بعد از آنکه جوان بیکاری در تونس خود را نذر آتش کرد و بعد با خیزش همگانی مردم، بن علی رییس جمهور تونس مجبور به فرار گردید، شعله های آن مصر، اردن، الجزایر، ایران، بحرین، یمن، عمان و لیبی را نیز فرا گرفت. عصیان مصری ها در میدان تحریر قاهره به حکومت 30 سالۀ حسنی مبارک پایان داد و شورای نظامی به ریاست تنطاوی وزیر دفاع آن کشور رهبری را در دست گرفت، پارلمان منحل و قانون اساسی به تعلیق در آمد و قرار شد تا شش ماه دیگر انتخابات ریاست جمهوری در این کشور برگذار شود. صدراعظم اردن برکنار شد و رییس استخبارات آن از سوی ملک عبدالله به جایش مقرر گردید. بوتفلیقه رئیس جمهور الجزایر گفت که بار دیگر خود را کاندید این پوست نمی کند، علی عبدالله صالح رئیس جمهور یمن نیز اعلان کرد که در انتخابات 2013 شرکت نخواهد کرد و خلیفۀ بحرین نیز به فکر جاگزینی صدراعظمش شد. این تغییرات در شرقمیانه و شاخ افریقا به طور جرقه ای آغاز گردید و به سرعت گسترده شد، کاریکه در دهۀ پنجاه بعد از کودتای ناصر این منطقه را فرا گرفت و ناصریست ها آتش زیر پای رژیم های بر اقتدار آن زمان این کشور ها روشن کردند.
اما در میان تمام این کشور ها اینک احمدی نژاد و معمرقذافی در ایران و لیبی به سرکوب خیزش های مردمی برخاسته برای توده های دوکشور چلنج آتش و گلوله داده اند. در ایران موسوی و کروبی که به رهبران جنبش سبز معروف شده اند، دستگیر و در جای نامعلومی برده شده و سپاه پاسداران در برابر هر حرکت مردمی ایستاده و دندان خایی می کند. از جاییکه ماشین استبداد و سرکوب رژیم در ایران با تجربه است و طی سی سال هر صدایی را با تیر و دار پاسخ گفته، بعید به نظر می رسد که زمینه برای ادامۀ این خیزش ها به زودی در ایران مساعد گردد و آن هم تا جایی که به سرنگونی رژیم بیانجامد، اما در لیبی وضع بر منوال دیگری است.
معمر قذافی که چهل سال پیش طی کودتای به قدرت رسید و نام آن را انقلاب لیبی گذاشت، در دو جنگ اعراب بر ضد اسراییل شرکت کرد و پیوسته با همسایه اش چاد در رویارویی برسرمناقشات ارضی قرار داشت. او که با یک درجن فرزند در این سالها بر لیبی حکومت رانده، هیچ صدای مخالفی را اجازۀ بروز نداد و قدرت رانی او با حرکت ها و دیوانگی های جالبی همراه بودکه فُکاهی های او در دنیای عرب مشهور است. وی اینک با خیزش های گسترده و اعتراضات خشونتباری از سوی مردم مصر روبه رو می باشد.
قذافی برخلاف تمام رهبران دیگر عربی که در رویارویی با عصیان مردم از نرمش و تمکین کار گرفتند و اینک غنوشی که جانشین زین العابدین در تونس شده بود نیز استعفا داد،با آتش و گلوله می خواهد بنیان لرزان حاکمیت چهل ساله اش را محکم سازد و در این رویارویی تا حال از مردم لیبی یک هزار قربانی گرفته است و می گوید که عزم فروگذاری قدرت را به هیچ وجه ندارد. پسرش که مسئولیت فرماندهی پولیس طرابلس را به عهده دارد، پیوسته دستور آتش می دهد و از کشته پشته می سازد.
در این حال مردم کنترول تمام شهر های لیبی را در دست گرفته و قذافی فقط بر بخشی از پایتخت حاکیمت می راند. شورای امنیت سازمان ملل با اکثریت قاطع خواهان برکناری قذافی شد و تصمیم گرفت تا به خاطر سرکوب خونریزانه اش به داد گاه جرایم جنگی بین المللی معرفی شود. در این حال خبر می رسد که بیش از سی نفر جانیانی که در این خیزش در کنار معمر قذافی خون مردم لیبی را ریخته اند، نیز جزء مجرمان قرار داده شده اند. وزیر عدلیۀ لیبی که از روز های اول خیزش به جمع مردم پیوست و از قذافی خواست تا استعفا دهد، در خواست کمیسیونی برای جانشینی قدرت در لیبی نموده و یکی از گزینه های است که به جای قذافی زمام امور را به دست خواهد گرفت. اما تا رسیدن به آنجا با توجه به سرسختی که پولیس و ارتش لیبی نشان می دهد، راه نسبتاً درازی در پیش است.
با اینکه فشار های درونی بر قذافی و حامیان او در لیبی روز تا روز افزایش می یابد، اینک رئیس روابط خارجی اتحادیۀ اروپا در کنار وزیر خارجۀ امریکا اخطار سختی به قذافی داده و ایالات متحده نیرو های بحری خود را به حرکت در آورده تا در آبهای نزدیک لیبی لنگر اندازند. نظامیان امریکایی در حال بررسی واکنش نظامی در برابر لیبی می باشند. اما اینکه چنین فرصتی خواهد رسید که چنین حملۀ صورت گیرد و یا قبل از آن در نیرو های نظامی این کشور دو دستگی به وجود خواهد آمد و رژیم قذافی خواهد شارید، باید منتظر بود. با اینکه در گذشته لیبی با سوریه و ایران در روابط بسیار نزدیکی قرار داشت، اما رهبران این دوکشور از ضدیت یا طرفداری با قذافی در وضعیت گلوگیر کنونی چیزی نگفته اند. قذافی پیوسته اخطار می دهد که اگر بحران عمیق تر شود، جنگ داخلی کشورش را فرا خواهد گرفت، ادعا های که زمانی صدام حسین نیز عنوان می کرد. اما بعید به نظر می رسد که قذافی درحد صدام حسین باشد
این که بعد از قذافی در لیبی چه وضعیتی پیش خواهد آمد تا هنوز نمی توان پیشبینی کرد، اما مهمترین مسئله این است که آیا با بر اندازی قذافی، القاعده وضعیت عراق بعد از صدام را در این کشور به وجود خواهد آورد و آیا ضرورت پیاده شدن نیرو های امریکایی و ناتو در این منطقه بسیار مهم به میان نخواهد آمد؟
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
