رأی ملت در تسلط متنفذین

رأی ملت در تسلط متنفذین

اسمعیل لاروی

اینک سیزده سال از عمر دموکراسی و انتخابات در افغانستان می گذرد، اما دیوار های بلندی هنوز هم در راه های متوصل به پیشرفت این دو نام وجود دارد . انتخابات به حدی برای افغانها با ارزش شد که خوبی ها و بدی های حکومت داری پنج سال آینده را به آن مرتبط می دانند.

برحسب گفته های ملت افغان روز ۱۶ حمل سال ۱۳۹۳ روز سر نوشت ساز برای مردم شد، اما این سرنوشت که مردم در انتظار آن بود، به سبب به دست نیاوردن ۱+۵۰ رای توسط یکی از کاندید های پیشتاز بازهم نا تمام و به دور دوهم کشیده شد.

کاندیدهای ریاست جمهوری رای مردم را تحت عناوین وشعار های مختلف ازآن خود کردند که اکثر آنها در تضاد و تقابل اصول انتخابات و دیموکراسی قرار داشتند.

باشندگان حوزۀ جنوب شرق رأی خود را به اساس عوامل مختلف مورد استفاده قرار دادند، اما با وصف این همه عوامل، اكثریت مردم رأی خود را بنابر احساس ملی و به امید تغییر مثبت در حالت فعلی كشور مورد استفاده قرار دادند.

نام های همچو مذهب ، قوم، سمت، لسان، حزب و غیره نام هایی اند كه باعث فاصله با مردم سالاری می شود كه به شكل تبعیض آمیز ازآن استفاده می گردد و باعث کمرنگ شدن شایستگی های کاندید ها در انظار مردم می گردد و به اثرآن طرح های که راه های پیشرفت های اقتصادی، تعلیمی، سیاسی و اجتماعی را هموار می سازد، نیز درذهن و ارادۀ مردم کم رنگ می شود.

در ولایات پکتیا ، پکتیکا ، خوست و لوگر کاندید های سرشناس ریاست جمهوری مانند داكتر اشرف غنی احمدزی، داكتر عبدالله عبدالله، زلمی رسول و استاد سیاف راهی را در مبارزات انتخاباتی تعقیب كردند كه تا حد زیادی با اصول انتخابات در تقابل بودند. اگر که این كاندیدها طرفدار این گونه حركات نبودند، اما از حامیان این كاندید ها اعمالی سر زدند كه به نحوی اصول انتخابات را متضرر كردند.

شفافیت درانتخابات تقاضای آنعده از کاندید های ریاست جمهوری بود، که توانایی تقلب را نداشتند اما آنهاییکه در آرزوی مردم سالاری واقعی بودند نیز در صدد تحقق شفافیت در انتخابات هستند.

رأی دهندگان ‍درابتداء به دوگروه تقسیم گردیده اند. گروه اول آنهایی اند كه بنابر احساس ملی در صورت دادن سر نیز به مراكز رأی دهی می روند و مسوولیت ملی را به اساس ارادۀ خود ادا می كنند اما گروه دوم رأی خود را به اساس روابط قومی ، لسانی، سمتی، مذهبی، شخصی و بنابر سایر روابط مورد استفاده قرار می دهند كه این به معنی تمثیل اراده برای ایجاد دیوار ها بین افراد یك ملت واحد است.

افغان ها طی سیزده سال گذشته مراحل زیاد انکشاف و ترقی را طی نمودند ودر صدد اند، تا شاهد انکشافات دیگری نیز باشند. اما در مقابل این همه، فساد اداری، بی امنیتی، اعمال زور و وضعیت كند و ناقص باز سازی پدیده هایی بودند که افغان ها در مورد آنها نا راضی بودند و حاکم نمودن نظامی را از طریق انتخابات برای جبران این عدم رضایت یگانه راه تلقی نموده که اراده ها وخواست های آنها را به شکل درست تمثیل نماید.

عامل عمدۀ اشتراك وسیع مردم درانتخابات ممكن این بوده باشد كه قدرت سیاسی از طریق انتخابات از یك رییس جمهور به رییس جمهور دیگر حسب ارادۀ مردم انتقال می شد.

روحیۀ ملی

تعداد آنهاییكه رأی خود را به منظور این كه ممكن زندگی شان تغییر مثبت نماید كم نیستند و با در نظر داشت این هدف اراده دارند تا به مراكز رأی دهی بروند.

مجاهد یكی از باشندگان خوست می گوید: (( ما رأی خود را استعمال كردیم تا به كشور خدمت نماییم)). شفیق الله باشندۀ پکتیا است ، وی گفته های مجاهد را تأیید نموده می افزاید: (( ما ارزش رأی خود را می دانیم تاشخصی توسط آن به قدرت برسد)).

در كنار رأی دهندگان كمپاینرهایی نیز وجود دارند که به اساس احساس ملی، امکانات مالی خود را بدون داشتن توقعی برای کشور صرف می نمایند.

کرامت خان خپلواک از حمایت کنندگان داکتر اشرف غنی احمد زی در خوست یکی از همین اشخاص است وی مبارزۀ خود را برای آیندۀ درخشان كشورش می داند. او می گوید: (( اشرف غنی یگانه شخصی است كه در وجود وی ما نجات افغانستان را می بینیم لذا ما او را شخص شایسته برای خارج شدن از بحران دانستیم)).

تنها حمایت کنندگان تیم انتخاباتی داکتر اشرف غنی نیستند که برای کاندید مورد نظر شان به اساس عشق به وطن کار می کنند بلکه حمایت کنندگان سایر کاندید های پیشگام نیز نظر مشابه دارند اما در معیارانتخاب، رأی و نظر شان تفاوت حتمی وجود داشته است. هدایت الله موسوی عین نظر را دارا می باشد وی می گوید که ما بدون تقاضای امتیاز از وی حمایت می کنیم زیرا او شخص مجاهد بوده و در افغانستان زیسته است.

امتیازات مالی

سخن ها درمورد دادن امتیازات مالی و چوکی ها در آینده نیز عام اند. عدۀ زیادی از كاندید ها مردم را به پول نقد نوازش نمودند تا به آنها رأی دهند هكذا عده ای از كاندید ها وعده ها سپردند که درمورد پوره کردن وعده های شان یقین وجود نداشت. رأی دهندگان نیزآنقدر صادق نبودند تا با وعده های شان با كاندید وفا نمایند. در بین رأی دهندگان اشخاصی نیز وجود دارند كه امتیازات مالی را از یك كاندید به دست آورده اما امتیاز معنوی یا رأی را به كاندید دیگری داده است. آنها می گویند كه عده ای از كاندید ها علاوه بر وعدۀ دادن پول نقد وعده های د یگری نیز سپرده اند. بختور جان یكی از ساكنین ولایت خوست است وی می گوید: (( در جلسۀ زلمی رسول برایم هزار كلدار داده شد اما رأی خود را به نفع اشرف غنی استعمال نمودم)). قلم خان عابد نیز عین سخن دارد اما می افزاید: ” پول را از یک کاندید به دست آوردیم اما رأی را به كاندید دیگری دادیم”. حامیان كاندیدهای ریاست جمهوری هم قبول می كنند كه مردم عام رأی خود را برای به دست آوردن پول به کار بردند وعدۀ زیادی مردم تحت نام های مختلف فریب داده شدند. عارف الله پشتون عضو سنا از ولایت خوست و یکی از مسوولین تیم انتخاباتی زلمی رسول در خوست می پذیرد که مردم عام توقع داشته اند تا از جیب های کاندید ها پول به دست آورند. وی می گوید که خودش به کسی پول نداده است ونه باکسی مساعدت مالی کرده است ممکن در تیم اش اشخاصی وجود داشته باشند که به رای دهندگان پول داده باشند. وی می گوید:(( در مجموع این کار صورت گرفته است ، درتمام ولایات کارمندان کمسیون انتخابات در مقابل پول خریده شده اند ، به رای دهندگان نیز پول داده شده است)).

نفوذ قومی

به دست آوردن رای توسط نفوذ قومی راه دیگری برای حصول رای است که باعث اخفای طرح های کاندید ها و پلان های قابل تعمیل آنها حین انتخابات ریاست جمهوری گردیده است. نفوذ چهره های قومی مانند گذشته وجود دارد مردم عام به گفته های ملا وملک اعتماد داشته و امکان دارد رای خود را حسب مشورۀ آنها مورد استفاده قرار دهند. ثمر گل باشندۀ پکتیا می گوید که مردم در ین جا رای خود را حسب میل رهبران قومی به کار می برند ، برنامه های اگاهی عامه توسط رهبران قومی تطبیق می گردند. رهبری تیم انتخاباتی در پکتیا به عهدۀ رهبران قومی است . حاجی خوانی جهانی یکی از متنفذین قومی در منطقه است وی می گوید: (( ما به اساس نفوذ قومی به نفع داکتر صاحب کار می کنیم)).

ارتباطات

روابط شخصی با کاندید ها موضوع دیگری است که کاندید های ریاست جمهوری توسط آن رای به دست آوردند. عارف الله پشتون عضو سنا از ولایت خوست و یکی از مسوولین تیم انتخاباتی زلمی رسول در خوست عامل شکست تیم انتخاباتی زلمی رسول را درعدم نظم در داخل تیم انتخاباتی موصوف می بیند و می افزاید که وی به خاطر رفاقت شخصی و کاری زلمی رسول را حمایت کرده است.

رفاقت ودوستی در دوران جهاد مسئله دیگری است که به حمایت کنندگان داکترعبدالله افزوده است. داکتر محمد ابراهیم شفق مسوول تیم انتخاباتی داکتر عبدالله در خوست و عضو جمعیت اسلامی یکی از این اشخاص است. وی می گوید :(( داکتر عبدالله از زمانه های دور دوست ما است ما وی را از زمان جوانی اش می شناختیم و ما به خاطر صداقت، اخلاص وجذبۀ جهادی به هرگونه قربانی آماده هستیم)).

قومندان غلام یحیی عضو جمعیت اسلامی و مسوول تیم انتخاباتی داکتر عبدالله که در بین مردم به نام لشکر مشهور است یکی از همچو اشخاص است. وی می گوید: (( ما به خاطری داکتر عبدالله را انتخاب کردیم که برای ۳۶ سال در راه آزادی قربانی داده است ودر این جا مبارزه کرده است وی یک مسلمان ، مجاهد و افغان است)).

عبدالحق حقق ویون نمایندۀ پکتیا در سنا و مسوول تیم انتخاباتی استاد سیاف می گوید که آنها رای استاد را به اساس سابقۀ جهادی و نفوذ حزب دعوت به دست آورده اند. به گفتۀ او، در دور دوم انتخابات از داکتر عبدالله حمایت کرده است.

علایق سمتی ولسانی

نام های قوم، لسان ، سمت و ولایت هنوز هم در این جا حاکمیت دارد حمایت کنندگان اشرف غنی هم مانند حمایت کننده گان داکتر عبدالله به این نظر اند که این گونه علایق در حمایت کنندگان آنها غالب اند.

حاجی اسمعیل کمپاینر تیم انتخاباتی اشرف غنی در لوگر و عضو افغان ملت یک ازاحزاب حمایت کنندۀ اشرف غنی دارای عین نظر است وی برایم می گوید: (( لوگر ازدو ناحیه مربوط اشرف غنی است یکی اینکه لوگر مسکن ابایی اشرف غنی است و دیگر اینکه وی از قوم احمد زی است و اکثریت مردم در لوگر از قوم احمد زی است)).

حمایت قوی از داکتر عبدالله در شمال و حمایت در جنوب از اشرف غنی نشان می دهد که سمت پرستی هنوز هم وجود داشته است.

عدۀ باشندگان زون جنوب شرق ممکن اشرف غنی را به اساس سمت حمایت نمایند اما آنها ظرفیت و جدیت اشرف غنی را در امور قابل ملاحظه می دانند. حاجی اسمعیل می گوید؛ درست است که سمت به رای یک کاندید اثر گذار است اما اشرف غنی شخصی است که شایسته و مناسب رهبری است.

تابعیت زور

حمایت کنندگان داکتر عبدالله می گویند که با ملاحظه به سابقۀ جهادی داکتر عبدالله، وی در سیاست و زور از کسی کم نیست. آنها به این نظر اند که در همه سطوح در کشور دارای قدرت اند . داکتر محمد ابراهیم شفق یکی از حمایت کننده گان جدی داکتر عبدلله و عضو جمعیت اسلامی می گوید: (( در افغانستان خداوند قوی است و تیم ما ، بعضی مردم به ناحق می گویند که جمعیتی ها جنگ سالار اند ، دست های آانها به خون مردم آغشته است، در افغانستان کسی نمی تواند امروز و فردا در مقابل ما مقابله نمایند)).

حمایت نمایندگان مردم

حمایت وکلاء شورا های ولایتی، سنا و پارلمان نیز به طور مستقیم بر رای کاندیدهای ریاست جمهوری تاثیر داشته است. د ر زون جنوب شرق ، عدۀ کثیری از کاندید های شورا های ولایتی در کنار کمپاین های انتخاباتی برای خود برای کاندید های ریاست جمهوری نیز مشغول کمپاین بوده اند. عدۀ آنها به اساس قومیت ، عدۀ ای به اساس حزب و عده ای هم به اساس مفکوره از کاندید های پیشگام ریاست جمهوری حمایت می کردند. کاندید ها و وکلای شورا های ولایتی نقش قابل ملاحظه در جمع آوری رای برای کاندید های ریاست جمهوری داشته اند.

سید کریم خاکسار رییس شورای ولایتی خوست بوده که از داکتر عبدالله حمایت کرده است موصوف برادر غازی نواز تڼی رییس اتحادیۀ وحدت اقوام افغانستان یکی از حامیان قوی داکتر عبدالله است .

شایسته جان احدی رییس شورای ولایتی در پکتیا، و رییس شورای ولایتی لوگر از اشرف غنی حمایت نموده و رییس شورای ولایتی پکتیکا بی طرف است.

انتخاب غیر مؤجه

نام های شناخته نیز در حمایت کنندگان کاندید های ریاست جمهوری وجود دارد که هیچ معیاری بر ذهن وارادۀ آنها حین انتخاب کاندید اثر نداشته بلکه برحسب گفته های شان آنها را دوست دارند. مریم پکتین عضو شورای پکتیا یکی از همچو کمپاینرها است . وی می گوید: (( من از داکتر صاحب عبدالله حمایت کرده ام ، هر کس به خود معیاری دارد اما من وجه خاصی را نمی بینم بلکه می گویم که داکتر صاحب را حمایت می نمایم)).

رهبر جهاد ی ومتفکردوم

باشندگان زون جنوب شرق از جهاد و تفکر دو تن از کاندید های پیشگام به حیث معیار انتخاب ذکرمی کنند، حمایت کنندگان اشرف غنی می گویند که کاندید آنها شخصیت متفکر دوم جهان، پلان ساز خوب، رهبر قاطع وعاری از ظلم و فساد است. اما حامیان داکتر عبدالله می گویند که انتخاب آنها به اساس جهاد بوده است . آنها می گویند که عبدالله شخص صادق و مجاهد است که در دوران جهاد نیز برای مردم افغانستان ثابت شده است که از مردم افغانستان به مردانگی دفاع کرده است . لیاقت بابکر خیل نمایندۀ مردم خوست در پارلمان است وی می گوید: (( داکتر اشرف غنی احمد زی متفکر دوم جهان، شخص پاک و صادق بوده و دست هایش به خون آلوده نیست)). در همین ولایت سید کریم خاکسار رییس شورای ولایتی خوست از حامیان داکتر عبدالله است وی می گوید به خاطری از داکتر عبدالله حمایت کرده که شخصیت جهادی بوده و ما وی را برای وحدت د ر افغانستان موثر دانستیم . اما داکتر مشفق حامی و مسوول کمپاین می گوید که جهاد معیار اولی بود.

راه های به دست اوردن رای ها

تیم های انتخاباتی اشرف غنی و داکتر عبدالله دوحریف پیشگام در انتخابات دوردوم و تیم های زلمی رسول و استاد سیاف درحوزۀ جنوب شرق تدویر جلسات با مردم را راه به دست آوردن رای ها می دانند.

ډاکتر محمد ابراهیم مشفق مسوول تیم انتخاباتی ډاکترعبدالله در خوست می گوید: (( ما به پول زیاد ضرورت نداشتیم اگر پول مصرف کرده ایم این مصرف از جیب خود ما بوده است )). حسب گفته های مشفق مردم زیادی به اساس طرفداری از جهاد و حمایت از تفکر داکتر عبدالله با ما کمک کردند.

حاجی اسمعیل کمپاینر تیم انتخاباتی اشرف غنی در لوگر و عضو افغان ملت یک ازاحزاب حمایت کنندۀ اشرف غنی است وی می گوید: (( ما به خاطر جلسات به ولسوالی ها سفر کرده ایام و برنامه ها وکار نامه های کاندید خودرا با مردم شریک کرده ایم)).

مصارف تیم های انتخاباتی

مسوولین تیم های انتخاباتی در زون جنوب شرق ادعا می کنند که مصارف عمدۀ آنها را مردم و تاجران به عهده داشته است. لیاقت بابکرخیل که در ولایت خوست از حامیان داکتر اشرف غنی احمد زی و نماینده مردم خوست در پارلمان است می گوید که تمام مصارف داکتر اشرف غنی به عهده حامیان وی بوده است . وی می گوید که حامیانی نیز در زون جنوب شرق وجود داشته است که صد ها هزار دالر را حین کمپاین های داکتر اشرف غنی به مصرف رسانده است.

احمد الله احمدی یکی از فعالان مدنی در پکتیا دارای عین نظر است وی برایم گفت: (( اجمل ځاځی یکی از تاجران، صد ها هزار دالر را در کمپاین های داکتر اشرف غنی به مصرف رسانده است و هم می توانیم نام های همایون همایو ن عضو پارلمان ، کرامت خان خپلواک و سایر تجار را ببریم))

داکتر عبدالولی وکیل رییس شورای ولایتی لوگر می گوید:(( در نخستین روزی که اشرف غنی به کرسی ریاست جمهوری کاندید می شد تمامی حامیان وی تصمیم گرفتند تا تمام مصارف را حامیان و ی عهده دار شوند ، بعد ازآن کسی خانۀ خود ، کسی پول نقد و کسی موتر خود را در حمایت از داکتر اشرف غنی به کار بردند.

داکتر مڼده هیر منگل یکی از حامیان داکتر عبدالله نظر مشابه دارد وی می گوید که مصارف عمده را مردم عهده دار بوده آنها از مرکز انتخاباتی داکتر عبدالله پول به دست نیاورده اند.

اکثریت مردم ولایات پکتیا، یکتیکا، خوست و لوگر از قوم پشتون بوده و ولایات متذکره در مجاورت با پاکستان وخط دیورند موقعیت دارند . مشکلات امنیتی یکی از مشکلات عمده در برابر انتخابات شمرده می شوند. عدم مشارکت زنان ناشی از رسوم و عنعنات نقیضۀ دیگری بوده است و نقیضه های دیگری چون نواقص در اگاهی عامه و امکانات انتخاباتی نیز قابل ملاحظه بوده است.

با وصف موجودیت اینهمه مشکلات اکثر مردم این ولایات براین نظر اند که مسیر زندگی آنها به اساس انتخابات تغییر خواهد کرد ، همۀ این مردم در انتظار روزی اند تا در سایه یک حکومت ملی ومتحد زندگی مرفه داشته باشند.

در اخیر قابل یاد آوری است که ما در ولایات پکتیا، پکتیکا، خوست و لوگر با ۶۰ تن در مورد انتخابات مصاحبه انجام داده ایم که ضمن این مصاحبه ها جوانب مختلف انتخابات را با متنفذین قومی، نماینده های شورا های ولایتی، سنا و وکلای پارلمان تحت بحث گرفته ایم.

کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید