با آنكه سطح كشت كوكنار در ولايت هـــــرات، به تناسب سالهاي گذشته كاهش چشمگيري داشته؛ اما هنوز هم مناطقي وجود دارنـــد كه تخريب كشت كوكنـــــار درآن ها صورت نگرفته و يا هم مجدداً زير كشت كوكنار قرار گرفته اند.
مسوولان رياست مبارزه با مــــواد مخدر در ولايت هرات، با بيــــان اين مطلب مي گو يند: از جمع 266 هكتار اراضي تحت كشت كوكنار در ولايت هـــرات، در سال 1388 حــدود 160 هكتار آن، تخريب و از بين برده شده؛ اما مقدار باقيمانــــده به نسبت وضعيت نامناسب امنيتي، از روند تخريب بازمانده است.
“محمدافضل رحمتي” مديـر معيشت بديل رياست مبارزه با مــواد مخدر ولايت هرات، در ي¼ گفتگو به كليد گفت: “بيشترين مناطق زير كشت؛ در ولسوالي هاي شيندند، ادرسكن، و رباط سنگي ولايت هرات قرار دارند، كــه از جمله مناطق ناامن اين ولايت نيز محسوب مي شوند.”
نا امني عامل عمده
وي ناامني را از عـــــوامل موثر آغاز كشت كوكنار در ولايت هـــــرات خوانده مي گويد: تفنگ و مواد مخـدر، با هم ارتباط نزدي¼ داشته و در جاييكه سلاح موجــود است كشت، توليد و ترافي¼ مواد مخدر نيز صورت مي گيرد.
از سرگيري كشت كوكنار در هرات؛ درحالي بيـــان مي گـردد كه چندي پيش مقامـــات رياست مبارزه با مواد مخدر، ولايت هــــرات را عاري از كشت كوكنار اعلان نموده بودند.
رحمتي در ادمه افزود: “پس از سروي دفتر سازمان ملل، مشخص گرديد كه كشت كوكنــــــار در ولايت هرات، كاملاً از بين نرفتــــــــــه و اين برنامه فقط در محلاتي كــــــه تحت حاكميت دولت قرار دارند، عملي گر ديده است.
موقعيت مافيائي آن
ولايت هـــــــــرات، به نسبت داشتن موقعيت جغرافيايي اش، بستر مناسب ترافي¼ و ترانزيت مواد مخدر بوده و هم مرز بودن آن با كشورهـــــاي ايران و تركمنستان نيز در اين امر، تاثيرگذار است.
كارشناسان در ولايت هـــــرات، مي گويند پيش از اينكه مسئلهِ كشت كوكنار در ولايت هـرات جدي باشــــــد، مسئلهِ تــــــرافيك و قاچاق آن، در اين ولايت،بيشتر قابل توجه است.
“همايون نظري” معاون مركـــــز ژورناليزم افغان در هـــــرات، معتقد است كه با وجود كشف مقادير زيادي مواد مخدر در ولايت هـرات، موجوديت نقاط مرزي آن با كشور ايران، باعث شده است تا قاچاق مواد مخدر از اين ولايت، همواره صورت گيرد.
عدم توجه
به باور كارشناسان؛ عـــدم توجه دولت و موسسات خارجي در راستاي كم¼ به زارعين و دهـــــــاقين، از ديگـــــر مشكلات موجود فراروي اين دهاقين به شمار مي آيد، و همين امر باعث شده است تا دهاقين، يكبار ديگر به كشت كوكنار روي آورند.
مشكل آغاز برنامهِ كشت كوكنار، درحالي از سوي مسوولان رياست مواد مخدر هرات مطرح ميگردد كه چنـــــدي پيش، هالبروگ فرستادهِ امريكا در افغانستان و پاكستان، از مصرف حـدود 2 مليارد دالر بخاطر محو و تخريب كشت كوكنار در افغانستان خبرداده بود؛ اما وزارت مبارزه با مواد مخدر كشور، ضمن رد اين ادعا، گفته است كـــــه اين وزارت از چنين مصرفي در زمينه اطلاع ندارد.
نبود ستراتيژي
در همين حــال برخي از آگاهان در هرات؛ به اين باوراند كه نبود ي¼ ستراتيژي جامع براي از بين بردن كشت كوكنار و عــدم هماهنگي ميان جامعهِ جهاني و دولت افغانستان، از مـــوارد اساسي ناكامي ايـــن پروژه، به حساب مي آيد.
دوكتــــــور “غلام حضرت اميني” از صاحبنظران در هرات مي گويد: “تا زمانيكه جامعهِ جهاني و دولت افغانستان، مشتركاً در اين عـــــرصه وارد ي¼ مبارزهِ جدي و هماهنگ نشونــــــد، مشكل كشت كوكنار و توليد روزافزون مواد مخدر در افغانستان، همچنان پا برجا خواهد بود.”
اظهارات اين آگاهان درحالي بيـــــــان مي گردد كــــه چندي پيش دفتر مبارزه با جرايم و مواد مخدر سازمان ملل، در آخرين گـــزارش خود در پايان سال 2009، اعلان نمود كه افغانستان در حال حاضر، 92 فيصد مواد خــــــــام براي توليد هيروئين در جهان را فراهم مي سازد.
گفته ميشود كــه ولايات جنوبي بويـــــژه ولايت هلمند، از جمله مناطقي محسوب ميشود كه بيشترين مقدار مواد مخدر در آن زرع و توليد مي گردد.
افزايش معتادان
آگاهان در هرات عقيده دارند كه موجوديت كشت كوكنار درين ولايت، سبب افــــــزايش معتادان نيز گر ديده است.
طبق گفتهِ اين كار شناسان؛ رقم معتـادان ولايت هرات در سال 2005، بالغ بر 47000 تن بوده كه اكنون اين رقم، به 55000 تن افزايش يافته است.
گفته مي شود كه درحال حاضر؛ در حدود دو مليون نفر در سطح كشور، معتاد به مواد مخدر بوده و بيش از 10 مليون تن در سطح جهان، در مافيـــــــاي مواد مخدر فعاليت دارنـــد، كه سالانه حدود 10 مليارد دالر امريكايي از اين راه عايد به دست مي آورند.
