بحران امنیت و جاری بودن جنگ در افغانستان، چیزی است که هنوز جامعهء جهانی نتوانسته است صلحی را که در تلاش آن اند، پیاده سازند. چیزی که نقطهء عطف را نشان می دهد، قربانی شدن زنان است که در هرحال باید قربانی این پدیدهء شوم شوند.
تحقیقات اخیر جهانی نشان داده که زن، عامل خشونت نیست. این درحالیست که زنان افغانستان در درازای تاریخ، متقبل بدترین خشونت ها بوده اند. اکثر آگاهان امور، ریشهء این خشونت را در جنگ می دانند. جنگ چیزی است که خطرناکترین واقعات را ببار آورده و عامل اصلي بدبختی ها و خشونت ها شمرده می شود.
با توجه به این مسئله دفتر “میدیوتیک افغانستان” با همکاری موسسه خدمات انکشافی و مدنی برای صلح آلمان(دی ای دی) ، سيمینار سه روزه ای را تحت عنوان بن بست های صلح و موقعیت زن افغان در کابل برگزار کرد. دراین سيمینار که به تاریخ 2 عقرب آغاز و به تاریخ 4 عقرب اختتام یافت ، حدود 80 زن از ده ولایت شرقی، جنوبی و شمالی کشور در آن اشتراک کرده بودند. به گفته حمید الله ځاځی گرداننده دفتر میدیوتیک افغانستان در این نشست سه روزه که “بن بست های صلح و موقعیت زن افغان” عنوان شده بود، روی مسایل بسیار اساسی و مهمي چون استقرار صلح و ثبات افغانستان بحث و گفتگو صورت گرفته و هدف این سيمینار، تعریف و تشخیص بن بست ها، عوامل آن و راه بیرون رفت از بن بست ها بوده است.”
داکتر عالمه هماهنگ کننده پروگرام خدمات مدنی برای صلح درموسسه خدمات انکشافی آلمان می گوید:
در ختم این محفل زنان پیام نه ماده ای را به ریاست جمهوری ارایه کردند. در این پیام زنان خواستار فراهم آوری فضای صلح، نقش دادن زنان در سطح رهبری و پست های کلیدی کشور، سو استفاده نشدن از موقف زن ، توجه به امر آموزش به خصوص سواد آموزی عمومی، مسایل صحی و اشتغال زنان در سطح کشور و… از رییس جمهور آینده شده اند.
او افزود چیزی که بیشتر قابل مکث در این پیام می باشد نقش زنان در مذاکرات و معاملات سیاسی و همچنین تطبیق قوانینی که تا حدود نسبی به نفع زن تصویب شده است، روی کاغذ باقی نماند و در عمل پیاده گردد. او افزود فرق بین این نشست و نشست های گذشته زنان که سال گذشته نیز از 34 ولایت گردهم آمده بودند ، این است که این بار شبکه ای برای زنان به وجود آمد. اعتراض زنان در این بار نیز همین نکته می باشد که خواسته های آنان در دفعات قبلی برآورده نشده است.
زیبا بارکزی یکتن از فعالان جامعه مدنی ولایت خوست می گوید: “زنان ولایت خوست، با مشکلات زیادی از جمله مشکلات امنیتی، اقتصادی و اجتماعی روبرو مي باشند و فضا برای فعالیت های اجتماعی شان بسیار تنگ است.”
یانروگ رئیس دفتر انکشافی دی ای دی افغانستان نیز به این باور است که : “تحولات، بدون سهم زنان در یک کشور در حال انکشاف، ناممکن است. تحولات در یک جامعه، از سوال ها و پرسش ها آغاز می شود؛ چون در جامعهء دموکراتیک، پرسش ها و مطالبات همچون ماشینی است که برای انکشاف بسیار مهم تلقی می شود. وقتی ما سوالات و مطالبات را مطرح می کنیم، در اصل یک دروازه را به سوی انکشاف باز می کنیم.”
از سوی دیگر سعیده مژگان مصطفوی معیين وزارت زنان کشور می گوید: “اشتراک زنان در کنفرانس صلح و تثبیت نقش زنان در استحکام آن بسیار مهم است؛ زیرا زنان در اعمار صلح، نقش فعالی داشته اند و در تعمیر آن کارهای بنیادی و اساسی را انجام داده اند.با آنکه زنان هیچ وقت در زمان منازعات، سلاح به دست نگرفته اند؛ اما باید در پروسه حل منازعات، شامل ساخته شوند. زنان بیشتر بطور غیرعادلانه در جریان جنگ از طریق اعمال خشونت، تجاوزات و از دست دادن اعضای فامیل و نبود خدماتي چون تعلیم، صحت و غذا همیشه متضرر شده اند.”
فوزیه کوفی وکیل پارلمان می گوید: “این اقدام در راستای آگاهی و بسیج زنان و پیوستن شان به کاروان صلح، بیشتر کمک خواهد کرد. تا زمانی که عوامل جنگ ریشه یابی و موشكافی نشود، رسیدن به صلح و از بین بردن پدیدهء جنگ ناممکن است.”
وي عوامل جنگ را چنین بیان می کند: “در افغانستان، جنگ ها انواع مختلف دارد، جنگ سنتی، محلی، جنگ بر سر زمین، برسر آب و در برخی اوقات جنگ برسر زن هم صورت می گیرد و به سطح بین المللی جنگ برسر منافع می باشد؛ اما در هرصورت عمده ترین قربانی را زنان متحمل می شوند. تاریح مبارزات مسلحانه نیز که شاهد آن بوده ایم در آن، زن پیام آور جنگ نبوده است.”
این درحالیست که جنگ و خشونت در سراسر افغانستان، روزتاروز افزایش قابل ملاحظه ای یافته است. طبق آمار کميسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، تنها در سال جاری بیش از 1168 مورد خشونت علیه زنان را در سراسر کشور به ثبت رسانیده است. این خشونت ها از خودسوزی گرفته تا خودکشی، اعتیاد، لت و کوب، بد و بدل، ازدواج های اجباری، ممانعت از فعالیت های اجتماعی، تجاوزات جنسی و غیره عنوان شده است.
