نشست شیکاگو که در 21ماه می میلادی برگزار میگردد، به همان اندازه که برای اعضای ناتو زمینه خروج را مساعدتر می سازد، برای مردم افغانستان حیات جدیدی را رقم خواهد زد، زیرا این نشت ترسیم کننده حمایت ناتو پس از سال 2014 از افغانستان می باشد.
به گفتهء مقامات ناتو در این نشست مهمترین تصمیمهای ناتو اتخاذ خواهد شد. اندرس فوگ راسموسن منشی عمومی ناتو در بروکسل در یک کنفرانس خبری گفت، توقع می‌رود که ناتو نیروهای امنیتی افغان را آموزش، مشورت و کمک کند.
راسموسن افزوده است که ماموریت ناتو بعد از سال 2014 میلادی تغییر جدید خواهد داشت. “ما در اجلاس شیکاگو به خاطر کمک مالی به نیروهای امنیتی افغان تعهدات خود را واضح می سازیم. این بخشی از تلاشهای جامعه بین المللی یک جا با خود افغانها میشود. ما در حفظ دستاورد هایی که در نتیجهء قربانی و سرمایهء هنگفت بدست آمده سهم می گیریم.”
با این حال، مردم افغانستان توقع دارند که اعضای این سازمان بزرگ جهانی در این نشست به شکلی تصمیمگیری نمایند که بار دیگر افغانستان را پس از سال 2014 در حالت انزوا قرار نداده و به حال خود رها نسازند.
محمد امین؛ محصل علوم سیاسی نسبت به این نشست خوشبین بوده و نشست شیکاگو را افق روشنی فرا روی آیندهء افغانستان میداند. به اعتقاد وی “نشست شیکاگو ترسیم کنندهء آینده نقش ناتو در افغانستان است که باعث رشد و تقویت بیشتر نیروهای امنیتی افغانستان خواهد شد.”
وی میافزاید: “امیدواریهای مردم افغانستان این است که این نشست، بستری برای تأمین و تجهیز نیروهای امنیتی افغانستان در آینده قرار گیرد.”
این امیدواری تنها در دل عام مردم رخنه نکرده است، بلکه مقامهای دولتی و حکومتی کشور نیز میزان انتظار شان ازاین نشست بالاست.
مقامهای نظامی در افغانستان از نشست شیکاگو این انتظار را دارند که در این نشست بر همکاری گسترده در بخشهای امنیتی و نظامی با دولت و نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان تاکید شود.
جنرال ظاهر عظیمی؛ سخنگوی وزارت دفاع کشور اظهارداشت که ” در نشست شیکاگو پیرامون برخی از مسایل امنیتی از جمله چگونگی تمویل نیروهای امنیتی، با حامی جهانی افغانستان بحث و رایزنی خواهد شد.”
به گفتهء وی، تصامیمی که در نشست شیکاگو اتخاذ می شود، برای ده سال آینده افغانستان سرنوشت ساز است.
دولت افغانستان انتظار دارد که در نشست شیکاگو، کشورهای جهان، کمک 4 اعشاریه 1 ملیون دالری را در زمینه تمویل نیروهای امنیتی، وعده دهند.
جنرال عظیمی از ناتوانی نیروهای هوایی کشور ابراز نگرانی کرده، گفته است که قرار است تجهیزات جدید در اختیار نیروهای هوایی قرار داده شود.
این درحالی است که وزیر دفاع ملی در تازه ترین اظهارات خود گفته است که مذاکرات با ناتو مبنی بر واگذاری سلاحهای سنگین نیروهای خارجی به نظامیان افغانستان، پس از اکمال مرحلهء خروج، آغاز شده است.
طرح افغانستان برای ناتو
درحالیکه ابراز نظرهای موجود حاکی از میزان بالای انتظارات از نشست شیکاگو است، کارشناسان تأکید میکنند که افغانستان باید دراین نشست با پیشکش نمودن طرح روشن و اتخاذ موضع قوی بتواند، نیازمندیهای افغانستان را تشریح نماید. آنان متقاعد ساختن اعضای ناتو را برای حمایت افغانستان پس از سال 2014 نیز دارای اهمیت فوقالعاده میدانند.
سید جمال فکوری بهشتی؛ عضو کمسیون امنیت داخلی ولسی جرگه میگوید: ” سرنوشت افغانستان برای کشورهای عضو ناتو و جامعه جهانی بسیار مهم است؛ لذا باید تیم شرکت کننده از افغانستان با طرح مشخص و پیشنهادهای روشنی در راستای تأمین و تجهیز نیروهای امنیتی دراین نشست حضور یابد.”
یکی از محورهای اصلی بحث در این نشست، توافق برسر میزان نیروهای امنیتی افغانستان است که گفته میشود امکان کاهش این تعداد توسط ناتو وجود دارد.
عبدالوهاب عرفان؛ عضو مشرانو جرگه میگوید: “نیروهای امنیتی افغان از 375 هزار به 230 هزار کاهش می یابند، این موضوع نشان دهنده این ست که یا عدم تمویل مالی است و یاهم نبود تمویل مالی و یا این که به کشورهای همسایه افغانستان امتیاز داده می شود.”
با این وصف، کارشناسان این مسأله را در موضوع تأمین امنیت افغانستان زیانبار میدانند.
بهشتی؛ عضو کمسیون امنیت داخلی ولسی جرگه خاطر نشان میسازد: “در صورتی که سران کشورهای عضو ناتو در این نشست بر سر کاهش شمار نیروهای امنیتی افغان توافق کنند این کار برای امنیت افغانستان زیان‌آور خواهد بود.”
وی معقتد است: “شمار نیروهای اردو و پولیس افغانستان برای تأمین امنیت این کشور کافی نیست و واگذاری کامل امنیت به نیروهای بومی افغان نیازمند افزایش تعداد نیروهای امنیتی است.”
این عضو ولسی جرگه افزود: “از آنجا که اکنون امنیت جامعه جهانی به امنیت افغانستان وابسته است، جامعه جهانی نیز باید تهدیداتی که افغانستان را تهدید می‌کند، در نظر بگیرند.”
به عقیدهء وی، تجهیز نیروهای امنیتی افغان و حمایت همه جانبه از آنها از پیش شرط‌های تحقق این امر مهم است.
بهشتی در ادامه تأکید کرد: “وزیران افغان حاضر در نشست شیکاکو نیز اوضاع امنیتی افغانستان را به شرکت کنندگان آن اعلام خواهند کرد و پیشنهادهای خود را مبنی بر نیازمندی افغانستان به ادامه کمک‌های جهان برای تقویت نیروهای امنیتی این کشور ارائه خواهند کرد.”
مردم نیز به نحوی از کاهش نیروهای امنیتی ابراز نگرانی نموده و کاهش نیروهای امنیتی را زمینهساز نفوذ دشمن در مناطقی میدانند که حضور نیروهای امنیتی محسوس نباشد.
احمد شعیب؛ از شهروندان کابل، یکی از راههای تأمین امنیت را افزایش نیرو و گماشتن تعداد زیادی از نیروها در مناطق ناامن میداند. او میافزاید: “افغانستان در شرایط بحرانی قرار دارد، نباید با کاهش نیرو مواجه شده و ازاین ناحیه دچار آسیب گردد.”
با این وجود، نحوهی تصمیم گیری اعضای ناتو در نشست شیکاگو مبتنی بر ارایهء طرح دولت افغانستان و قاطعیت این دولت برای متقاعد ساختن اعضای ناتو است تا بتواند رضایت آنان را در راستای عدم کاهش نیروهای ناتو فراهم آورد.
درهمین حال، حکومت افغانستان از برنامه ریزی خاصی برای ارایهی طرح مشخص در نشست شیکاگو خبر میدهند.
براساس اعلام وزارت خارجه در نشست شیکاگو قرار است کمک‌های اقتصادی و نحوه مدیریت برنامههای امنیتی در افغانستان، مورد بررسی قرار گیرد و افغانستان نیز دراین خصوص برنامههای مشخصی را روی دست دارد تا دراین اجلاس پیشکش نماید.
وزارت مالیه نیز با صدور یک اعلامیهء مطبوعاتی از برگزاری نشست‌های مشورتی برای آمادگیهای نشست شیکاگو خبر داد.
در این اعلامیه آمده است که ” عمر زاخیلوال وزیر مالیه وظیفه آمادگی برای کنفرانس شیکاگو را به عهده دارد که تا به حال نشستها و کنفرانسهای زیادی را در این راستا با جامعه مدنی و ژورنالیستان برگزار نموده است.”
با این حال، ‘دومینیك مدلی’ سخنگوی غیرنظامی ناتو در كنفرانس خبری در كابل اطمینان داد که “ناتو آشكارا به حمایت از افغانستان پس از سال 2014 میلادی زمانی كه انتقال مسوولیت های امنیتی از نیروهای ناتو به نیروهای افغان به طور كامل انجام شد، متعهد است.”
نشست شیکاگو و موانع
درعین حالیکه امیدواری از پیامد نشست شیکاگو زیاد است، موانعی نیز فراروی توافق نظر اعضای ناتو وجود دارد. بعضی از کشورهای عضو ناتو از رقم خوردن افکار عمومی بر ضد حضور ناتو در افغانستان به شدت نگران اند و خواستار خروج زودهنگام نیروهای ناتو هستند. کارشناسان میگویند امکان عدم حمایت این کشورها از افغانستان پس از 2014 وجود دارد.
یکی از این کشورها فرانسه است که به تازگی رییس جمهور آن انتخاب گردیده و رییس جمهور جدید خواهان خروج هرچه سریعتر نیروهای فرانسوی از افغانستان گردیده است.
فرانسوا اولاند، رییس جمهور سوسياليست فرانسه و رقيب سرسخت نيكولا ساركوزی در مبارزات انتخاباتي خود معتهد شده بود تا سربازان فرانسوی را در سال جاری ميلادی از افغانستان خارج كرده و به حضور دو سالهء نيروهای فرانسوی در افغانستان قبل از ضرب‌الاجل ناتو در افغانستان (2014) پايان دهد.
اولاند گفته بود: گمان مي‌كنم بهتر است تا خطر جدي براي سربازان فرانسوي ايجاد نشده تا پايان سال 2012 ميلادي نيروهاي كشور را از افغانستان خارج كنيم.
از جانب دیگر، تلاش کشورهای منطقه برای ناکامی این نشست وجود دارد. کارشناسان میگویند تعدادی از کشورهای منطقه و همسایهء افغانستان از اینکه نشست شیکاگو به نتیجهء مشخصی نرسد، خشنود خواهند شد.
دراین میان پاکستان پیش از این اظهار داشته بود که این کشور نشست شیکاگو را تحریم خواهد کرد. هرچند عدم دعوت این کشور در نشست شیکاگو از سوی دامینیک میدلی؛ سخنگوی ملکی ناتو نیز تأیید شد، ولی گفته میشود پس از مذاکرات مکرر در اسلام آباد، توافق میان ناتو و پاکستان مبنی بر بازگشایی مسیر تدارکاتی ناتو صورت گرفته و این کشور در نشست شیکاگو حضور پیدا خواهد کرد.
حنا ربانی کهر، وزیر امور خارجه پاکستان، همزمان با اعلام گشایش راه های اکمالاتی نیروهای ناتو گفته است که اسلام آباد، با شش ماه مسدود کردن این مسیر، به اهداف خود رسیده است.
در پی اعلام بازگشایی راه های اکمالاتی ناتو توسط وزیر خارجه پاکستان، سخنگوی سفارت پاکستان در واشنگتن نیز اعلام کرد که رییس جمهور این کشور، در کنفرانس سران پیمان ناتو در شیکاگو اشتراک می‌کند.
روسیه نیز که یکی از شرکت کنندگان این نشست است با ابراز نگرانی نسبت به آیندهء افغانستان درخصوص تصمیم گیری در نشست شیکاگو خواهان سهم بیشتر است.
سرگئی لاوروف؛ وزیرخارجهء این کشور اظهار داشت ” ما معتقدیم که سهم ما در فعالیت نیروهای بین المللی در تامین امنیت افغانستان برای اجرای تصامیم سازمان ملل در این خصوص کمتر از سهم کشورهایی نیست که نیروی نظامی به این کشور اعزام کرده‌اند.”
لاوروف یادآور شد: “به همین دلیل وقتی ما دعوتنامه مربوط به شرکت در نشست افغانستان در شیکاگو را دریافت کردیم، از “آندرس فوگ راسموسن” سرمنشی عمومی ناتو سوال کردیم که آیا این به منزله پاسخ به درخواست ماست و آیا بعد از نشست شیکاگو، روسیه امکان شرکت در نشست‌های دایم در بروکسل در این رابطه را خواهد داشت یا خیر؟”
وی گفت: “ظاهرا اینگونه نیست و دعوت از روسیه برای شرکت در نشست مربوط به افغانستان در شیکاگو تنها یک اقدام رسمی برای نشان دادن این مسأله است که اوضاع در افغانستان به خوبی پیش می‌رود، در صورتی که چنین نیست.”
وجود اختلاف نظرها در نشست شیکاگو تنها یک بخش از مسأله است. بخش دیگر آن به اوضاع داخلی افغانستان برمیگردد؛ زیرا اعضای ناتو و در مجموع جامعهء جهانی خواهان آوردن اصلاحات در دستگاههای حکومتی افغانستان و برچیدن فساد از کارنامهء حکومت است.
در تازه ترین مورد، کشورهای عضو اتحادیه اروپا حکومت افغانستان را به اصلاحات بیشتر در عرصه دولت داری فرا خوانده است.
این کشورها با نشر اعلامیهء مشترک، از دولت افغانستان خواسته اند تا انتخابات شفاف ریاست جمهوری را براه انداخته و همچنان روند گفتگوهای صلح با گروه طالبان را توسعه بخشد.
در بخشی از این اعلامیه از دولت افغانستان خواسته شده که باید فهرستی از اصلاحات در ادارات دولتی را در اختیار اتحادیه اروپا قرار دهد.
دولت افغانستان تا کنون به این درخواست اتحادیه اروپا واکنش نشان نداده است.
پیش از این نیز بارها شماری از کشورهای جهان هشدار داده اند که در صورت عدم مبارزه جدی با فساد اداری، آنان کمک های خود به افغانستان را قطع خواهند کرد.
این در حالی است که افغانستان، از نظر فساد اداری در میان کشورهای جهان، جایگاه دوم را دارد.
هرچند، حکومت در ده سال گذشته کمسیون های مختلفی را در راستای مبارزه با فساد اداری ایجاد کرده اما هنوز هم فساد اداری از مشکل عمده در افغانستان به شمار می رود.
کارشناسان میگویند اگر دولت افغانستان دراین خصوص موفقانه عمل نکند، احتمال از دست دادن چانس کمکها یک تصور نگران کننده است.
میراحمد سیرت؛ استاد پوهنتون کابل معتقد است که “اگر مبارزهء جدی علیه فساد صورت نگیرد، ترس ازآن می‌رود که کمکها به آن صورتی که انتظار می‌رود، اختصاص نخواهد یافت.” به باور این استاد پوهنتون “ذهنیت مردم در میان اعضای کشورهای ناتو نسبت به چکونگی مصرف کمکها به شدت به شکل منفی رقم خورده و این مسأله اعضای ناتو را وا میدارد تا نسبت به نحوهء مصرف کمکها حساسیت خاصی داشته باشند.”
به همین دلیل نیز گفته میشود که تلاش ها برای حل قضیه اختلاس ملیون ها دالر در کابل بانک، در آستانه برگزاری نشست شیکاگو که گفته می شود در آن، کمک های اقتصادی و نظامی ناتو به افغانستان پس از سال 2014 مورد بررسی قرار می گیرد؛ شدت گرفته است.
حضور امریکا پس از 2014
درحالیکه نشست شیکاگو بیشتر به مسألهء تأمین امنیت افغانستان توسط نیروهای داخلی و تجهیز و تمویل آنان تصمیم خواهند گرفت، مردم نگران این مسأله هستند که این نیروها خواهند توانست امنیت را به صورت مناسب در کشور تأمین نمایند. به این لحاظ مردم خواهان حضور حمایتی نیروهای نظامی جامعهء جهانی میباشند.
عبدالاحمد؛ دکاندار ناحیه سوم شهر کابل معتقد است که “نباید پس از 2014 به کلی نیروهای افغان تنها گذاشته شوند و حضور نظامیان خارجی برای حمایت نیروهای افغان یک امر ضروری است.”
با این وصف، رایان کراکر؛ سفیر ایالات متحد امریکا در افغانستان، به تاریخ 24 ثور در یک نشست خبری در ولایت ننگرهار اطمینان داد که ” در هر حالت ما با افغانستان هستیم.” وی افزود: “با مطالعهء توافقنامۀ استراتیژیک کابل-واشنگتن، همسایههای افغانستان باید از پشتیبانی گروهای هراس افگن دست بردارند.”
مقامهای آیساف به ویژه جنرال جاکوبسن نیز نحوهء حضور نیروهای نظامی در چهارچوب نیروهای کمک به امنیت (آیساف) در افغانستان را بستگی به شرایط امنیتی افغانستان دانسته است. مقامهای نظامی آیساف همواره تأکید نموده اند که : “ادامهء ماموریت نیروهای ایساف در افغانستان، پس از سال2014 بستگی به وضعیت امنیتی این کشور دارد.”
پیش ازاین نیز، رییس جمهور اوباما پس از امضای موافقتنامه استراتیژیک در پایگاه هوایی بگرام اظهار داشت: “واشنگتن همکاري‌هاي پايداري با کابل براي آموزش نيروهاي افغان به منظور به دست گرفتن کامل امنيت کشور دارد.”
همچنين اوباما هشدار داد، در صورتي که نيروهاي خارجي به سرعت از افغانستان خارج شوند، هر چه را به دست آورده بودند از دست مي‌دهند و آنها را پيش از خروج از کشور به اتمام کاري که از قبل شروع کرده بودند، تشويق کرد.
با این حال، تمام این موارد در نشست شیکاگو روشن خواهد شد و این نشست در واقع فصل نوینی را در حیات سیاسی افغانستان رقم زده و چشم انداز جدیدی را فراوری کشور به تصویر خواهد کشید.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
