با این حال، مسئولان وزارت معادن میگویند که قرارداد رسمی میان پاکستان و افغانستان در زمینه صادرات زغال سنگ وجود ندارد.
شهباز شریف، صدراعظم پاکستان روز دوشنبه (6 سرطان) در نشستی ،از خرید ذعال سنگ افغانستان در بدل کلدار خبرداده و گفت که با واردات زغال سنگ با هزینه 50 درصد کمتر از گذشته، کشورش سالانه دو میلیارد دالر مفاد خواهد کرد:«از ماه جولای، واردات زغال سنگ از افغانستان آغاز خواهد شد. این زغال سنگ با روپیه خریداری میشود و دالر به مصرف نمیرسد. این زغال سنگ با کیفیتی که در گذشته خریداری میشد با هزینه 50 درصد کمتر وارد میشود.»
در همینحال بهیر زلاند، یکی از آگاهان اقتصادی میگوید، هر چند افغانستان با صادر کردن زغال سنگ عاید بدست میآورد و تا اندازهای نیازهای داخلی مرفوع میشود؛ اما بدون سنجش نیازهای داخلی به زغال سنگ و استخراج و صادرات بیرویه آن بیشتر به ضرر اقتصاد کشور تمام خواهد شد.
به گفته او یک تُن زغال سنگ در بازارهای جهانی 300 تا 380 دالر معامله میشود و پاکستان به قیمت پایینتر زغال سنگ را از افغانستان خریداری میکند:«پاکستان به در این مساله به ما نیازمند است و باید افغانستان برای شان شرایط وضع کند. مهمترین مساله این است که اگر قرارداد شود، باید به دالر معامله شود تا ثبات پول افغانی در بازار حفظ شود.»
از سوییهم عصمتالله شمس، زمینشناس میگوید که تا کنون معلومات دقیق از مقدار زغال سنگ موجود در معادن کشور وجود ندارد.
اما او تاکید دارد که اگر بهگونه سنتی این معادن استخراج و صادر شود، در آینده نزدیک امکان خالی شدن معادن از زغال وجود دارد و در آینده برای تطبیق برنامههای انکشافی مانند ذوب آهن افغانستان به مشکل مواجه خواهد شد:«ما در داخل کشور، نیاز به زغال سنگ داریم. اگر به شکلی که فعلا استخراج و صادرات آن جریان دارد، صادرات آن ادامه یابد، ممکن در آینده نزدیک این معادن تمام شود و ما نتوانیم انرژی مورد نیاز خود را از سایر کشورها خریداری کنیم.»
در عینحال، جمعه گل هاشمی، انجنیر در بخش انرژی و برق میگوید که بهگونه تخمینی و براساس تحقیقات قبلی در بدل تولید هر 100 میگاوات برق توسط انرژی ذعال سنگ به 100 میلیون دالر نیاز است.
به گفته او، اگر از زغال سنگ برای تولید برق استفاده شود، کشور از واردات برق بی نیاز میشود و سکتهگی در جریان برق بهوجود نمیآید:«ما از کشورهای همسایه 300 میگاوات برق وارد میکنیم و در بدل آن 300 میلیون دالر بهمصرف میرسانیم. این مصارف مساوی با تولید برق از طریق زغال سنگ است.»
با این حال، مسئولان وزارت معادن و پترولیم میگویند که قرارداد رسمی میان پاکستان و افغانستان وجود ندارد و آنان از طریق تاجران داخلی زغال سنگ را به پاکستان میفروشند.
سخنگوی این وزارت در نشست خبری روز سهشنبه گفت که یک تُن زغال سنگ در بازارهای جهانی به 350 دالر معامله میشود و در افغانستان پس از طی مراحل فروش و اخذ تعرفه 250 دالر به مرز پاکستان میرسد.
او اضافه کرد که معاملات با تاجران داخلی در زمینه استخراج، خرید و فروش و تعرفه آن توسط پول افغانی صورت میگیرد؛ اینکه تاجران چگونه با پاکستان معامله میکنند، به خودشان مربوط است:«دو میلیارد و 350 میلیون تُن ذغال سنگ در 17 ساحه کشف شده است. اگر یک هزار تن روزانه استخراج و صادر شود، تا 500 سال زغال سنگ خواهم داشت.»
این در حالی است که به گفته باشندهگان ولایتهای شمال کشور، با افزایش صادرات زغال سنگ به پاکستان، قیمت یک تُن زغال سنگ از 2600 افغانی به 12 هزار افغانی افزایش یافته است.
و بر اساس گزارشهای وزارت مالیه، روزانه در حدود 13 تا 15 هزار تُن زغال سنگ به پاکستان صادر میشود.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید