این روزها فعالیت زنان در بخش رستورانت‌داری در شهر کابل پررنگ به چشم میخورد. تا پیش از یک و نیم دهه، حتا یک رستورانت در این شهر وجود نداشت که از زنان به عنوان گارسون کار بگیرد. حالا که فضا برای فعالیت زنان در بخشهای اقتصادی نسبتاً مساعد شده است، دیده میشود که زنان در بخشهای مختلف، از جمله رستورانت‌داری، سرمایهگذاری کردهاند. هرچند آمار دقیقی از شمار رستورانتهایی که زنان در شهر کابل ایجاد کردهاند، وجود ندارد؛ ولی با نگاه به رستورانتهای موجود در بازارهای مزدحم این شهر متوجه خواهیم شد که مالک شماری از این رستورانتها زنان اند. این نشانه علاقه زنان به سرمایهگذاری در بخش رستورانت‌داری از یکسو و مساعد بودن شرایط برای فعالیت زنان در این بخش از جانب دیگر است.
زنان در حالی در شهر کابل به شغل رستورانت‌داری روی آوردهاند که در بسیاری از ولایتهای دیگر حتا اجازه آموزش و درس ندارند. این مشکل در ولایتهای ناآرام و درگیر جنگ نسبت به دیگر ولایتها بیشتر است. در این ولایتها، رستورانت‌داری یک شغل مردانه تلقی میشود و به حکم آن برای زنان چانس کار در رستورانتها داده نمیشود. به جز از کابل، در تعداد انگشتشماری از ولایتها زنان به شغل رستورانت‌داری مصروف اند که میتوان به هرات و بامیان اشاره کرد.
یکی از خانمهایی که در شهر کابل رستورانت ساخته است، وجیهه سادات نام دارد. او میگوید که در آغاز با مخالفتهایی از جانب اقارب و دوستانش در ساخت این رستورانت روبهرو بود؛ ولی با مقاومت در برابر این مخالفتها سرانجام موفق شد تا رستورانت مورد نظرش را فعال سازد.
مدت سه ماه از ساخت “رستورانت خانم سادات” سپری شده است. وقتی من وارد این رستورانت شدم، موسیقی زیبای وطنی در فضای دلانگیز آن طنینانداز بود. برای دیکور فضای داخلی این رستورانت از رنگهای سیاه و سفید کار گرفته شده است. داخل رستورانت آکنده از بوی خوش غذا بود. چند قدم پیشتر، خانمی با لبخند ملیح و زیبا ایستاده بود. وقتی به او نزدیک شدم، با نهایت مهربانی با من دست داد و گفت: ” خانم سادات هستم، بفرمایید!”
وجیهه سادات نیز مثل بسیاری از زنان افغان در طول زندگیاش با مشکلاتی مواجه شده است؛ اما او هرگز در برابر این مشکلات تسلیم نشده است. خانم سادات میگوید که خانوادهاش را با گفتگوهای زیاد راضی کرده است تا به او اجازه دهد که در شهر کابل رستورانتی ایجاد کند. خانم سادات در باره اینکه چگونه اقدام به ایجاد این رستورانت کرده است، به کلید گفت: “از مدتی به اینسو مشکلات اقتصادی شدیدی دامنگیر ما بود. کار شوهرم هم به صورت درست پیش نمیرفت و من نیز در خانه منحیث معلم خانگی برای اطفال درس میدادم. با وجود آن، فقر دست از سر ما برنمیداشت؛ بناءً خواستم با ایجاد این رستورانت برای بستگانم از نگاه اقتصادی بیشتر کمک کنم.”
رستورانت وجیهه سادات با پول حاصل از فروش بعضی از لوازم خانه و مقداری پول پسانداز شده خانوادهاش ساخته شده است. خانم سادات میگوید که او در آغاز تصمیم داشت تا تمام کارمندان و خدمههای این رستورانت را از میان زنان استخدام کند؛ ولی بعداً به دلیل توقعات زیاد خدمههای زن از این تصمیم خود منصرف شده است. وی گفت: “پرداخت دستمزد روزانه به مقدار پنجصد تا یکهزار افغانی برای یک کارمند زن، از توان ما بالا است. از جانب دیگر، کسانی که با دستمزد کمتر با ما کار میکردند، خانوادههای آنها برای شان اجازه کار نداند. با توجه به این محدودیتها، ناگزیر شدیم که کارمندان رستورانت را از میان مردان با دستمزد متناسب با توجه به بودجه خود انتخاب کنیم.”
خانم سادات درباره مینوی غذایی این رستورانت گفت: “در رستورانت ما انواع مختلف، قابلی، منتو، لوبیا و مرغ آماده میشود. بنابر تقاضای مشتریان در این اواخر غذاهای خارجی مانند پیتزا، برگر و ساندویچ در مینوی غذاهای ما افزود شده است. اما اکثریت مردم دوست دارند تا قابلی و کباب بخورند. مشتریان ما از هر طبقه هستند و بیشتر آنها با خانواده شان برای صرف غدا میآیند.”
وی در پایان گفت تا زنامی که زنان برای کار در بازار خود دست به کار نشوند، وضعیت زندگی آنها هرگز در مسیر مثبت تغییر نخواهد کرد. او از تمام زنان خواست که منتظر نباشند تا کسان دیگری برای آنها شرایط کار را مساعد کنند، بلکه تلاش کنند در هر نوع شرایط، کار مورد نظر خود را دنبال و با مدیریت سالم آن را به سرانجام برسانند.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
