عوامل انقراض نسل قره‌قل

جهت به دست آوردن پوست مرغوب قره قل، بره را از شکم مادرش بیرون می‌آورند و یا آن را در نخستین دقایق پس از تولد می‌کشند.

گرچند پوست قره قل یکی از اقلام مهم صادراتی افغانستان بوده که سالانه ملیون ها افغانی، عاید نصیب کشور می گردد، اما شیوهٔ و روش به دست آوردن آن، نهایت خشن و خیلی بی رحمانه است.

مالداران برای اینکه پوست مرغوب را به دست آورند و به قیمت بلند به فروش برسانند، باید بره را حین تولد و یا برای بهترین نوع آن، باید شکم گوسفند را بدرند و چوچه را بیرون و پوستش را جدا کنند.

هرچند تلاش شده است تا این شیوه را منع کنند، اما برای به دست آوردن پول هنگفت، هنوز هم این شیوه، کار برد دارد.

در این اواخر، مالداران نگران اند که افزایش صادرات پوست قره قل و کشتار این نسل باعث خواهد شد تا نسل گوسفندان قرقول ازبین برود.

حسن مستقیم، رئیس تجارت ولایت بلخ می گوید که در سال قبل، نزدیک به چهل هزار تخته پوست قرقول به خارج صادر شده بود که در سال روان بیشتر از چهارصد هزار رسیده است، وعلاوه می کند که نسل این حیوان در شمال کم شده است.

بزرگترین بازارفروش پوست قره قل را کشورهای اروپایی تشکیل می دهد، که در گذشته های نه چندان دور سالانه بیش از صدها هزار آن به خارج صادر و مبالغ زیادی وارد چرخۀ اقتصادی کشور می گردید.

عبد الخالق یکی از پیش کسوتان تجارت پوست قره قل می گوید: “اگر اوضاع به همین گونه ادامه یابد و دولت توجه نکند، احتمال دارد تا نسل قره قل در آیندۀ نزدیک منقرض شود.”

وی می گوید قره قل افغانستان بعد از قالین دومین صادرات کشور را تشکیل می دهد که در گذشته ها تا دونیم ملیون جلد پوست قره قل سالانه از کشور صادر می گردید، ولی در سال های اخیر این ارقام به ندرت به 4 صد هزار جلد می رسد . وی علاوه می کند این خود نشان دهندۀ کاهش نسل گوسفند قره قل در کشور را نشان می دهد.

محمد حسن مستقیم، رئیس تجارت و صنایع در بلخ می گوید که در سال های قبل علاقمندی مالداران در نگهداری این نوع گوسفندان کم بود، ولی حالا خوبتر شده، زیرا در سال های قبل به وقت لازم به بازار جهانی نمی رسید، فروش خوبی نداشت که باعث دلسردی مالداران و تاجران گردیده بود.

عبد الخالق عوامل پایین آمدن میزان صادرات و  کم شدن گوسفندان قره قل را خشکسالی و بحران  اقتصادی در بازار جهانی دانسته و علاوه می کند که در این شرایط بحرانی هیچ کسی برای مالدارن  قره قل کمک نکرده و این موضوع سبب شده تا آنان به دیگر پیشه ها رو آورند.

اما محمد حسن مستقیم، بر این باور است که در سال جاری نسبت به سال قبل صادرات قره قل چند برابر شده است. وی می گوید پوست قره قل به کشور های اروپایی از چون هالند، فنلند و دنمارک صادر گردیده که در سال قبل 40 هزار پوست قره قل صادر گردیده بود، ولی در سال جاری بیش از 4 صد هزار پوست به خارج صادر گردیده است و بیش از دو ملیون افغانی عاید برای دولت تحویل بانک گردیده است.

فدامحمد یکی از مالداران که گوسفند قره قل نگهداری می کند، با اینکه از فروش قره قل راضی نمی باشد، می گوید، باید برای به فروش رساندن آن زحمت زیادی را متقبل شد.  به باور وی مالدارن بعد از زحمت فراوان وقتی پوست رابه بازار می آورند، از 1200 افغانی الی 2هزار افغانی به فروش می رسانند. وی علاوه می کند تا هنوز هیچ نهاد و یا کسی در قسمت آموزش و نگهداری بهتر قره قل با او هم کاری نکرده و از مقام ها می خواهد تا با آنان هم کاری و حمایت کنند.

حسن مستقیم بر این باور است که برای رشد و ترقی صنعت پوست قره قل، باید در ابتدا مالداران را تشویق و حمایت نمود. به عقیدۀ وی باید مالدارن تحت حمایت مالی دولت و تاجران قرار گرفته وعلف چرها باید رشد داده شود و در اختیار مالداران قرار گیرد و توسط تیم دلسوز و مجرب آموزش داده شوند و هم چنان گوسفندان شان در مواقع لازم واکسین و تحت مرا قبت های صحی قرار گیرند.

درهمین حال چهار نوع پست قرقل بشترین فروش را در بازارهای جهانی دارد که مهمترین آن ها کبود و سور می باشند و از تجارت قرقل سالانه صدها هزار دالر عاید نصیب کشور می گردد، اما شیوهٔ که این پوست را به دست می آورند نیز جالب و برکاهش نسل این حیوان اثر مستقیم دارد، زیرا برای به دست آوردن بهترین نوع، باید بره را قبل از تولد، از شکم مادر بیرون کنند. اینجاست که هر دو حیوان (مادر و چوچه) قربانی پوست قره قل می گردند.