افشای رسوایی مالی، کابل بانک در راه تثبیت شدن

بالاخره عبدالقدیر فطرت رئیس بانک مرکزی افغانستان طی صحبتی با آژانس خبرگزاری تاس اعلان کرد، ادارۀ کابل بانک را بانک مرکزی افغانستان در دست گرفته است.

زیرا درین بانک با وجود ملیون ها دالر پول مردم، افرادی چون شیرخان فرنود، خلیل الله فروزی و حاجی حصین  به عنوان سهامداران بزرگ این بانک، بر پول مردم هر طوری دل شان خواسته و هرچه از فساد از دست شان ساخته شده، انجام داده اند. برخی از رسانه ها خبر می دهند که از نزد این افراد تحقیق جریان دارد.

اما اینکه چرا نام محمود کرزی برادر رئیس جمهور که او هم یکی از سهامداران کابل بانک است با این افراد ذکر نشده،  قابل مکث است.

وقتی اولین بار این رسوایی مالی به وسیلۀ بانک مرکزی افشا و اعلان شد، گفته نشد که ادارۀ کابل بانک را بانک مرکزی در دست گرفته است.

دران وقت آقای فطرت صرف از تغییر در رهبری ادارۀ بانک یاد کرد و گفت که ریاست کابل بانک به  خاطری به موسی غازی سپرده شده که سهامداران بزرگ نباید مدیریت بانک را به عهده داشته باشند.

اما در همان زمان نشرات غربی از وجود فساد گسترده در رهبری کابل بانک خبر دادند و بعد گفته شد که امریکایی ها فساد در کابل بانک را از مدت ها تعقیب کرده و بعد از آنکه پتریوس جریان را با کرزی مطرح نموده و اخطار کرده است که باید دست فاسدان ازین بانک کوتاه شود، این اقدام صورت گرفته است.

در افغانستان فعلاً 17 بانک فعالیت دارند که 3 بانک دولتی ، 4 شاخه بانک خارجی و 10 بانک خصوصی می باشند. در میان بانکهای خصوصی کابل بانک بزرگترین بانک است که در جون 2009 مقدار سرمایه آن به 43 ملیارد افغانی یا چیزی حدود یک ملیارد دالر رسیده بود که مطمئناً این مقدار طی 14 ماه گذشته دو چندان شده است.

در حالیکه سرمایه عزیزی بانک، دومین بانک خصوصی افغانستان، در ماه جون 2009 حدود 13 و نیم ملیارد افغانی بود. به این خاطر بحران در کابل بانک برای اقتصاد فعلی افغانستان که با نظام بازار آزاد اداره می شود، می تواند بسیار خطرناک باشد.

اما اینکه چرا بانک مرکزی با این تعلل با فساد درین بانک برخورد کرده و آیا بر طبق قانون بانک داری کشور ، کابل بانک در مواقع معین گزارش فعالیت ها، مقدار جمعاوری پول ، سود و مقدار سرمایه گذاری های خود را به بانک مرکزی گزارش داده و این بانک تضمین های لازم و قانونی برای بانک مرکزی سپرده یا خیر، باید رهبری بانک مرکزی پاسخ بگوید.

اینکه اصل فساد این سه تن از سهامداران و گردانندگان کابل بانک چه بوده تا حال چیزی به بیرون درز نکرده است، اما گفته می شود که اینان پول های جمع شده ای مردم در کابل بانک را بدون اینکه بر طبق قانون بانکداری، نفع بانک  را در نظر بگیرند در دوبی به نفع خود سرمایه گذاری کرده اند.

علاوتاً اینان درتقرری های بانک بدون اینکه شایستگی و اهلیت افراد را در نظر بگیرند، دوستان و خویشاوندان خود را مقرر کرده و خریداری های بزرگ سر به خود را انجام داده اند.

به این صورت به فساد متهم شده  و قرار است که در پهلوی کار های دیگر، آقای موسی غازی به این افراد نیز رسیدگی کند و بار دیگر از افرادی که به این طریق وارد بانک شده اند، امتحان اخذ شود و لیاقت و کاردانی این کارمندان تثبیت گردد.

بعد از آنکه بحران در کابل بانک  و تغییر رهبری در کابل بانک توسط فطرت اعلان شد، یکباره مردم  برای بیرون کردن سپرده های شان به کابل بانک هجوم بردند و چون از قبل بانک مرکزی تصمیم گرفته بود که هرکسی برای تحویل گیری پولهای شان به کابل بانک مراجعه کرد، باید بی مکثی پول های شان تحویل داده شود، تا مردم دچار تشویش نشوندو به این صورت اعتماد عمومی مردم بر بانکها از بین نرود، پول های در خواستی مردم به آنها سپرده شد.

اما برخی ها که از اصول نظام و کار های بانکی اطلاع داشتند به دنبال سپرده های شان نرفتند، یورش بر کابل بانک به زودی فروکش کرد و نبض این بانک از انجام کار های روزمره نیافتاد. گفته می شود که حال مردم بار دیگر به این بانک مراجعه کرده و پولهای خود را تحویل می دهند.

در حالیکه به طور عموم مردم از همان شوک بر نیامده  و برای این بر آمدن کارگسترده و زمان نسبتاً بیشتری نیاز است.

تا هنوز که چند هفته از تغییر مدیرت در کابل بانک میگذرد مردم واقعیت فساد در کابل بانک را نمی دانند و اینکه بالاخره با فاسدانی چون فرنود و فروزی چه برخورد شده و یا چه برخورد خواهد شد و نقش حاجی حصین برادر مارشال فهیم و محمود کرزی برادر رئیس جمهور درین فساد و اختلاس چه بوده، چیزی گفته نشده است، اما کشش مردم برای سپردن پول های شان نه تنها به کابل بانک که به بانکهای دیگر نیز دوباره افزایش یافته است و چون بانکداری در افغانستان سابقه ای نه چندان درازی دارد و اکثر مردم ازچگونگی این کار، قوانین و کاروایی های آن مخصوصاً در حالات بحرانی و یا اینکه ورشکست شوند، چیزی نمی دانند، لذا هرکس به سهم و به اندازۀ برداشت خود به این مسئله  برخورد کرده و به دیگران توضیح می دهند و به طور عموم اذهان همگانی مشوش اند و چون مردم جواب لازم و درخور نگرفته اند، خواهی نخواهی  کاهش اعتماد  نسبت به بانکها بالا رفته است.

به این خاطر متخصصان مالی  بانک مرکزی و استادانی که در فاکولته های اقتصاد به تدریس مصروف اند باید از طریق رسانه ها ریشه های این بحران و فساد را در کابل بانک ارزیابی نمایند، تا مردم بدانند که بر سر سپرده های شان اگر درین بانک بمانند چه خواهد آمد و بانک مرکزی تا چه زمانی ادارۀ این بانک را درکنترول خود نگه خواهد داشت.