ازهفته گذشته نرخ مواد ارتزاقي در بازار به شدت بلند رفت و اين بالا روي قيمت همچنان ادامه دارد.
شهروندان كابل مي گويند، تاجران مواد غذايي با استفاده از هرفرصت و به هر بهانه و دليلي نرخ ها را بلند مي برند.
اين مسئله باعث شده است تا اقتصاد ضعيف بسياري از مردم به شدت آسيب پذير شده و نظام زندگي آنان دچار تزلزل گردند.
ميراحمد سيرت؛ استاد پوهنتون كابل معتقد است كه نوسانات پديد آمده در نرخ بازار، باعث مي شود تا مردم به شدت متضررشوند.
وي مي گويد: “خانواده هايي كه داراي درآمد ثابت بوده و ميزان مصرف زندگي شان را با مبلغ دريافتي تنظيم مي كنند، با افزايش قيمت مواد، دچار نوعي تزلزل در زندگي شان مي شوند.”
مردم نيز از پيش آمدن اين وضعيت به شدت نگراني دارند. آنان از اينكه در اين اواخر نرخ تمام مواد غذايي از ده الي پانزده فيصد افزايش يافته است، دچار تشويش مي باشند.
محمد ظاهر 37 ساله كه كارگر سادهء است، مي گويد: “من براي مصارف روزمره ام ماهانه مبلغي را مد نظر مي گيرم كه تغييرات بوجود آمده در نرخ مواد ارتزاقي موجب بي نظمي در زندگي ام مي شود.”
دليل اينكه اين نرخ ها بلند رفته و به قيمت مواد غذايي مبلغ قابل توجهي افزايش رونما گرديده، عوامل مختلف دارد.
عوامل افزايش نرخ ها
عبدالعظيم كه يك دكاندار خوراكه فروشي است، از نارضايتي مردم سخن گفته مي گويد: “وقتي مردم براي خريد مواد غذايي مي آيند و قيمت آن را مي شنوند، به شدت تعجب نموده و تكان مي خورند.”
وي نگراني مردم را قابل درك و معقول خوانده و مي افزايد: “دراين اواخر وقتي ما براي خريد مواد غذايي به عمده فروشي ها مراجعه مي كنيم، اينگونه استدلال مي كنند كه نرخ دالر بلند رفته و خريد ما به دالر است.”
وارد كنندگان بزرگ مواد غذايي، دليل تأثيرات قيمت را از افزايش نرخ دالر، مي دانند. هرچند آنان پايبندي شان را به قانون وزارت ماليه مبني بر انجام معامله به افغاني اعلام نموده؛ اما مقياس قيمت كالاهاي وارداتي را نرخ دالر مي دانند.
حاجي عبدالكريم كه يك وارد كنندهء آرد است مي گويد: “خريد ما از كشورهاي صادركنندهء آرد؛ مثل قزاقستان و ازبكستان و… به دالر است؛ لذا وقتي نرخ دالر افزايش يافت، ما ناگزيريم كه قیمت آرد را به افغاني بلند تر محاسبه كنيم.”
اما اينكه چرا در اين واخر نرخ دالر افزايش يافته است، حاجي نجيب الله اختري؛ رئيس اتحاديه صرافان سراي شهزاده فرار اسعار را دليل آن مي داند. وي پرداخت 2825 دالر توسط حجاج به كابل بانك را يكي از دلاليل كمبود دالر در بازار و افزايش نرخ آن مي داند. او در اين خصوص بانك مركزي يا د افغانستان بانك را مقصر مي داند كه بايد اين مبلغ را به افغاني تعيين مي كرد.
ايمل عاشور؛ سخنگوي د افغانستان بانك، اين ادعا را رد نموده و تصميم گيري در اين خصوص را وظيفه وزارت حج و اوقاف مي داند.
وي جلوگيري از نوسانات فاحش نرخ افغاني را وظيفهء اين بانك مي داند و شرايط كنوني را ناشي از نوسانات در تقاضا و عرضه مي داند.
افزايش تعرفه هاي گمركي بخصوص بالاي گندم و آرد يكي ديگر از عواملي است كه هر بوجي آرد 14 سيره از 970 افغاني به 1030 افغاني افزايش يابد.
رئيس اتحاديه تاجران مواد ارتزاقي از افزايش تعرفه از 31 دالر براي هرتن به 75 دالر خبرداده و اظهار مي دارد كه وزارت ماليه، تعرفه هاي گمركي را از 5 فيصد به 15 فيصد افزايش داده است. گفتني است كه دليل اين اقدام وزارت ماليه حمايت از دهاقين و استفاده از مواد ارتزاقي داخلي خوانده شده است، درحاليكه به گفتهء سكتور خصوصي، اين اقدام بجز افزايش قيمت مواد ارتزاقي هيچ تأثيري در تشويق مردم از استفادهء مواد غذايي داخلي نخواهد داشت.
همچنين شهروندان كابل و كارشناسان امور اقتصادي از علت ديگري نيز نام مي برند. آنان مي گويند، معمولا با نزديك شدن ماه مبارك رمضان، تاجران قيمت مواد را افزايش داده و از رجوع بيشتر مردم براي خريد در اين ايام سوء استفاده مي كنند.
محسن 51 ساله كه يك كارگر است، مي گويد: “همه ساله در ايام ماه مبارك رمضان قيمت ها بي اندازه افزايش مي يابد كه باعث آسيب ديدن مردم فقير مي گردد.”
شهروندان از عدم نظارت دولت بر نرخ بازار شكايت داشته و سيستم بازار آزاد را باعث خساره مند شدن مردم مي دانند.
اينكه چرا بخش هاي مربوطهء دولتي در اين خصوص اقدامي نمي كنند، رييس تنظيم ماركيت هاي شاروالي كابل دليل آن را حكم صريح رئيس جمهور مبني بر عدم مداخله به نرخ بازار مي داند.
خير محمد صفدري؛ رئيس تنظيم ماركيت هاي شاروالي كابل وظيفهء اين ارگان را با توجه به حكم رئيس جمهور تنها كنترول كيفي مواد ارتزاقي در همكاري با رياست صحت محيطي وزارت صحت عامه مي داند.
در پايان افزايش نرخ هايي كه باعث آسيب هاي اقتصادي به مردم شده است، بصورت مقايسوي با يك هفته قبل چنين آوردمي شود:
جدول نرخ مواد ارتزاقي به شكل مقايسوي به پول افغاني
نام مواد في قيمت قبلي قيمت فعلي
آرد بوجي14 سيره 970 1030
بوره كيلو 45 50
چاي سيا كيلو 230 250
صابون كارتن 440 480
روغن شايسته پيب 16 كيلويي 900 950
برنج درجه يك بوجي 25 كيلويي 1300 1400
گاز كيلو 40 50
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
