ads

عدالت انتخاباتی و مشروعیت نظام

نتیجه‌ انتخابات ریاست ‏جمهوری پس از انتظار و هیجانی که لایه‎های مختلف اجتماع را فرا گرفته بود به صورت “قسمی” هفته گذشته اعلام شد و تنها آرای 10 درصد از 26  ولایت داکتر عبدالله عبدالله و داکتر اشرف‏غنی احمدزی را در صدر نشانده و اعتراض شش نامزد دیگر را برانگیخته است.

نویسنده: The Killid Group
30 حمل 1393
عدالت انتخاباتی و مشروعیت نظام

نتیجه‌ انتخابات ریاست ‏جمهوری پس از انتظار و هیجانی که لایه‎های مختلف اجتماع را فرا گرفته بود به صورت “قسمی” هفته گذشته اعلام شد و تنها آرای 10 درصد از 26  ولایت داکتر عبدالله عبدالله و داکتر اشرف‏غنی احمدزی را در صدر نشانده و اعتراض شش نامزد دیگر را برانگیخته است.

محمدیوسف نورستانی 24 حمل در کنفرانس مطبوعاتی به خبرنگاران داخلی و خارجی در کابل گفت که اشرف‏غنی احمدزی با کسب 190 هزار و 51 رأی در جای دوم قرار دارد. آقای نورستانی افزود، داکتر زلمی رسول با کسب 49 هزار و 621 رأی و عبدالرب رسول سیاف با کسب 25 هزار و 679 رأی به ترتیب در رتبه‏ های سوم و چهارم قرار دارند. پس از آن‏ها قطب‏الدین هلال با کسب 13 هزار و 563 رأی و محمدشفیق گل‏آغا شیرزی نیز با کسب 11 هزار و 132 رأی به‌ترتیب در رتبه‌های پنجم و ششم و داوود سلطان‏زوی و هدایت امین ارسلا نیز در مکان‌های هفتم و هشتم قرار دارند. آقای نورستانی گفت که 10 درصد آرای شمارش شده مربوط به 26 ولایت افغانستان در شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز است.

آقای نورستانی همچنین گفت که آرای بدخشان، غور، نورستان، بغلان، دایکندی، پکتیکا، وردک و غزنی در آرای شمارش شده ملحوظ نشده است. به گفته او، این نتایج از شمارش حدود ۵۰۰ هزار رأی ریخته شده به صندوق‌ها در ۲۶ ولایت کشور به دست آمده است.

همچنین آقای نورستانی، کارشناسان و نهادهای دولتی و غیردولتی را از هرگونه پیش‏داوری منع کرد و تصریح کرد که شمارش آرا در حضور ناظران صورت می‌گیرد.

این نتیجه نه تنها هیجان‎های سیاسی را در افکار عمومی کاهش نداد، بلکه آن را به نحوی بیش‎تر ساخت. شور و هیجان امیدوارکننده برای دو تیمی که در صدر فهرست اعلام نتایج قرار گرفت به همان اندازه رونما شد که واکنش‎های نگران‏کننده و اعتراضی از سوی سایر نامزدان به مشاهده رسید.

ساعاتی پس از اعلام نتایج 10 درصد آرای شمارش شده انتخابات ریاست‏جمهوری، نامزدان واکنش‎های متفاوتی نسبت به این نتایج نشان دادند. عبدالله عبدالله که با کسب اضافه تر از 41 درصد آرای اعلام‎شده در صدر فهرست این نتایج قرار گرفته است، ساعاتی پس از اعلام این نتایج در مقابل دوربین رسانه‎ها قرار گرفت و از این نتایج ابراز رضایت کرد. وی با پذیرفتن این مهم که این اعلام نتیجه نهایی نیست و نتایج در روزهای آینده تغییر خواهد کرد، گفت که امیدوار است کمسیون‎های انتخاباتی با شفافیت به کار خود ادامه دهند.

داکتر اشرف‏غنی احمدزی که با کسب 36.7 درصد آرای اعلام‎شده جایگاه دوم این فهرست را به خود اختصاص داده نیز با استقبال از اعلام نتایج “قسمی” انتخابات گفت، نتیجه این تعداد آرا نمی‎تواند بیانگر تصویر کلی از نتیجه نهایی انتخابات باشد. به گفته‌ وی، انتخابات مانند مسابقه فوتبال است که نتیجه آن ممکن است تا دقیقه 90 تغییر کند.

اما شش نامزد دیگر نیز با انتشار اطلاعیه‌ی مشترک، نسبت به این نتایج اعتراض نموده و ادعا کردند که کمسیون مستقل انتخابات باید پیش از اعلام نتایج 10 درصدی، آرای سالم را از ناسالم تفکیک می‎کرد. عبدالرب رسول سیاف٬ زلمی رسول٬ قطب‏الدین هلال٬ محمدشفیق گل‏آغا شیرزی، داوود سلطان‏زوی و هدایت امین ارسلا با امضا و انتشار اطلاعیه یاد شده، مدعی شدند که “با تأسف از انجام تقلب گسترده، مقامات حکومتی و مسوولان کمسیون انتخابات به جای امانت‌داری در آرای مردم در حق مردم جفا و جرم نابخشودنی را مرتکب شدند.”

استقلال نهادهای انتخاباتی

بیشتر اعتراض‏هایی که از سوی بعضی از مردم، نامزدان و نمایندگان ولسی جرگه  به آدرس کمسیون‏های انتخاباتی صورت می‏گیرد، ناشی از تردید آن‏ها در مورد استقلالیت کمسیون‏ها می‏باشد. پیش از این برخی از اعضای ولسی جرگه نسبت به تناقض‎گویی کمسیون‎های انتخاباتی انتقاد نموده و این نهادها را به حفاظت از آرای مردم مورد تأکید قرار داده بودند. عبدالروف ابراهیمی، رییس ولسی جرگه، از مسوولان کمسیون‎های انتخاباتی کشور خواست در اعلام نتایج، بی‎طرفی و استقلال خود را حفظ کنند. آقای ابراهیمی افزود: “امکان نفوذ نامزدهای ریاست‏جمهوری و اعمال فشار از سوی آن‎ها بر مسوولان کمسیون‎های انتخاباتی وجود دارد، اما این مسوولان نباید تحت این فشارها قرار گیرند.”

به اعتقاد وی، در صورتی که مسوولان کمسیون‎های انتخاباتی جانب‌دارانه عمل کنند، آرای ملت را به بازی گرفته‎اند.

عثمانی فراهی، عضو دیگر ولسی جرگه به گفته‎های اخیر مسوولان کمسیون مستقل انتخابات و کمسیون شکایت‎های انتخاباتی کشور انتقاد کرد و آن را تناقض‎گویی بین این دو نهاد دانست. به گفته آقای فراهی، مسوولان یکی از کمسیون‌های انتخاباتی کشور انجام تقلب در برخی از مناطق را تأیید می‎کنند، اما کمسیون دیگر انتخاباتی کشور این مسایل را مردود می‎شمارد. وی تأکید کرد: “این تناقض‎گویی‎ها بین این دو کمسیون بیانگر نادیده گرفتن اراده‎ ملت و همچنین نشان‌دهنده‎ عدم پای‌بندی این مسوولان به قانون است.”

با این حال، سمیع‎الله صمیم، عضو دیگر ولسی جرگه تأکید کرد که مسوولان کمسیون‎های انتخاباتی نباید در اعلام انجام تقلب در انتخابات پیش‎داوری کنند، بلکه آن‎ها باید تمام تقلب‎ها و تخلف‎های انتخاباتی را بررسی کرده و نتایج را براساس آن اعلام کنند. آقای صمیم در ادامه سخنان خود با اشاره به اتهامات مطرح شده در خصوص دخالت برخی مقامات محلی در تقلب‎های روز انتخابات گفت: “این مقام‎ها باید به محکمه معرفی شوند.”

با این وجود، آگاهان امور بر این باوراند که اعلام نتایج پیش از بررسی شکایت‎ها و تفکیک آرای ناپاک از آرای درست، موجب وجود برخی از ابهامات در نتیجه‎ انتخابات ریاست‏جمهوری گردیده است. این امر مورد تأکید برخی از کاندیداها از جمله داکتر اشرف‏غنی احمدزی که در مقام دوم قرار دارد نیز قرار گرفته است. نوید الهام، نویسنده و تحلیل‏گر مسایل سیاسی با اشاره به این مطلب می‎گوید: ” اعلام تدریجی نتایج انتخابات از سوی کمسیون مستقل انتخابات، به دلیل این که چشم‎انداز روشنی برای سرنوشت انتخابات ایجاد نکرده است، جای سوال دارد. این در حالی است که نواقصی در نحوه‎ برگزاری انتخابات و شکایت‎های فراوانی نیز وجود دارد که هرگونه تغییری را در فرایند انتخابات، محتمل می‎نماید؛ ضمن این که ارائه‏ نتایج انتخابات به صورت تدریجی قطعاً به اختلاف‎ها و هیجانات جامعه بیشتر دامن خواهد زد و حساسیت‎هایی را برخواهد انگیخت. به دلایل مذکور بهتر آن بود که کمسیون مستقل انتخابات حداقل تا زمانی که نتایج انتخابات به صورت قطعی‎ و نهایی‎تری محرز شود، صبر پیشه کرده و به گمانه‎ها دامن نمی‎زد.”

از تصمیم کمسیون تا تشکیل دولت ائتلافی

این شبهه‎ها در حالی مطرح می‎شود که پاسخ کمسیون مستقل انتخابات با تأکید بر اجرای عدالت انتخاباتی و جلوگیری از کاهش مشروعیت انتخابات، دعوت کاندیداها به خویشتن‎داری و صبر بوده و احتمال هرگونه تغییر را در نتیجه‏‎ نهایی رد نکرده است. نورمحمد نور، سخنگوی این کمسیون، می‌گوید: “کاندیداها باید حوصله داشته باشند تا ما مطابق زمان حرکت کنیم و نتایج ابتدایی را اعلام کنیم تا مشخص شود که کی بیشترین آرا را به دست آورده. مردم و کاندیداها باید به ما زمان بدهند، این یک روند ملی است و به حوصله نیاز است و دفعتاً هیچ کاری نمی‏شود کرد.”

نادر محسنی، سخنگوی کمسیون شکایات انتخاباتی، نیز تأکید می‎کند در هر حالتی کوشیده می‌شود که “عدالت انتخاباتی” تأمین شود و این نهاد به شکایات مطابق جدول زمانی تعیین شده رسیدگی خواهد کرد. آقای محسنی گفت: “ما نسبت به پاک‌کاری آرای صحیح از آرای تقلبی جدی هستیم و در این زمینه تا روزی که در تقسیم اوقات انتخاباتی تعیین شده، تمام تلاش خود را به خرج خواهیم داد تا عدالت انتخاباتی هرچه بهتر تأمین شود.”

این در حالی است که گمانه‎هایی در مورد تلاش‎هایی مبنی بر ائتلاف میان نامزدان و کسب رضایت معترضان نیز وجود دارد. گفته می‌شود که مذاکرات پشت پرده و رایزنی‎های سیاسی برای راضی ساختن نامزدان روی یک دولت ائتلافی تحت چتر “دولت وحدت ملی” جریان دارد که زلمی خلیل‏زاد و ستار سیرت نیز از گردانندگان این مذاکره هستند.

این در حالی است که مردم و کارشناسان هرگونه بازی سیای با آرای مردم را به معنای تمسخر کردن دموکراسی و بازی با چشم‎انداز مشارکت مردم در قدرت تلقی می‎کنند. علی بنیادی، روزنامه‏نگار، بر این باور است: “شک نباید کرد که ادامه این روند به دموکراتیزه شدن دولت آینده و جامعه مردم‏سالار ضربه خواهد زد؛ اعتماد مردم را سلب نموده و از تقویت پروسه مشارکت ملی فرومی‏کاهد. بنابراین، اگر نهادهای انتخاباتی، نهادهای واقعاً مستقل‏اند و دست نشانده نیستند، اولاً، باید از نفوذ حلقه‏های سیاسی و راهزنان آرای مردم جلوگیری نمایند و ثانیاً، اجازه ندهند که افغانستان بار دیگر به میدان منازعه قدرت‌های بیرونی تبدیل گردد.”

به این ترتیب باید توجه کرد که اگر مسأله‎ انتخابات به هر طریقی خدشه‏دار شود، ترمیم آن و یافتن راه‎های بدیل، سخت و شاید هم غیرممکن باشد. از همین روی، باید همگان به تصحیح روند از راه‎های قانونی و مسالمت‎آمیز پای‌بند باشند و به جای بایکوت کردن امور، هدایت روند شمارش آرا و نتایج آن را به سوی واقعیت‎های موجود در صندوق‎ها، حمایت نمایند. مسلماً یک رییس‏جمهور بیشتر نخواهیم داشت و بهتر است برنده کسی باشد که رأی بیشتری از مردم را با خود دارد.

 

 

 

 

 

 

کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
طراحی و توسعه توسط تکشارک - Copyright © 2024

Copyright 2022 © TKG: A public media project of DHSA