هفتاد در صد آب های جاری در ولایت های غربی کشور، بدون هیچ استفاده ای به کشورهای همسایه سرازیر می گردد.
مسؤلان رياست تنظيم آب و منابع آبي ولايت هرات با بيان اين مطلب مي گويند: درحال حاضر آب دريا هاي هريرود، فراه رود و بالامرغاب بدون استفاده، به كشورهاي ايران و تركمنستان سرازير مي شود.
فضل احمد ذاكري، رييس تنظيم آب و منابع آبي ولايت هرات، در مصاحبهء كه با كليد داشت، نبود بندهاي آبگردان را ازعوامل عمده به هدر رفتن اين آب ها خوانده و بر مهار آن تاكيد دارد.
رود هريرود در ولايت هرات، فراه رود، در ولايت فراه و بالامرغاب در ولايت بادغيس بر اهميت اين موضوع افزوده است. از جمله رود های مهم افغانستان است که؛ تا هنوز برنامه ای برای مدیریت این آب ها، از سوی مقام های مسؤل در نظر گرفته نشده است.
تنها30 درصد، از این آب های سرگردان برای دهقانان قابل استفاده است. در حالی که هزاران جريب زمين بکر و باير به دلیل نبود آب از کشت باز مانده است.
برخي از باشنده گان مناطق مرزي در ولايت هرات، با اظهار نگراني از این وضعیت، خواستار ايجاد بند هاي آبگردان مي باشند.
ابوبكر محمدي، باشندهء ولسوالي “كهسان” هرات مي گويد:” از منابع آبی در ولایت هرات استفاده درست صورت نمی گیرد و این آب ها از کشور خارج می گردد.”
طبق برآورد های کارشناسانه سالانه37 مليون مترمكعب آب به كشور ايران می رود؛ اما مردم در ولایت های غربی کشور، از بی کاری و گرسنگی رنج می برند، در همین حال مقام های مسؤل در هرات می گویند:” درحال حاضر برنامه مشخصي را جهت مهار اين آب ها روي دست ندارند، زيرا مهار اين گونه آب ها، به امكانات بيشتري نیاز دارد.”
چندی پیش، مسؤلان وزارت انرژي و آب گفته بودند كه برای اعمار پروژه های آبی، در حوزه غرب کشور، دست كم به يازده مليارد دالر نيازدارند و رسیدن به این هدف بدون هماهنگي جامعهء جهاني ممكن نمي باشد.
در همین حال سلطان محمود محمودی، رییس تنظیم آب و انرژی در کشور می گوید ایجاد بندهای آبگردان و مهار آب ها، هزینه و فرصت لازم را می طلبد. به گفتهء محمودی، برای مهار تمام آب های افغانستان واستفادهء درست از رود های جاری در کشور به 30 سال زمان و 35 ملیارد دالر ضرورت است.
طبق سروی وزارت انرژی و آب از مجموع 75 مليارد متر مكعب آب ذخيره شده در سطح كشور، 57 ملیارد متر مكعب آن را آب های سطحی و بقیه را آب هاي زیر زمینی تشكيل مي دهد.
گرچه درحال حاضر، كار چند پروژه در ساجهء بند سلما در ولايت هرات و بند بخش آباد در ولايت فراه جريان دارد، ولي باشنده گان این مناطق از کندی روند كار اين پروژه ها شکایت دارند و تهدید امنیتی را نیز در کندی کار این پروژه ها دخیل می دانند.
آقای سيد زمان، باشندهء ولسوالي ” چشت” هرات، دخالت و کار شکنی برخی از حلقات خارجي را، درعدم تطبيق اين پروژه ها، تاثير گزار مي خواند.
مسؤلان قنسولگري ايران درهرات، استفاده از آب برخي رودخانه ها را آب هاي مشترك خوانده و بر استفاده سهميه بندي شده تاكيد دارند.
رحيم محمدي يكتا، سرقنسول جمهوري اسلامي ايران درهرات، درمصاحبهء كه چندي پيش با راديو كليد داشت، استفادهء ايران از آب های افغانستان را مطابق توافق دوجانبه در باره چگونگی استفاده از آب ها، قانونی دانست.
این توافق دوجانبه که به نام قرارداد” شفیق و هویدا” یاد می گردد، توسط وزیران خارجهء افغانستان و ایران، درسال 1351 به امضا رسیده است.
سلطان محمود محمودی، رییس تنظیم انرژی و آب، رفتار ایران را خلاف معاهدات سیاسی بین دو کشور دانسته می گوید:” ایران به حق قانونی خویش و فادار نمانده است، در آن معاهده مشخص شده بود که ایران تنها می تواند از سه نقطه، از آب استفاده کند، ولی برخلاف قرار داد، این کشور در حال حاضر از 30 تا 40 نقطهء دیگر به صورت غیر قانونی از منابع آبی افغانستان استفاده می کند.”
به اساس آن معاهده، ایران سالانه 820 ملیون متر مکعب آّب از افغانستان می گیرد که در هر ثانیه 26 مترمکعب آب به خاک ایران سرا زیر می گردد.
از سوی دیگر به دلیل عدم مهار آب رود خانه ها و خشكسالي های پی در پی، ميزان سطح كشت و زراعت در کشور کاهش یافته و مسؤلان وزارت زراعت نیز گفته اند در حال حاضر از 6.7 ملیون هكتار زمین زراعتی ، كمتر از دو ملیون هكتار آن كشت می شود.
برخي از نماينده گان مردم در شوراي ولايتي، ایجاد پروژه هاي زيربنايی در كشور را از مسؤلیت های دولت می خوانند.
سيد محمد حسين حسيني عضو شوراي ولايتي هرات مي گويد:” بايد از فرصت هاي بدست آمده استفاده هاي بيشتري صورت گيرد، زيرا موجوديت جامعه جهاني، تطبيق اين گونه پروژه ها را سرعت می بخشد.”
كارشناسان امور، در ولايت هرات به اين باور اند، كه عملكرد كمرنگ دولت در راستاي مهار آب هاي سطحي، منابع تولید مواد غذایی را در کشور صدمه زده و بخش عمدهء مواد خوراكي از كشورهاي همسايه، وارد می گردد.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
