صدای فیرها در نزدیکی ولسوالی مارجهء ولایت هلمند، شنیده شده و عملیات ابتدایی علیه افراد مسلح طالبان در منطقه، آغاز شده است.
درحالیکه عساکر امریکایی، عملیات مقدماتی را در ولسوالی مارجه آغاز کرده اند، مقامات ناتو و دولت افغانستان، از طالبان در منطقه خواسته اند که از جنگ دست بکشند.
والی هلمند گفت که یک کميسیون در منطقه سعی دارد تا طالبان را از جنگ منصرف ساخته، به صلح و آشتی تشویق کند.
گلاب منگل گفت برخی از طالبان آمادهء گفتگو شده اند: “برخی از پیام های اولی به ما رسیده که گام عملی در این قسمت برداشته شود؛ اما سخن تفصیلی در بارهء پیام های اولی، قبل از وقت خواهد بود. من امیدوار هستم که تعدادي از طالبان افغان، از جنگ دست خواهند کشید و جنگ واقع نخواهد شد.”
آژانس هاى بين المللي گزارش می دهند که ۴۰۰ عسکر امریکایی با همراهی ۲۵۰ عسکر اردوی ملی افغانستان، از استقامت شمالشرق به ولسوالی مارجه نزدیک شده اند. 30 نفر از معلمین نظامی کانادایی، عساکر افغان را همراهی می کنند.
وقوع تلفات هنوز گزارش نشده؛ اما ستونهای دود در منطقه دیده می شود. خبرنگاران که با همراهی عساکر می باشند، می گویند که صدای فیرها شنیده می شود و معلومات بیشتري در بارهء وضعیت ندارند.
مقامات امریکایی هنوز نگفته اند که عملیات اصلی و عمده، چه زمان آغاز می شود؟
يكى از دريورانيكه از مارجه ديدن كرده ميگويد: “مارجه منطقهء هموار و سرك آن خامه است. موترها آهسته مي روند، تقريباً يكساعت راه است.”
نامبرده چندين بار به مارجه سفر كرده و با اراضي آن، كاملاً بلد است. وى از ذكر نام خود خوداري كرد و گفت: “برادرم به توكل خدا در خانهء خود در مارجه باقي مانده، اينكه چه خواهد شد؟ به خدا معلوم.”
به گفتهء جنرال محمد عظيم مجاهد معاون سخنگوي وزارت دفاع؛ درين عمليات، تلاش بيشتر غرض جلوگيري از تلفات غيرنظاميان صورت خواهد گرفت: “اين عمليات، سه جنبه دارد؛ اول امنيت، كه منطقه بايد کاملاً تصفيه شود؛ دوم تامین امنيت، و سوم اينكه ادارات دولتي درآنجا فعال و به كار خود آغاز کنند.”
وى مي افزايد خوبي اين عمليات درين است كه به رهبري اردوي ملي به انجام مي رسد.
حملهء نهايي
نظر به گزارشات منتشر شده؛ ۱۵ هزار سرباز افغان و خارجي، بر مواضع و مناطق تحت كنترول مخالفان مسلح دولت در ولايت جنوبي هلمند، حملهء نهايي را آغازخواهند كرد.
جنرال محي الدين غوري قوماندان لواى سوم قول اردوى ۲۰۵ اتل در ولايت هلمند گفت: “روى طرح نهايي عمليات كار مي كنيم.”
تمرکز اصلی این عملیات؛ در ولسوالی مارجهء ولایت هلمند است؛ اما گفته مي شود كه ولسوالي هاى نادعلي، خانشين، گرمسير، سنگين و باغران را نيز دربر خواهد گرفت.
قوماندان عمومي نيروهاى خارجي در افغانستان جنرال ستنلي مك كريستل در مورد عمليات مشترك می گويد: “اين عمليات، يك پيام قوي دارد و آن اینکه حكومت افغانستان، ساحهء تحت نفوذ خود را ازدياد مي بخشد.”
اطلاع دهي به باشندگان مارجه
نيروهاى افغان و بين المللي می گویند كه قبلاً در مورد عمليات مارجه، به مردم آن منطقه خبر داده اند. سخنگوى آيساف “اريك تريمبيل” در گفتگو با كليد گفت که اين خبر از طريق اعلاميه ها داده شده است.
از طرف ديگر جنرال غوري نیز مي گويد كه با باشندگان مارجه، در تماس بوده و تلاش مي كنند تا در جريان عمليات، به باشندگان محل آسيب نرسد: “ما با علما و ريش سفيدان نشست داشتيم. مطمئن باشيد كه سر، مال، آبرو و حيثيت مردم حفظ خواهد شد.”
اما ساكنين محل شكايت دارند كه به آنها خبر داده نشده است. سردارمحمد يكي از باشندگان منطقهء مارجه، درين رابطه مي افزايد: “ما از طريق راديوها شنيدیم كه بالاى منطقهء ما عمليات وسيع مي شود. كس ديگري به ما نگفته است؛ طالبان و امريكايي ها هردو ما را مي كشند.”
فرار مردم از مارجه
با این وجود، هنوز نگرانی مردم رفع نشده و در حال حاضر، ده ها خانواده از ولسوالی های ناامن هلمند، به شهر لشکرگاه مركز ولايت هلمند بيجا شده اند.
سردارمحمد مي گويد: “سه روز مي شود كه به لشكرگاه آمده ايم. جاى نداريم، بسيارسخت است. مارجه، کاملاً تخلیه شده است و مردم در حال فرار اند.”
غلام فاروق نورزي رئیس مهاجرین ولایت هلمند می گوید که آنان تا حال در حدود 295 خانواده را که از ترس آغاز عملیات جدید به شهر لشکرگاه پناه آورده اند؛ ثبت کرده اند.
به گفتهء نورزی؛ این اداره به همکاری سازمان های کمک کنندهء بین المللی، برای بيش از 15 هزار خانواده که احتمالاً در نتیجهء این عملیات پناهنده می شوند، تدابیر لازم در نظر گرفته و ساختمان های برخی مکاتب را برای اسکان آنان آماده ساخته اند: “از آيساف، ۲۰ روز قبل خواسته بوديم كه اگرعمليات مي كنند، بايد كميسيون اضطراري در جريان باشد. آنان گفتند كه در سه ماه آينده، براى تصفيهء برخي از ولسوالي هاى هلمند، پروگرام دارند.”
نورزی می گوید که شمار بيجا شده ها، به ۱۸ هزار خانواده خواهد رسيد. وى مي افزايد که در حال حاضر مردم از ولسوالي مارجه پا به فرار نهاده و به شهر لشكرگاه مي روند.
صفت الله يكي از باشندگان ولايت هلمند، وضعيت بيجاشدگان اين مناطق را چنين بازگو مي كند: “از مارجه در حدود ۱۲۰ خانواده به لشكرگاه آمده اند. آنها با خويشاوندان خويش زندگي مي كنند. هم اكنون نيز مردم از مارجه در حال فراراند.”
تدابير براى بيجاشدگان
دراین حال، مقامات در دفتر کمیشنری سازمان ملل در امور پناهندگان یا “یو ان اچ سی آر” با تایید بیجا شدن چندین خانواده از ترس عملیات تازه در هلمند، می گویند که تدابیر خاصی را برای رسیده گی به این بیجا شدگان، در نظر گرفته اند.
نادر فرهاد سخنگوي “يو ان اچ سي آر” در كابل: “در اثر نبرد جاري، اگر تعدادي از خانواده ها فرار كنند و در مركز ولايت هلمند جابجا شوند و يا به ساير ولايات بروند؛ آمادگي مساعدت ها را برای شان داريم. قرار است مساعدت هاي غذايي و غيرغذايي خود را در مشارکت با “دبلیو اچ او” و “یونیسف”، به زودترين فرصت به خانواده هايي كه متضرر مي شوند، برسانيم.
مذاكره و مبارزه
عملیات وسیع نظامی بر ضد مخالفان مسلح در ولایت هلمند و سایر ولایات جنوبي، همزمان با ارائه طرح مذاکرهء صلح حکومت، با اين گروه ها واقع شده است. درحاليكه كار شناسان در اين مورد نظريات متفاوتي دارند؛ وزارت دفاع ملي، اين عمليات را مرتبط با مذاكره مي داند.
جنرال عظيم مجاهد معاون سخنگوي وزارت دفاع می گوید: “رييس جمهور افغانستان حق دارد كه برای صلح و ثبات و امنیت مردم، با مخالفين صداي آشتي را بلند کند؛ ولي در ساحهء نظامي، تا دشمن سلاح خود را به زمين نگذارد و پیهم بالاي نيروهاي دولتي و مردم و شاهراه ها حمله كند، اردوي ملي و پوليس ملي ناگزير اند كه از مردم خود دفاع كنند.”
آسيب پذيري مردم
در اکثر عمليات هاي نظامي در كشور، مردم ملكي آسیب دیده اند. با درنظرداشت چنين مشکلی، “نسيمه نيازي” نماينده مردم هلمند در ولسي جرگه، خواستار دقت در اين مورد است. وى مي گويد: “بايد به مردم ملكي توجه شود. بعد از ختم عمليات، لازم است نيروهاى افغان و خارجي درآنجا باقي بمانند و ساحه را ترك نكنند.”
وي مي افزايد كه دولت بايد درين راستا تدابير خاصي در نظر بگيرد: “روى مردم ملكي بمباران نكنند و آنان را مطمئن سازند.”
جنرال غوري مي گويد نقاطي كه طالبان مستقر هستند؛ تثبيت گردیده اند: “مردم از ضربات هوايي مصوون هستند. ما بالاى اهدافي حملات هوايي و توپچي خواهيم داشت كه از طريق دستگاه هاى ما تثبيت مي شوند.”
به گفتهء خانم نيازي؛ اكثراً در ختم عمليات ها و واپسگيري مناطق از شورشيان مسلح، نيروهاي افغان و خارجي برخي از مردم محل را بازداشت مي كنند. او خواستار متوقف شدن اين گونه بازداشت هاست: “از اين كار، بايد درين عمليات جداً جلوگيري شود”
نبرد سخت
در عین حال از ولایت هلمند خبر رسیده است که طالبان مسلح، در آستانهء آغاز عمليات ابتدايي كه به طور مشترک به وسیلهء نیروهای افغان و بین المللی صورت می گیرد، به تحکیم مواضع شان پرداخته اند.
قاري يوسف احمدي سخنگوى طالبان گفته است كه جنگجويان اين گروه، از مناطق تحت كنترول خود، به زودي خارج نخواهند شد: “ما خواهيم جنگيد.”
در حال حاضر ولسوالی های دیشو، واشیر و باغران ولایت هلمند، تحت تصرف طالبان است. طالبان مي گويند كه قبل از آغاز عمليات، توانسته اند كه در دشت سيستاني، از پيشروي نيروهاى داخلي و خارجي كه مهمات و تجهيزات حمل مي كردند، جلوگيري كنند.
قاري يوسف احمدي همچنان مي گويد كه بعداً جنگجويان اين گروه؛ با درنظرداشت شرايط، تصميم خواهند گرفت كه از مناطق تحت كنترول عقب نشيني نمايند و يا خير؟
اما جنرال محي الدين غوري، اين ادعاى طالبان را رد مي كند: “ما هيچ تجهيزاتي را انتقال نداده ايم؛ اما روى طرح نهايي عمليات، كار مي كنيم. من اميدوارم كه القاعده و تروريست ها با ما جنگ كنند. ما به خاطر پنج نفر، قطعات خود را سرگردان نمي سازيم. ما نقاط كليدي را از دشمن تصفيه مي كنيم.”
به گفتهء كارشناسان نظامي؛ اين نخستين عمليات وسيع نظامي در كشور است كه تحت قومانده نیروهای افغان انجام خواهد يافت.
