درعین‌حال کارشناسان، نبود سیستم اعتبار الکترونیکی را یکی از عوامل عمده فرسوده شدن بانک‌نوت‌های کاغذی می‌دانند.
عبدالغفار باشنده ولایت هرات می‌گوید، پول‌های کهنه برای مردم مشکلات زیادی به‌بار آورده است:«روزانه افراد زیادی به‌خاطر پول‌های کهنه باهم درگیر می‌شوند، چون اگر پول کهنه را بگیریم یک درد سر، اگر نگیریم درد سر دیگر است، هرکسی می‌گوید که این پول کشور است، من خودم چاپ نکردم، اگر بگیریم کسان دیگر آنرا ازما نمی‌گیرند. دولت باید در این رابطه تصمیم بگیرد.»
هم‌چنان حفیظ الله، یکی از باشنده‌گان پغمانِ کابل، می‌گوید که فرسوده شدن پول افغانی در سراسر افغانستان مشکل ساز شده است. به‌باور حفیظ الله با داد و ستد پول‌های فرسوده، تاجران، دکان‌داران، راننده‌ها و هم سایر مردم با مشکلات روبرو شده اند:«دولت کنونی باید در رابطه به این پول‌ها تصمیم بگیرد. اگرچه جمع آوری این پول‌ها یک نوع نقص است؛ چون چاپ کردن پولِ نو هم هزینه می‌خواهد. مردم افغانستان باید در رابطه به نگهداری پول ملی توجه داشته باشند.»
درعین‌حال مرتضی بخشی یک فروشنده تکه و لباس در کابل، با اشاره به توزیع شدن پول‌های فرسوده از سوی بانک‌ها به مردم، می‌گوید که این مسأله بر وضعیت کارو بار در بازار تاثیر منفی گذاشته است.
او گفت:«چون بانک‌ها پول کهنه به مردم توزیع می‌کند، داد و ستد در بازار هم با پول کهنه صورت می‌گیرد و این مساله مردم را با جنجال مواجه کرده است. داد و ستد نیست، اگر باشد هم خالی از مشکلات نیست؛ چون نه مشتریان می‌خواهند پول کهنه را از دکان‌داران بگیرند و نه دکان‌داران از مشتریان. این وضعیت بر کار و بار هم تاثیر منفی گذاشته است.»
برخی از آگاهان استفاده زیاد از بانک‌نوت‌ها و رایج نبودن اعتبار الکترونیکی در افغانستان را یکی از دلایل فرسوده شدن پول‌ها دانسته و به این نظر اند که حکومت کنونی درحال حاضرتوانایی چاپ کردن پول جدید را ندارد.
نجیب الله نجیب یکی از آگاهان اقتصادی می‌گوید:«بانک نوت‌هایی که در هر کشور چاپ می‌شود، برای یک مدت زمانی قابل استفاده است و بعد از آن از دوران خارج شده و پول‌های جدید جاگزین آن می‌شود؛ اما متاسفانه در افغانستان علاوه براینکه استفاده از پول به شکل فزیکی بسیار رایج است، مدت زیادی شده که به دلیل تحولات و مشکلاتی که وجود دارد، بانک‌نوت جدید چاپ و وارد بازار نشده است. دولت کنونی هم این توانایی را ندارد که پول جدید چاپ و پول‌های سابقه را از دوران خارج کند.»
در رابطه به چاپ بانک‌نوت‌های جدید، تلاش ما برای بدست آوردن نظر مقامات بانک مرکزی، بی پاسخ ماند.
اما در رابطه به توزیع پول کهنه از سوی بانک‌ها برای مشترکین شان، نجیب الله امیری رئیس اتحادیه بانک‌های خصوصی به کلید گفت، تازمانی‌که پول‌های جدید چاپ نشود، پول‌های سابقه قابل چلش است و هر زمانی‌که پول‌های جدید به چاپ رسید، این مشکل حل می‌شود.
گفتنی است که پیش از رویکار آمدن امارت اسلامی نیز مشکل گردش پول‌های کهنه در بازار وجود داشت و حکومت پیشین پول‌های زیادی را جمع آوری نیز کرد؛ اما اینکه آیا آن پول‌ها کاملا از بین برده شد یاخیر؟ تا هنوز این مسأله کاملا واضح نشده است.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
