در جامعهای عمدتا مرد سالار پاکستان، زنان کمتر فرصت دارند به تنهایی از خانه خارج شده و به کار و بار خویش برسند.
اما در شهر کراچی مکانی به نام “دهابا” یا “چایخانه زنان” وجود دارد که آنان میتوانند آزادانه به آنجا مراجعه و قصه، خنده و چای نوشی کنند.
نعیم ساهووترا، گزارشگر صدای آسیا با گزارش بیشتر:
اینجا بزرگترین ترمینل موترهای بزرگ در غرب کراچی است.
رانندگان هنگام بیکاری به کافیهای کنار سرک به نام “دهابا” که مشتریان شان عموما مردها استند، رفته با نوشیدن چای خود را راحت میسازند.
من از یک شخص مسیر رفتن به کافی یا چایخانه مخصوص خانمها را پرسیدم، اما هیچ مردی نشانی و آدرس آن را نداشت، اما بالاخره آدرس آن را دریافت نموده، به سواری یک موترسایکل و با عبور از یک کوچهای تنگ خود را به منزل مقصود رساندم.
پس از طی زینههای یک ساختمان دو طبقهای، لوحهای در مقابلم نمایان شد که در آن تحریر شده بود “به چای خانه زنان خوش آمدید”، پس از طی زینهها، مشاهده کردم در روی بام یک محفل گرم و صمیمانه جریان داشت.
خانم “مومل خاسخیلی” خانمی که میخواست سالگرد تولد خویش را جشن بگیرد، با گروهی از دوستان خویش آمده، بزم طربی را سازماندهی نموده بودند.
وی، در زمینه، میگوید: “این نخستین بار است که موفق شدم سالروز تولد خویش را با دوستان در خارج از خانه جشن بگیریم، در این محفل صرف دخترها حضور دارند و به مردان مجال نیست تا مثل مکانهای دیگر آمده به ما چشم بدوزند، از همی سبب اینجا را میپسندم و در آن راحت هستم.”
بسیاری از دوستان خانم سبیهه با چادری یا برقههای سیاه دراز و سراسر پوشیده میآیند، ولی همین که خود را به اینجا رسانیدند، برقهها را دور انداخته، با لباسهای معمولی خویش مینشینند.
کیک سالگرد، تیار شده است، شماری از مهمانان چای مینوشند و به بازی “لدو” میپردازند و برخی هم با تیلفونهای خویش سلفی میگیرند.
خانم حسن پری، 26 ساله که از فرصت پیش آمده برای وی و دوستاناش، احساس خوشی میکند، میگوید: “وقتی کودک بودم، پدرم مرا به پارک میبرد، اما پس از اینکه بزرگ شدم دیگر چنین فرصتی برایم میسر نشد، برادرم همیشه از رفتن به پارکها و رستورانتها حکایت میکند، اما من قادر به این کار نیستم، فکر میکنم باید مکانهای را برای زنان نیز در نظر بگیرند. همین حالا آمدن به این جا خیلی خوش آیند است، زیرا میتوانم با دوستان یکجا قصه کنیم، بخندیم و نظرات خویش را شریک سازیم.”
در جامعهای عمیقا مذهبی و محافظه کار پاکستان برای زنان مشکل است که سخن از آزادی زده و تصامیم اختیاری بگیرند.
همین که عروسی کردند باید به خانه شوهر رفته طبق خواهش خسرانخیل خویش رفتار کنند، اتفاقی که در بعضی حالات خیلی خسته بوده سبب بروز مشکلات و مشاجرات خانوادهگی گردیدهاست.
خانم “سبیههشاه”، فعال حقوق زن، که ایجاد همین چای خانههای زنان تراوش تفکر وی است، میگوید: “ایجاد چایخانه یا کافی زنان یک نیاز مبرم جامعهای امروزی است، زیرا تا اکنون برای زنان هیچ محلی وجود ندارد تا به آنجا رفته لحظه افکار خویش را آرامش بخشیده، اوقات خود را دور از کشمکش و دغدغههای خانواده سپری کند، از همین سبب دست به ایجاد چنین مکانها زدهایم تا زنان از چنین فرصتی بهرهمند گردند.”
خانم سبیهه که به مفاد این کار پی برده بود، از سال 1988 به این طرف در این راستا تلاش میورزید، ولی هرگز نتوانست رای مثبت برادران خویش را بدست آورد.
اما حالا که وی به صفت رییس بنیاد انکشافی زنان پاکستان ایفای وظیفه میکند و موفق شده است “کافی خانمها” را ایجاد کند، میگوید: “ما در این چای خانه، کتابخانه و انترنت کلب کوچکی هم داریم تا به زنان فرصت آن را مساعد سازیم، از زندگی خوب و دانش روز محروم نباشند، به گمان اغلب، این کار به آنان انرژی و توانایی بیشتر میبخشد و کسیکه انرژی و توانایی دارد، میتواند هر کاری را به صورت درست انجام دهد.”
موفقیت در فعالیتهای شغلی خانم سبیهه سبب شد تا وی در بخش “مایکرو اینترپرینیرشیپ یا بزنسهای کوچک” به زنها کمکهای فراوان کند.
در حال حاضر 3000 زن به شمول سه خواهر کوچک خویش را که تازه به فعالیتهای اقتصادی شروع کردهاند، تحت آموزش وی قرار دارند.
سبیهه، میافزاید: “از وقتیکه خبر ایجاد کافی زنان از طریق رسانهها منتشر شدهاست، تقاضا های زیادی از زنان فقیر و غنی به آدرس من آمده و درخواست مینمایند تا نمونهای آن را در شهر و دیار آنان نیز ایجاد نمایم، بسیاری از این تقاضاها از شهرهای مختلف سرازیر میشوند.”
خانم سبیهه شاه، امیدوار است، حمایت مردم را برای ایجاد چایخانههای زنان، در سراسر کشور کسب نماید.