شماری از زنان و دختران افغان که به تجارت و فعالیت‌های اقتصادی روآورده‌اند. این روزها از وضعیت بازار کار شان شکایت دارند، آنان می‌گویند به این امید دست به فعالیت‌های اقتصادی می‌زنند که روزگار خود و خانواده‌های شان را بچرخانند، اما وقتی وارد بازار می‌شوند با یک سلسله مشکلات و موانع غیر مترقبه بر می‌خورند.
به‌گفتۀ برخی از این زنان، حمایت از کارهای اقتصادی زنان وجود ندارد، اگر وجود داشته باشد هم برخی از مسئولان با توجه به شناخت و ارتباط خانوادگی و یا خویشاوندی در پروژه‌ها عمل می‌کنند.
فرشته هاشمی، رییس صنایع دستی شبکه ملی زنان افغانستان که خود یکی از زنان تجارت پیشه می‌باشد، با تایید این موضوع از مسئولان می‌خواهد که با ایجاد فروشگاه‌های دائمی در موقعیت‌های کلیدی برای محصولات زنان، آنان را در فعالیت‌های اقتصادی حمایت کنند.
“اتاق تجارت و صنعت زنان، در پروژه‌ها واسطه گرایی کرده و به زنان تجارت پیشه توجه یکسان ندارد.”
فریبا نوری، معاون اتاق تجارت و صنعت زنان می‌گوید که بیش از ۱۰۰هزار زن در سراسر افغانستان مصروف کارهای اقتصادی و تجارت می‌باشند که تاکنون بیش از ۹هزار تن آنان جواز رسمی گرفته‌اند. وی در پاسخ به این نگرانی زنان تجارت پیشه که گویا در پروژه‌های مربوط به زنان از واسطه گرایی کار گرفته می‌شود می‌گوید:”اتاق صنعت و تجارت هیچگاهی نمی‌تواند پروژه‌ها را برای خود بگیرد. این اتاق تنها پل ارتباطی میان تمویل کننده‌ها و نهادهای حمایت کننده زنان است. نهادهایی که زنان را حمایت می‌کنند، مطابق به لایحه کاری شان برنامه‌های شان را پیش می‌برند.”
با این حال سری به یکی از کارگاه‌های زنان می‌زنم؛ جایی که برای زنان و دختران هم زمینه کارآموزی فراهم شده و هم زمینه کار. صدای کارگاه تا بیرون در شنیده می‌شد، با داخل شدن به این کارگاه دیدم که دختران دور یک میز بزرگ مصروف کارهای شان بودند. در این کارگاه زنان با سن و سال‌های متفاوت کنار هم جمع بودند؛ عده‌ای مصروف لباس‌دوزی و عده‌ای هم مصروف صنایع دستی.
آنجا دخترانی هم دیده می‌شدند که به گفتۀ خودشان قبلا در شفاخانه‌ها و مکتب‌ها مصروف کار و آموزش بوده‌اند، اما آنان اکنون از ناچاری به خیاطی روآورده‌اند.
این زنان و دختران که برای پیشبرد زندگی شان دوشا دوش یکدیگر کار می‌کنند، در صحبت با کلید از اهداف شان سخن گفتند.
فیروزه، یکی از این دختران درحالیکه مهره‌ها را در دست داشت و مصروف ساختن دستکول بود، چنین گفت:”یکی از کارمندان شفاخانه ایمرجنسی بودم، پس از تحولات بیکار شدم. دو سال در خانه نشستم و حالت روحی‌ام خراب شد. از زمانیکه اینجا آمده‌ام، انگیزه برای کار دارم. از حکومت می‌خواهم که زنان را در عرصه کارهای اقتصادی کمک و همکاری کند.”
سلما میرزایی، یکی از استادان این کارگاه از داستان زندگی‌اش چنین حکایت می‌کند:”دو پسر داشتم، اما با گذشت هشت سال، شوهرم به دلیل نامعلوم آنان را از من گرفته و فرار کرد. اکنون در بی‌سرنوشتی بسر می‌بردم و آرزو دارم پسرانم را دوباره به آغوش بکشم.”
هنگام صحبت اشک در چشمان سلما حلقه زده و گلویش پر از بغض گردید. او دیگر نمی‌توانست درست سخن بزند؛ اما همین قدر گفت که این کارگاه وی را یک بار دیگر به زندگی امیدوار کرده است، زیرا اکنون او از آموزش دادن کار به زنان دیگر احساس خرسندی می‌کند.
هرچند مسئول این کارگاه می‌گوید که در گذشته بازار محصولات زنان خوب بود و خریداران به‌گونۀ حضوری و آنلاین محصولات را خریداری می‌کردند، اما در سال‌های اخیر این کاروبار هم بازار چندانی ندارد.
حلیمه بهرام که خود را مسئول این کارگاه معرفی می‌کند، با تاکید براینکه زنان نباید در هر شرایطی ناامید شوند می‌گوید:”این کارگاه در سال ۲۰۱۵ ایجاد شده که در بخش‌های صنایع دستی، خامک دوزی، خنجر دوزی، تولید لباس‌های محلی و غیره فعالیت دارد. زنان نباید هیچ گاه امید شان را از دست بدهند. باید همواره تلاش کنند، زیرا با تلاش و زحمت می‌توانند موفق شوند.”
برخی از کارشناسان اقتصادی حضور زنان را در فعالیت‌های اقتصادی، به‌ویژه در عرصه تجارت بسیار مؤثر پنداشته و می‌گویند که زنان در اقتصاد خانواده نقش اساسی را بازی می‌کنند.
رحیم الله مرجان، کارشناس اقتصادی در این مورد می‌گوید:”حکومت باید به تجارت زنان توجه کند و زمینه کار و فعالیت را در داخل خانه‌های آنان برای شان فراهم سازد. بعضی از خانواده‌ها سر پرست ندارند و زنان مجبورند کار کنند.”
این در حالی است که وزارت کار و امور اجتماعی اخیرا از صدور ۲۲هزار ۴۲۷ جواز کار خبر داد که براساس معلومات این وزارت، ۱۲۲۱ جواز کار در ادارات دولتی مربوط به زنان می‌باشد.
همچنان وزارت صنعت و تجارت اعلام کرده که همواره از زنان متشبث حمایت کرده و هیچ نوع محدودیتی در بخش تجارت زنان وجود ندارد.
براساس معلومات این وزارت، در سال‌های اخیر بیشتر از ۹هزار جواز تجارت توزیع شده که بیشتر از ۱۲۰۰ آن مربوط به زنان است.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
