میزان اهمیت عملیات جدید در قندهار

نیروهای ائتلاف بین المللی در افغانستان از آغاز عملیات جدید نظامی علیه طالبان مسلح در برخی از مناطق ولایت قندهار خبر می دهند.

این عملیات بعد از بحث های زیاد ملی و بین المللی در پی چگونگی انجام عملیات نظامی علیه طالبان در قندهار ــ که مرکز اصلی  طالبان مسلح خوانده شده است ــ آغاز می شود.

عملیات یادشده، از جمعه گذشته عمدتاً در ولسوالی های ژیره و پنجوایی ولایت قندهار ــ جایی که مرکز سازماندهی طالبان مسلح خوانده می شودــ آغاز شده است.

اگر چه نیرو های ائتلاف بین المللی و وزارت دفاع ملی، بخش عمده این عملیات را ارائه خدمات ملکی خوانده اند اما نگرانی ها در خصوص  تلفات افراد ملکی نیز موجود است.

از سال 2006 تا به حال چندین عملیات نظامی از سوی نیروهای خارجی و افغان در این مناطق صورت گرفته که می توان از عملیات «هژده های هزار سر» که در اوایل سال 2007 انجام شده نام برد. اما این عملیات، گذشته از آن که تلفات افراد ملکی را در قبال داشته، نتایج مثبتی را برای دولت افغانستان و نیروهای خارجی در قبال نداشته است.

مایک مولن، لوی درستیز اردوی ایالات متحده، در سفرش به کابل در اوایل امسال،  قندهار را از لحاظ اهمیت، مرکزِ ثِقل افغانستان توصیف کرد ه بود.

در ماه فبروری امسال، زمانی که  نیروهای خارجی و افغان توانستند ولسوالی مارجۀ ولایت هلمند را از وجود طالبان تصفیه کنند، قوماندانان نیروهای خارجی از آغاز عملیات گسترده ــ اما متفاوت از عملیات مارجه ــ در ولایت قندهار سخن گفتند ولی بعد از آن رئیس جمهور کرزی طی سفری به ولایت قندهار و در دیدار با بزرگان قوم، وعده داد که تا زمان کسب رضایت آنان، عملیات نظامی در قندهار آغاز نخواهد شد.

به باور کارشناسان و بزرگان قومی در قندهار، طالبان در این ولایت، ریشه عمیق اجتماعی دارند و راندن طالبان از ولایت قندهار کار آسانی نخواهد بود؛ چون طالبان مسلح، ولایت قندهار را پایتخت حاکمیت خود می دانند؛ که این امر باعث مقاومت شان خواهد شد.

قبلاً جنرال پتریوس، قوماندان عمومی نیروهای ائتلاف بین المللی در افغانستان، هشدار داده بود که قبل از بهتر شدن اوضاع در قندهار باید منتظر برخوردهای شدید بود.

اما جوزف بلوتس، سخنگوی نیروهای آیساف، روز یکشنبه در یک نشست خبری مشترک با سخنگوی وزارت دفاع افغانستان، گفت:

این عملیات به هدف پاکسازی منطقه از وجود طالبان آغاز شده است.

اکنون، عملیات تصفیوی مشترک نیروهای افغان و بین المللی در ولسوالی های  پنجوایی و ژیری ولایت قندهارآغاز شده است. هدف  این عملیات که نیروهای اردوی ملی افغان در آن بیشتر سهم دارند، از بین بردن پایگاه های طالبان است که  از آن جا حملات شان را سازماندهی می کنند.

در این عملیات، سعی می شود طالبان از منطقه رانده شوند و این ولسوالی ها عاری از تهدیدات و حملات طالبان گردد.

همچنان جنرال ظاهر عظیمی، سخنگوی وزارت دفاع  گفته است: بخش اعظم این عملیات را ارائه خدمات ملکی تشکیل می دهد.

همچنان عظیمی در پاسخ به سؤالی در مورد گسترش فعالیت طالبان از جنوب به مناطق شمالی و غربی کشور، گفت: افزایش نظامیان خارجی و افغان در مناطق جنوبی و وارد شدن فشار بالای طالبان، باعث شده تا شماری از طالبان مسلح به مناطق دیگر افغانستان فرار کنند.

اما کارشناسان امور بر این باور اند که گسترش فعالیت طالبان در مناطق  غربی و شمالی  افغانستان  در پی فشار نیرو نبوده بلکه بخشی از استراتیژی جنگ چریکی را تشکیل می دهد.

وحید مژده، کارشناس سیاسی می گوید: این عملیات زمانی می تواند موفق باشد که بعد از انجام عملیات، نیروهای بیشتری در منطقه جابجا شوند .

از سوی دیگر، شماری از کارشناسان امور، تامین امنیت و حاکمیت دولتی در قندهار را در گِرو مبارزه با فساد و محو تضادهای قومی می دانند.

همچنان نماینده های مردم قندهار در ولسی جرگه می گویند: این عملیات در آستانه فرا رسیدن زمستان و سرد شدن هوا آغاز شده است؛ زمانی که طالبان، خود، منطقه را ترک می کنند .

خالد پشتون نماینده مردم ولایت قندهار در ولسی جرگه می گوید: این عملیات باید در تابستان صورت می گرفت.

محمد عمر، یک بزرگ قومی در ولایت قندهار می گوید: عملیات نظامی راه حل برای تامین امنیت در قندهار نیست .

به گفته وی این عملیات زمانی صورت می گیرد که مردم ولسوالی های ژیری و پنجوایی در حال جمع آوری محصولات زراعتی شان هستند.

سور گل، یک باشنده ولسوالی پنجوایی ولایت قندهار می گوید: نگران آن است که بعد از ختم عملیات نیروهای دولتی و آیساف،   طالبان دوباره در منطقه حاکم  خواهند شد و آنان را به همکاری با دولت متهم خواهند کرد.

ولایت قندهار از آغاز جنگ در افغانستان، منطقه نفوذ طالبان و تختۀ خیزِ آنها برای برگشت به قدرت محسوب شده است. این ولایت شاهد خونبارترین درگیری ها نیز بوده است.

قندهار، هم مرز با مناطق قبایلی صوبه بلوچستانِ پاکستان است؛ جایی که گفته می شود طالبان مسلح بعد از تجهیز و آموزش، برای جنگ به افغانستان فرستاده می شوند.

مارک سیگمن، یک مأمور سابق سی آی ای یا اداره مرکزی استخبارات امریکا ــ که تجربه کار را در منطقه داردــ به آژانس خبر رسانی اشوسیتد پرس گفته است: قایل شدن اهمیت بیش از حد به جنگ قندهار، ناشی از طرز تفکر نظامی غربی بوده که باشرایط افغانستان هیچ سازگار نیست.

به باور وی، اگر امنیت قندهار تحکیم شود، باز هم احتمال دارد که جنگ افغانستان در مجموع به ناکامی منجر شود، چون نقش حکومت در افغانستان ضعیف بوده و تسلط حکومت کابل بر ولایات ضعیف می باشد.

اما تورن جنرال نیک کارتر، قوماندان بریتانیایی نیروهای ناتو در جنوب افغانستان در این اواخر به خبرنگاران گفته بود: «پیروزی در قندهار تأثیر عمده بر تمام منطقه جنوب خواهد داشت.»