاز به تحقیقات بیشتر دارد، او در جستجوی عکسها و نمونههای بسیار قدیمی از این لباسها میباشد. وی برخی از نمونهها را با تحقیق از آثار باستانی الگوبرداری میکند و با استفاده از مواد امروزی، آنها را تهیه میکند.
البته این مدل افغان برخی ابتکارات جدید را نیز در لباس افغانی انجام میدهد؛ زیرا در شرایط امروزی استفاده از لباسهای بسیار قدیمی در خیلی موارد برای مردم مشکلساز و ناهنجار به نظر میرسد. او میگوید: «امروز دختران جوان ما در دفاتر نمیتوانند لباسهای بسیار قدیمی را بپوشند، لذا ضرورت است که به گونه امروزی برای آنان لباس طراحی شود.»
اجمل حقیقی در رابطه به تهیه مدلهای جدید لباسهای افغانی به این نظر است که نباید طرح لباسهای کهنه را کاملاً کنار گذاشت، بلکه باید با تغییر دادن شکل لباس و مواد آن مدل امروزی را خلق کرد: «مثلاً، واسکتهایی را که ما طراحی میکنیم با استفاده از همان طرح دوخت سبک قدیم کار میگیریم، اما در شکل آن تغییرات ایجاد میکنیم.» به گفته این مدل جوان، مردم خیلی علاقه دارند مدلهای جدید را بپوشند. به گفته او، مردم میخواهند در شب عروسی یک نوع لباس بپوشند و در شب حنا نوع دیگر… از این جهت لازم است برای مردم انواع لباسهای افغانی ساخته شود. از جانب دیگر، به دلیل اینکه اکثر افغانها وضعیت اقتصادی خوبی ندارند، لذا نمیتوانند لباسهایی را که خیلی قیمت باشد، خریداری کنند. اما اجمل حقیقی در این مورد میگوید: «تلاش داریم مدلهای لباس را با قیمت مناسب تهیه کنیم، چون بیشتر مردم لباسهای ارزانتر را میخواهند بخرند.»
ابتکارات دیگر این جوان افغان در استفاده از مواد مختلف برای زیبایی و شکل دادن لباس میباشد. او گاهی لباسهایی را نیز تهیه میکند که برای بیننده خیلی جالب باشد. یکی از ابتکارات جدید وی تهیه لباس محفلی با استفاده از پر مرغ میباشد. او در مورد این لباس میگوید: «این لباس به نام کبوتر سفید و بسیار مقبول طراحی شده است. ما با استفاده از سرش مخصوصی که در بوتها از آن استفاده میشود، پرهای مرغ را به کفهای آستین و حاشیههای واسکت چسباندهایم و برای آن جلوه زیبایی خلق کردهایم.»
البته در صورتی که این طرح اجمل حقیقی مشتری بیشتری داشته باشد او قصد دارد با استفاده از پر مرغ بیشتر در ساختن دستکول، کفهای آستین و حاشیه های چادر کار بگیرد. این مدل همچنان در نظر دارد با استفاده از پست پشک نیز دستکول یا بوت تهیه کند. البته تاکنون تصمیم وی در این رابطه نهایی نیست، چون او میگوید که تاکنون برای استفاده از پوست حیوانات از علمای دین مشوره نگرفته است.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید