کشته «چپهنمک» یکی از انواع میوههای خشک است که عمدتاً از سوی باغداران در ولسوالیهای کهمرد و سیغان ولایت بامیان تولید میشود. این میوه خشک از یک نوع درخت زردآلو با نام «ساقی» به دست میآید. زردآلوی ساقی، اخیراً به یک منبع مهم عایداتی برای باغداران در دو ولسوالی کهمرد و سیغان تبدیل شده است. این باغداران، میوههای زردآلوی ساقی را پس از آن که خوب پخته میشود، از شاخهها میچینند و سپس گوشت و هسته میوه را از یکدیگر جدا میکنند. برای آن که از این میوه کشته «چپهنمک» به دست آید، گوشت آن را با مواد کیمیاوی حاوی سلفر آغشته ساخته و سپس در آفتاب داغ و سوزان خشک میکنند.
حاجی عبدالحمید، از باغـداران ولســوالی سیغان، یک باغ بــزرگ را بــا زیربنــای سه جریب زمین در این ولســوالــی احداث کرده است. او سالانه صدها هزار افغانی از این باغ محصول میگیرد. حاجی عبدالحمید با تأکید بر این که کشته «چپهنمک» را به شکل معیاری تولید میکند، میافزاید: «من از محصولات باغم راضی هستم و امسال در حدود 120 سیر کشته چپهنمک از باغ خود به دست آوردهام.»
از سویی هم، باغداران بامیانی میگویند که کشته چپهنمک، یکی از قیمتترین میوههای خشک در بامیـان محســوب میشود. بــه گفـتــه آنــان، ایـــن محصول، قبلاً در بازارهای داخل کشور مشتریان چنــدانـــی نداشت، اما امسال وضعیت کمی تغییر کرده و شمار مشتریان کشته چپهنمک نسبت به گذشته بیشتر شده است. تاجالدین سیغانی، یکی از این باغداران، میگوید:«هر سیر (7 کیلوگرام) کشته چپهنمک امسال با قیمت سه تا چهار هزار افغانی به فروش میرسد، اما سال گذشته قیمت هر سیر آن دو تا 2500 افغانی بود.»
سیغانی، عامل افزایش بهای کشته چپهنمک در بازارها را معیاری شدن تولید، بستهبندی و پروسس این محصول عنوان میکند. به گفته وی، اکنون سطح آگاهی مردم در مورد چگونگی تولید کشته چپهنمک و همچنان نحوه پروسس و بستهبندی آن، نسبت به گذشته، بیشتر شده است. به گفته سیغانی، این امر به نوبه خود باعث شده که از یک طرف این محصول با کیفیت عالی تولید و به بازار عرضه شود و از جانب دیگر، قیمت آن نسبت به گذشته افزایش پیدا کند.
با این حال، مسوولان ریاست زراعت، مالداری و آبیاری بامیان، از افزایش سطح تولید کشته چپهنمک در جریان امسال در این ولایت خبر میدهند. عبدالوهاب محمدی، رییس اداره زراعت، مالداری و آبیاری بامیان، میگوید که باغداران ولسوالیهای کهمرد و سیغان این ولایت، امسال بیش از 100 تن کشته چپهنمک از باغهای شان به دست آوردهاند. وی ضمن ابراز خوشبینی از راهیابی کشته چپهنمک به بازارهای بینالمللی، میگوید که امسال این محصول به میزان قابل توجهی به بیرون از کشور صادر شده است.
محمدی تصریح کرد که تسهیلات در زمینه صادرات محصولات زراعتی و میوههای خشک به بیرون از کشور، باعث شده که دهقانان بامیانی، بیش از هر زمان دیگر، تمام توان و نیروی شان را روی تولیدات زراعتی باکیفیت متمرکز کنند. به گفته او، این امر سبب شده تا میزان درآمد مردم از ناحیه زراعت افزایش یابد و همچنان محصولات مرغوبتری در باغها و مزارع بامیان تولید شود.
بامیان یک ولایتی زراعتی است و محصولات عمده آن، کچالو، گندم، جو و بعضی از انواع میوههای خشک است. اما کشته چپهنمک که از زردآلوی ساقی تنها در ولسوالیهای سیغان و کهمرد به دست میآید، هنوز شهرت عام نیافته و انتظار میرود در سالهای آتی به یکی از محصولات عمده زراعتی در بامیان تبدیل شود.
