در همین حال، گزارشها از داخل و بیرون حاکی از آن بود که در خانهماندن افراد سبب افزایش خشونتها در خانوادهها شده و بیشتر خانمها در معرض این خشونتها قرارگرفته اند.
جهت پیگیری بیشتر این موضوع، به دنبال قضایای خشونت علیه زنان در زمان همهگیری ویروس کرونا و وضع قرنطین درکشور شدم.
بعد از تلاش زیاد با خانمی برخوردم که شاهد خشونتهای شدید خانواده در زمان وضع قرنطین بودهاست. این خانم، خدیجه نام دارد، میخواهم از نزدیک با وی صحبت کنم، برای صحبتکردن با من آماده میشود. وی با اندام ضعیف و قد میانه و صدای لرزان؛ اما چشمان آبی و معصوم با من سر صحبت را باز میکند.
هرچند مورد خشونت قرار گرفته و هنوز درد زخمهایش بهتر نشده؛ اما حس مادریاش اجازه نمیدهد از شوهرش جدا شود. خدیجه میگوید، برای حفظ آبروی خودش و سرنوشت دو طفلاش دوباره به کانون خانوادهاش به امید آغاز زندهگی دوباره برگشتهاست.
در ادامه میخواهم با یکی دیگر از خانمهای که مورد خشونت قرار گرفتهاست با نام مستعار یاسمین با من صحبت کند. وی برای آیندهی اطفااش زندهگی را با شوهرش از سر گرفتهاست. او که برای حفظ کانون خانوادهاش، ازطریق تلیفون با من صحبت میکند میگوید، شوهرش در یکی از دفاتر به حیث محافظ مصروف کار بوده و در زمان همهگیری ویروس کرونا و وضع قرنطین در پایتخت وظیفهاش را از دست دادهاست.
از وی در مورد برخورد شوهرش پیش از وضع قرنطین میپرسم، میگوید، از آغاز زندهگی مشترک با وی زشت برخورد میکرده و به گفتهی خودش مرد بدخوی و عصبانی است.
این پایان قصه نیست؛ زنان زیادیاند که با خشونتهای خانوادهگی دست و پنجه نرم میکنند و بیشتر این خانمها به دلیل خشونتهای شدید خانوادهگی به خانههای امن پناه بردهاند.
میخواهم سری به این خانههای امن بزنم تا بیشتر جویای احوال این خانمها شوم؛ اما اجازهی ورود برایم داده نمیشود. برایم گفته میشود به دلیل مشکلات شدید امنیتی نمیتوانید با آنان صحبت کنید؛ اما پیشنهاد میکنند از طریق تلیفون با آنان صحبت کنم. بلاخره با تماسهای مکرر موفق میشوم با خانمهای متضرر و کسانیکه بدترین نوع شکنجه را تجربه کردهاند صحبت تلیفونی نمایم.
یکی از این خانمها که عابده نام دارد و امیری تخلص میکند، با آواز جسورانه برایم میگوید، در زمان وضع قرنطین شاهد خشونتهای شدید علیه خودش بودهاست.
از وی در مورد شوهرش میپرسم، میگوید، شوهرش معتاد است و هرازگاهی وی را مورد لتوکوب قرارمیدهد.
رفته رفته سراغ خانم دیگری را میگیرم که خشونتهای خانوادهگی، لتوکوب شوهر، پای او را به خانهی امن کشاندهاست.
او میگوید، به کمک یکی از همسایههایش به نهادهای حمایت از حقوق زنان مراجعه کرده و در انتظار تصمیم محکمه است.
به گفتهی وی؛ خشونت، لتوکوب شوهر و خانوادهی او سبب شده تا طفلاش را رها کرده به خانهی امن پناه ببرد.
به گفتهی وی، از اینکه انواع خشونت را تجربه کرده دیگر توان تحمل ظلم وسمت شوهرش را ندارد.
درهمین حال گزارش وزارت امور زنان حاکی از آن است که در پی شیوع بیماری کرونا در کشور و وضع قیود بر گشتوگذار، تنها در مدت چهارماه قرنطین، 34 قضیه حاد خشونت علیه زنان در این وزارت به ثبت رسیدهاست.
رویا دادرس؛ سخنگوی وزارت امور زنان در صحبت با کلید گفت، در شش ماه نخست سال جاری، 2582 قضیه خشونت علیه زنان در این وزارت و ریاستهای امور زنان در ولایات به ثبت رسیده که در مقایسه به سال پار کاهش را نشان میدهد.
به اساس گزارش وزارت امور زنان، قضایای حاد شامل 18 مورد قتل، 7مورد خودکشی، 8مورد مجروحیت شدید و یک مورد محکمهی صحرایی میشوند.
به گفتهی خانم دادرس، وضع محدودیت بر گشتوگذار در شهرها و نافذشدن طرزالعمل رژیم کاری ادارات دولتی و نبود ترانسپورت شهری، از جمله عواملیاند که مانع ثبت یک بخش بزرگ قضایای خشونت گردیدهاست.
اما به گفتهی وی، در زمان وضع قرنطین در کشور مراکز ثبت شکایات این وزارت در مرکز و ولایات به روی همه زنان باز بودهاست.
از سویی هم، گزارش شش ماه نخست امسال ادارهی لوی سارنوالی نشان میدهد که دراین سال 1173 قضیه خشونت علیه زنان دراین اداره به ثبت رسیدهاست.
جمشید رسولی؛ سخنگوی اداری لوی سارنوالی درصحبت با کلید میگوید، به همهی این قضایا در چارچوب قوانین نافذهی کشور رسیدهگی شدهاست.
به گفتهی وی، کابل با 339 قضیه حاد خشونت علیه زنان در جایگاه نخست قرار داشته و پس از کابل، ولایتهای چون هرات با 94 مورد خشونت، دایکندی با 67 مورد خشونت، تخار، ننگرهار و بلخ به ترتیب در جایگاه اول الی پنجم قرار دارند.
با این حال، کمیسیون مستقل حقوق بشر گزارش شش ماه نخست 2020 را با ما شریک میسازد.
ذبیحالله فرهنگ؛ مسوول مطبوعات کمیسیون حقوق بشر در صحبت با کلید با اشاره به گزارش شش ماه نخست سال 2020 میگوید، قضایای حاد دراین سال افزایش داشته و 107 قضیه حاد به ثبت رسیدهاست.
به گفتهی وی، ثبت آمار خشونتها در جریان قرنطین به دلیل بستهبودن مراکز ثبت شکایات کمیسیون در مرکز و ولایات کاهش داشته؛ اما سطح خشونتها بیشتر شدهاست.
درهمین حال، وزارت صحت عامه نیز رقم درشتی از قضایای خشونت علیه زنان را با من شریک میسازد که در شفاخانهها و مراکز صحی در مرکز و ولایات نزد این وزارت به ثبت رسیدهاست.
معصومه جعفری؛ معاون سخنگوی وزارت صحت عامه به کلید میگوید، به تعداد 29587 واقعه خشونت علیه زنان در مراکز صحی تحت نظر این وزارت به ثبت رسیده که انواع مختلف خشونتها را شامل میشود.
با این حال، یافتههای گزارش تحقیقی کلیدگروپ نشان میدهد که در 4 ماه نخست سال جاری به دلیل شیوع ویروس کرونا، شدت خشونت علیه زنان نسبت به سال گذشته دوبرابر بیشتر شدهاست.
این یافتهها نشان میدهد که از اول حمل الی 31 سرطان سال جاری 34 مورد خشونت حاد علیه زنان در 13 ولایت کشور صورت گرفتهاست؛ این در حالیست که در سال گذشته در 12 ماه این رقم به 58 مورد میرسید.
گزارش کلیدگروپ همچنان نشان میدهد که از میان 13 ولایت قضایای خشونت، تنها در7 ولایت بررسی شدهاست.
از سویی هم، در این گزارش آمدهاست که از آغاز سال تا 31 ماه سرطان، 19 مورد خشونت علیه زنان منجر به قتل، 7 مورد خودکشی و 8 مورد مجروحیت که منحر به قطع اعضای بدن شدهاست.
اما چیزیکه در این گزارش نگرانکنندهاست، عدم دستگیری عاملان این قضایا است.
در گزارش آمدهاست که 90 درصد عاملان قتل قضایای متذکره تا کنون دستگیر نشدهاند.
گفتنیست، افغانستان تنها کشوری نیست که در زمان همهگیری ویروس کرونا و وضع قرنطین، شاهد افزایش خشونتهای خانوادهگی بودهاست، بلکه گزارشهایی از افزایش خشونتها در کشورهای دیگر نیز به رسانهها درز کرده بود که حتی واکنشهای نهادهای حمایت از زنان و سازمان ملل متحد را به همراه داشت.
آنتونیو گوترش؛ دبیر کل سازمان ملل متحد نیز در پیامی ویدیویی نسبت به افزایش خشونت علیه زنان در جریان قرنطین و تعطیلیهای ناشی از همهگیری ویروس کرونا هشدار داده بود.
وی از دولتها خواسته بود تا در برنامهریزیهای شان برای مقابله با کرونا، حمایت از زنان و تامین امنیت آنها را نیز در اولویتهای کاری شان قرار دهند.
بیشتر بخوانید:
- از نخستین سالروز اعلام قرنطین در شهر ووهان تجلیل شد
- ولایت دایکندی در سال روان، شاهد افزایش خشونت علیه زنان بودهاست
- ثبت قضایای خشونت علیه زنان در ولایت هرات، کاهش یافته است