آیا انتخابات ۱۶ حمل در افغانستان سمتی و قومی بود

آیا انتخابات 16 حمل در افغانستان سمتی و قومی بود؟
انتخابات ریاست جمهوری وشوراهای ولایتی در 16 حمل 1393 با اشتراک وسیع وگسترده تمام مردم به خصوص زنان کشور برگزارشد و رائ دهندگان با حضور شان در پای صندوق های رائ تلاش نمودند تا از طریق انتخابات سرنوشت سیاسی کشور را تعیین نمایند، این دست ‌آورد بزرگ برای افغانستان و جامعه جهانی در راستای تقویت و نهادینه شدن دموکراسی ثبت تاریخ شد، که تا هنوزمردم افغانستان با چنین شوق وعلاقۀ خاص به پای صندوق های رای نرفته بودند.

تحقیقی که در چهار ولایت مرکزی کشور( بامیان، دایکندی، غزنی ومیدان وردگ) صورت گرفته است، مردم با ابراز خوش بینی از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در 16 حمل، برگزاری انتخابات را یگانه راه مسالمت آمیز انتقال قدرت سیاسی از یک رییس جمهور به رییس جمهور دیگر ویکی از پایه های دیموکراسی می دانند.

از سویی هم بعضی از وکلاء و متنفذین محلی به این باور هستند که رای مردم، سمتی وقومی بوده؛ هر کاندیدی که از قوم مشخص نامزد بوده است از همان قوم وسمت خود رای به دست آورده ، همچنان بعضی از وکلای شوراهای ولایتی می گویند رای در مقابل پول خریداری شده است.

حمایت متنفذین محلی

در انتخابات 16 حمل صف بندی هایی از سوی کاندیدان صورت گرفته بود، اما چه معیار های باعث شد که این صف بندی ها وحمایت بزرگان محلی به وجود آمد؟

حمایت گران تیم اصلاحات وهمگرایی به این باور هستند که، رهبران این تیم شخصیت های جهاد ومقاومت بوده وهمیشه از افغانستان دفاع کرده اند، از بین مردم برخواسته وازمشکلات مردم آگاه می باشند، همان قسمیکه از شعار این تیم معلوم است اصلاحات وهمگرایی را در کشور به وجود می آورد، فساد اداری را از بین می برد، مساوات وبرابری و انکشاف متوازن را در کشوربه میان می آورد.

علی اکبر جمشیدی نماینده مردم دایکندی در مشرانو جرگه و عضو تیم اصلاحات وهمگرایی به کلید می گوید که، این تیم یک تیم ملی، برجسته ترین وهمه جانبه ترین تیم ها می باشد که انکشاف متوازن، توجه بیشتر به مناطق محروم و وصل کردن سرک گردندیوال از مناطق مرکزی، از جمله اهداف این تیم است، به همین دلیل ما این تیم را حمایت می کنیم. جمشیدی افزود:” قدرت کشورهمیشه در یک کتله مشخص از مردم بوده است.”

همچنان حمایت گران تیم تحول وتداوم به این باورهستند که، رهبران افغانستان باید دارای یک دید کلان در عرصه سیاست بوده، مدیریت داشته باشند ، با نیاز های دولت های مدرن آشنا وهمچنان به حقوق شهروندی شهروندان افغانستان ایمان واعتقاد داشته باشند که تیم تحول وتداوم این خصوصیات را دارد.

حمایت گران تیم تحول وتداوم می گویند که این تیم باعلم، با دانش ، با داشتن تجربه کاری وباعمل می باشد و انکشاف متفاوت در هزاره جات، محرومیت زدائی، شرعی ساختن ملکیت ها وحل معضله کوچی ها با ده نشینان طبق قانون اساسی کشور در دستور کار این تیم قرار دارد .

احمد علی احمدی عضو تیم انتخاباتی تیم تحول وتداوم در ولایت بامیان به کلید می گوید: “داکتر اشرف غنی احمدزی، انسان باتجربه وبابرنامه می باشد وما مطمین هستیم که به وعده های خود عمل می کند و افغانستان را از این بحران نجات می دهد.”

وی افزود: ” رهبر این تیم تنها فردی است که در افغانستان تغییر می آورد وتنها کسی است که در افغانستان ثبات می آورد وکشور را از این وضعیت فعلی که ما هستیم بیرون می کند وافغانستان را به سوی یک کشور باثبات و مرفع سوق می دهد وبه هیمن دلیل این تیم را حمایت می کنیم.”

نقش بزرگان

بزرگان ومتنفذین محلی به این باور اند که در برگزاری انتخابات وتشویق مردم برای اشتراک در این پروسه نقش فعال واساسی را بازی نموده اند .

روح الله دانشیار مسوول عمومی تیم انتخاباتی اعتدال، برابری وسازندگی به رهبری داکتر زلمی رسول در بامیان می گوید:” باوجود آنکه در ولایت بامیان داکتر زلمی رسول را کسی نمی شناخت اما سعی وتلاش بزرگان ومتنفذین قومی سبب شد تا تیم اعتدال ، برابری وسازندگی در این ولایت دومین مقام را کسب نماید.”

از سوی دیگر حامیان تیم تحول وتداوم نقش متنفذین محلی را در تشریح اهداف وبرنامه های نامزدان برای مردم مهم و حیاتی عنوان می نمایند .

انجنیر اسدالله عضو تیم تحول وتداوم در ولایت میدان وردگ می گوید: “ما نقش اساسی ومفید داشتیم چونکه برنامه های کاندیدان را برای مردم معرفی می کردیم تا مردم از برنامه ها وپلان تیم ما آگاه شوند، ولی تیم های رقیب از شیوه های غیر قانونی استفاده می کردند وتبلیغات منفی انجام می دادند که داکتر اشرف غنی کوچی است.”

همچنان امین عطائی مسوول کمپاین تیم تحول وتداوم در ولسوالی شیبر ولایت بامیان می گوید: “زمانیکه داکتر اشرف غنی احمد زی به بامیان آمد، ما بودیم که برای مردم آگاهی دادیم و بیشتر از 40 هزار نفر در نشست انتخاباتی حاضر شدند وبه صحبت های رهبر تیم تحول وتدوام گوش داند.”

ولی مسوولین تیم اصلاحات وهمگرایی به رهبری داکتر عبدالله عبدالله می گویند که کمپاین نقش اساسی دارد ولیکن اکثر مردم از برنامه ها وپلان کاندیدان آگاه بوده وطبق دلخواه خود، رای داده اند.

یاسین اکبری مسوول تیم انتخاباتی اصلاحات وهمگرایی در دایکندی به کلید گفت: “کسب بیشتر از65 فیصد رای برای تیم اصلاحات وهمگرایی نیتجه تلاش ها و فعالیت کمپاینران وحامیان این تیم در محلات بوده است.”

عارف واحدی عضو تیم اصلاحات وهمگرایی در ولایت غزنی به کلید می گوید: “ما در زمان کمپاین از شیوه های واقع بینانه استفاده کردیم که بیشتر از 75 فیصد مردم به این تیم رای دادند وبزرگان محل در این امرنقش مفید واساسی داشتند.”

کسب حمایت مردم ازکدام شیوه ها؟

کاندیدان ریاست جمهوری دوماه وقت داشتند که اهداف، پلان وبرنامه های خود را برای مردم معرفی وارایه نمایند که از جمله این معیاد دوماهه یک ماه آن همزمان با کمپاین های شوراهای ولایتی پیش می رفت وکاندیدان شوراهای ولایتی نیز درعین زمانیکه به خود کمپاین می کردند به کاندیدای ریاست جمهوری مورد نظرخود نیز کمپاین می کردند وخصوصیات کاندیدان را برای مردم می گفتند، اما کاندیدان شوراهای ولایتی از کدام شیوه ها برای کمپاین استفاده می کردند؟

فاجر میرزائی عضو شورای ولایتی ولایت میدان وردگ به کلید گفت: ” در زمان کمپاین، ما از شیوه های مختلف استفاده می کردیم، گفتن حقیقت، مشخص ساختن برنامه های کاندید از طریق جلسات وگردهمائی ها.”

میرزائی افزود.” در زمان کمپاین از سوی بعضی از کاندیدان پول دار که حمایت های نامزدان ریاست جمهوری را داشتند برای مردم پول توزیع می شد وحتی کارت های آنان را می خریدند.”

اما مولوی یوسف رییس شورای ولایتی وعضو تیم اصلاحات وهمگرایی در بامیان می گوید: “ما بسیار زیاد کمپاین کردیم هم به خود وهم برای تیم اصلاحات وهمگرایی واز سویی تیم مورد نظر خود کدام پول دریافت نکردیم.”

مولوی یوسف افزود:” ما در ولسوالی ها وقریه های مختلف رفتیم ، صلاحیت ها وهم برنامه های کاندید مورد نظر خود را در پست ریاست جمهوری برای مردم ارایه کردیم که اشتراک مردم در جلسات بسیار خوب بود.”

محمد باقر اخلاقی کاندید شورای ولایتی وعضو تیم اصلاحات وهمگرایی در ولسوالی ورس ولایت بامیان می گوید: ” در زمان کمپاین من در حدود4 لک افغانی مصرف کردم که دو لک آن از سوی تیم اصلاحات وهمگرایی پرداخت شده بود.”

اخلاقی علاوه کرد: “من این پول را برای پوستر، تیل موتر وتهیه غذا برای مردم در زمان برگزاری جلسات به مصرف رسانده ام.”

محمد هدایت مسوول تیم انتخاباتی تحول وتداوم به رهبری داکتر اشرف غنی احمد زی در دایکندی می گوید: “ما در زمان کمپاین از شیوه های مختلف استفاده کردیم یکی از این شیوه ها حقیقت گفتن و ارایه برنامه های تیم ما بود.”

سناتور شریفی مسوول تیم اصلاحات وهمگرایی به رهبری داکتر عبدالله عبدالله در ولسوالی مهرامور دایکندی به کلید گفت: “ما به خاطری که عضو حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان بودیم ، به همین دلیل حمایت خود را اعلان کردیم وبه نفع داکتر عبدالله کمپاین کردیم.”

همچنان محمد انور رحیمی عضو تیم اعتدال، برابری وسازندگی در دایکندی می گوید:” ما از این تیم به دلیلی اعلان حمایت کردیم که 50 فیصد جوانان و20 فیصد زنان را در حکومت خود سهم می داد.”

امین الله “عطائی” مسوول تیم تحول وتداوم در ولسوالی شیبر ولایت بامیان می گوید: ” به خاطری از این تیم اعلان حمایت کردیم که این تیم یک تیم با برنامه وپلان می باشد واز سوی دیگر ما عضو حزب وحدت اسلامی افغانستان می باشیم وبه همین دلیل هم اعلان حمایت کردیم.”

وعده های عملی یا فریب عوام؟

در زمان مبارزات انتخاباتی وعده های پولی، انکشافی، بازسازی و سهم دادن کرسی های دولتی از سوی کاندیدان ریاست جمهوی ومعاونین شان برای مسوولین واعضای تیم های انتخاباتی و مردم ولایات داده شده است، اما سوال این جاست زمانیکه یکی از این کاندیدان موفق می شود اگر به وعده های خود عمل نکند عکس العمل بزرگان محل ومردم در این دور چه خواهد بود؟

عبدالرحمن شهیدانی نماینده مردم بامیان در ولسی جرگه وعضو تیم اصلاحات وهمگرایی به رهبری داکتر عبدالله عبدالله به کلید گفت: “وعده هایی که از سوی رهبران تیم اصلاحات وهمگرایی برای مردم ولایت بامیان صورت گرفته است حل معضله کوچی ها با ده نشینان، مطابق ماده 14 قانون اساسی کشور، مساوات و برابری، انکشاف متوازن دربخش بازسازی، توسعه، انکشاف در بخش های مختلف و از بین بردن تبعیض در این بخش ها می باشد.”

آقای شهیدانی افزود.” ما مطمئین هستیم چیزی که در توان این تیم باشد عملی می کند واگر عملی نکند ما از مجراهای قانونی ومدنی استفاده می کنیم وحق وحقوق مردم خود را می گیریم .”
عبدالمالک حبیبی مسوول تیم انتخاباتی تیم تحول وتداوم به رهبری داکتر اشرف غنی احمد زی در ولایت غزنی گفت:” وعده هایی که از سوی تیم تحول وتداوم صورت گرفته است، ولایت شدن ولسوالی جاغوری، تامین امنیت، بازسازی وانکشاف می باشد.”

او افزود:” ما از عملی شدن برنامه ها و وعده های این تیم مطمین هستیم، به دلیل اینکه ما به پلان وبرنامه های این تیم باور داریم وچیزی که خارج از توان این تیم باشد برای مردم وعده نمی دهد.”

اشتراک مردم در مبارزات انتخاباتی

مردم به اساس عوامل مختلف در زمان مبازرات انتخاباتی در برنامه های تنظیم شده از سوی تیم های انتخاباتی شرکت نموده وبه پای صحبت های نامزدان نشستند تا از برنامه های کاری شان آگاه شوند اما یکی از عوامل اشتراک مردم در مبارزات انتخاباتی وعده های پولی از مسوولان تیم های انتخاباتی بوده که در بعضی از موارد همین وعده ها عملی نشده است .

رجب رجاء باشنده ولسوالی شهرستان ولایت دایکندی می گوید: “من سه بار در مبارزات انتخاباتی شرکت کردم واز سوی بزرگان محل دعوت شده بودم، وعده های پولی از سوی متنفذین محلی وکمپاینران داده می شد تا مردم در جلسات آنان حضور پیداکنند.”

علی باشنده ولایت دایکندی می گوید: “من تنها در یک جلسه شرکت کرده بودم و وعده های پول از سوی بزرگان محل صورت گرفته بود ودر روز کمپاین برای مردم پول نان وکرایه موتر مبلغ 500 افغانی برای هر نفر داده بود.”

باشندگان ولایت میدان وردگ می گویند که مردم در مبارزات انتخاباتی شرکت کرده بودند ولی کمپاین بسیار کمرنگ بود چونکه تهدیدات امنیتی وجود داشت.

عبدالحمید ظفری باشنده ولسوالی جلریز ولایت میدان وردگ می گوید: من در جلسات شرکت کرده بودم وهم از طریق رسانه های صوتی خبر می شدم، وعده هایی نیز از سوی متنفذین محل وکمپاینران صورت گرفته بود اما عملی نشده است .

باشندگان غزنی از جریان مبارزات انتخاباتی بسیار خوش بین هستند ومی گویند که ما از اهداف وبرنامه های کاندیدان از طریق جلسات انتخاباتی آنان با خبر می شدیم.

دین محمد باشنده جاغوری ولایت غزنی می گوید:” در روز کمپاین اکثر مردم از طریق متنفذین محلی با خبر وآگاه می شدند، و وعده های پولی نیز صورت گرفته بود ولی عملی نشده است.”

معیار رای در انتخابات چه بود

یک تعداد از این متنفذین وبزرگان محل می گویند که رای مردم در شانزدهم حمل قومی وسمتی بوده است، نه براساس پلان وبرنامه های کاندیدان ریاست جمهوری .

آنان به این باور هستند که درمناطق مرکزی و غربی بیشتر از 50 فیصد رای را داکتر عبدالله گرفته بود ودرمناطق شرقی وجنوبی بیشتر از 50 فیصد رای را داکتر اشرف غنی اما در مناطق شمالی تقریبآ مساوی بودند.

انجنیر اسدالله عضو تیم تحول وتداوم به رهبری داکتر اشرف غنی احمدزی در ولایت میدان وردگ به کلید گفت:”با آنکه در 16 حمل تهدیدات امنیتی وجود داشت اما اشتراک مردم خوب ولی رای مردم تقریبآ سمتی وقومی بود. “

از سوی دیگر ، محمد سجاد محسنی مسوول تیم انتخاباتی اصلاحات وهمگرایی در ولایت بامیان می گوید.” تمام مردمی که در پروسه انتخابات شرکت کرده بودند، بر اساس پلان وبرنامه های کاندیدان رای دادند وتمام کاندیدان ازاین ولایت رای گرفتند.”

ولایت دایکندی هم مانند ولایت بامیان، امن می باشد وهمه مردم به پای صندوق های رای رفتند و رای خود را استعمال کردند، محمد جواد هدایت مسوول تیم انتخاباتی تحول وتداوم در ولایت دایکندی می گوید:” رای مردم قومی وسمتی بوده وهمچنان تیم های رقیب از احساسات مذهبی مردم استفاده کرده فتواهای جعلی از سوی آیت الله ها پخش کرده بودند.”

ولایت غزنی از جمله شهرهای نسبتآ نا امن کشور به حساب می آید که در این ولایت اقوام مختلف زندگی می کنند، عارف واحدی معاون تیم اصلاحات وهمگرایی غزنی به کلید گفت:” رای بر اساس برنامه های کاندیدان بوده و اصلآ رای قومی وسمتی نبوده، بلکه تمام نامزدان از ولایت غزنی رای آوردند.”

مصارف انگفت در جریان کمپاین!

اما اینکه گرفتن رای وبرنده شدن کاندیدان ریاست جمهوری، رسیدن به قدرت سیاسی، براساس رای مردم است ویا براساس وعده های پولی یا کرسی های دولتی؟

در رابطه وکلا و سناتوران پارلمان ، مسوولین تیم های انتخاباتی ومتنفذین محل این چهار ولایت که ازتیم های مختلف انتخاباتی، بیشتر از تیم تحول وتداوم، تیم اصلاحات وهمگرایی نمایندگی می کنند، می گویند وعده های مختلف از سوی نامزدان ریاست جمهوری قبل از انتخابات 16 حمل برای مردم ولایات شان داده شده که بعد از پیروزی به وعده های خود عمل می کنند، ولی برای مسوولین تیم های انتخاباتی ولایتی و ولسوالی های این ولایات پول هنگفتی برای برگزاری کمپاین نیزپرداخته شده است.

به اساس قانون انتخابات، مصارف مبارزات انتخاباتی نامزدان انتخابات ریاست جمهوری ده ملیون افغانی پیش بینی شده است ، ولی تحقیق کلید گروپ در ولایات مرکزی به اساس اسناد، شواهد ومصاحبه ها از مسوولین تیم های انتخاباتی نشان می دهد که درهریکی از این چهار ولایت بیشتر از یک ملیون افغانی به مصرف رسیده است، پس معلوم می شود که در 34 ولایت افغانستان بیشتر از 34 ملیون افغانی به مصرف رسیده است.

همچنان محمد حسین فهیمی مسوول تیم انتخاباتی اصلاحات وهمگرایی در ولایت میدان وردگ می گوید که ، درچندین ولسوالی این ولایت دفاتر کمپاین باز شده بود که در جریان کمپاین بیشتراز 8 لک افغانی به مصرف رسیده است ودر چند ولسوالی دیگر این ولایت به دلیل تهدیدات امنیتی ما نتوانستیم کمپاین کنیم.

روح الله دانشیار مسوول عمومی تیم انتخاباتی اعتدال، برابری وسازندگی به رهبری داکتر زلمی رسول درولایت بامیان به کلید گفت: ” ما در جریان مبارزات انتخاباتی در این ولایت بیشتر از 40 هزار دالر امریکائی مصرف کردیم و از فعالیت های تیم خود راضی هستیم.”

عبدالرحمن شهیدانی نماینده مردم بامیان در پارلمان وعضو تیم اصلاحات وهمگرایی می گوید: ” مصارف ما در زمان کمپاین از دفتر مرکزی روان می شد و بیشتر از یک میلیون افغانی به مصرف رسیده است.”

اکثر از وکلای شوراهای ولایتی نیز می گویند که در زمان کمپاین پول های زیاد مصرف شده است وحتی آرای مردم توسط پول خریده شده است.

ابراهیم خلیلی عضو شورای ولایتی بامیان می گوید:” در زمان کمپاین هر کاندید بیشتر از 10 ملیون افغانی مصرف نموده و حتی از خودم بعضی از مردم تقاضای پول کردند وگفتند ما بیشتر از یک هزار رای داریم اگر پول بدهی برایت رای می دهیم، من نه پول داشتم ونه هم قبول کردم.”

 

کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید