بر اساس آخرین آمارها، بیش از 10هزار تن در معدن زغالسنگ دره صوف مصروف کار میباشند.
نبود ماشین آلات و استخراج غیر معیاری زغالسنگ از این معادن، سنگینی کار را بیشتر کرده و همه ساله از کارگران این معادن قربانی میگیرد.
یک بخشی از کار در این معادن به دلیل کوچک بودن تونلهای حفر شده، توسط کودکان صورت میگیرد. این کودکان با مرکبها در دل تونلها رفته و زغال سنگ را به بیرون استخراج میکنند.
این کودکان عمدتا بهدلیل مشکلات اقتصادی، تن به کارهای شاقه داده و از سوی معدنکاران و اعضای خانوادههای آنان استفاده ابزاری میشوند.
امیر خان، یکتن از کارگران معدن زغال سنگ به کلید میگوید که در معدن آنان 15 تن مصروف کار اند که چهار تن آنان را کودکان تشکیل میدهند.
او می افزاید، خانوادهها بهدلیل مشکلات مالی، کودکان شان را با خود به معادن آورده و با آنان کار میکنند؛ اما شماری از این کودکان که تنها نان آور خانواده اند، به تنهایی شب و روز شان را در معادن سپری میکنند.
او میگوید، همه ساله برادرش را در ایام رخصتی به معدن میآورد تا مصارف تحصیل اش را به دست آورد.
امیرخان میپذیرد که کار در این معادن دشوار بوده و از توان کودکان بیرون است؛ اما کارمندان بزرگتر با آنان همکاری میکنند تا فشار کار از شانههای آنان کمتر گردد.
محمد الدین محسنی، مالک چندین معدن در ولسوالی دره صوف بوده و می گوید که در حدود 200 تن در معادن او مصروف کار اند.
وی می افزاید، در حدود 15 تن آنان کودک اند که با اعضای خانوادههای شان در این معادن مصروف کار میباشند.
محسنی میافزاید، به دلیل مسئولیتها و مشکلات در کار، کودکان زیر سن را به تنهایی در کار نمیپذیرد.
مسئولان ریاست کار و امور اجتماعی ولایت سمنگان نیز نگران کودکان کارگر در این ولایت بوده و آینده آنان را نگران کننده میداند.
هر چند آمار دقیق، از کودکان کارگر در داخل صوفها و یا در شهر ایبک مرکز ولایت سمنگان وجود ندارد؛ اما مولانا عبدالرحمان رحمانی تاتار، رئیس اداره کار و امور اجتماعی ولایت سمنگان میگوید، طبق سروییی که در سالهای گذشته از سوی یک نهاد غیر دولتی در شهر ایبک صورت گرفته، 756 کودک مصروف کارهای شاقه اند؛ اما یاد آور میشود که این آمار جدا از کودکان کار در داخل صوفها است.
او می گوید، جلسات متعددی برای بر طرف شدن این مشکل در سطح ولایت دایر شد تا برای این کودکان کمک جمع آوری گردد و آنان را مصروف درس و تعلیم سازند.
در عینحال رضا هاشمی، ولسوال دره صوف بالا می گوید، هر چند آمار دقیق از کودکان کارگر در این ولسوالی وجود ندارد، ولی میپذیرد که بیشتر از یک هزار کودک همه روزه در این معادن مصروف کارهای شاقه اند.
او می گوید، تمام این کودکان به دلیل مشکلات مالی مصروف کار بوده و شماری از آنان کودکانی اند که اعضای خانوادههای شان را در جنگها از دست داده و حالا نان آور خانه اند.
یکی از نگرانیهای دیگر در این معادن، استخراج غیر معیاری و غیر استندرد بوده که همه ساله صدها تن را بیمار و دهها قربانی نیز میگیرد.
هاشمی میافزاید، در یک ماه اخیر، سه تن به دلیل سنگینی و فشار کار در این معادن جانهای شان را از دست داده اند.
از سویهم داکتر غوثالدین انوری، مسئول شفاخانه حوزوی ابوعلی سینای بلخی میگوید که کارگران معدن بعد از مدتی کار درمعادن، گرفتار بیماریهای مزمن از جمله ریوی گردیده که تشخیص آن نیز دشوار میباشد.
او می افزاید، این بیماری سالها زمان میبرد تا شخص بیمار پس از مراقبتهای جدی بهبود یابد و اگر توجه به صحت خود نداشته باشند ممکن است بعد از چندین سال افراد بیمار را از بین ببرد.
آقای انوری میگوید، یگانه راه جلوگیری و نجات از این بیماری مزمن استفاده از ماسکهای مخصوص در جریان حفر نمودن صوفها میباشد.
امیرخان، کارگر معدن در پیوند به مشکلات صحی خود به کلید میگوید:«به مدت پنج سال میشود که در معدن زغال سنگ کار می کنم، تا حال چندین بار بخاطر مشکلات صحی و حساسیت به نزد داکتر رفتم، هر چند در این ولسوالی امکانات درست نیست و اگر نیاز شود که درست معاینه شوم باید به شهر ایبک و یا هم به شهر مزارشریف بروم تا درست مشکل تشخیص داده شود.»
او همچنان میافزاید که بدلیل مشکلات اقتصادی نمیتواند به تمام توصیههای داکتران، عمل کند.
گفته میشود که کودکان کار با کار کردن در معادن زغالسنگ نه تنها با بیماریهای مزمن ریوی گرفتار میشوند؛ بلکه بهدلیل سنگینی و فشار کار، ستون فقرات و استخوانهای بدن آنان نیز آسیب می بیند.
آگاهان از مسئولان میخواهند که بالای مالکان معادن فشار بیاورند تا از کودکان در معادن شان کار نگرفته و برای منافع شخصی شان مانع درس و تعلیم آنان نشوند.
آنان از جامعه جهانی و امارت اسلامی میخواهند که زمینه امداد رسانی را برای خانوادههای این کودکان بیشتر سازند تا از آنان در کارهای شاقه استفاده نشود.
معدن زغال سنگ سمنگان، یکی از معدنهای بزرگ در افغانستان بوده که همهروزه نزدیک به 7 هزار تُن زغال سنگ به شکل قانونی از این معدن استخراج میشود و حکومت از هر تَن زغال سنگ به مقدار 2 هزار 250 افغانی به عنوان مالیه اخذ میکند.
گفته میشود که مشتری اصلی زغال سنگ افغانستان دولت پاکستان بوده که در حدود 50 درصد زغال سنگ استخراج شده به کشور پاکستان صادر میشود و متباقی زغالسنگ به داخل افغانستان به مصرف میرسد.
مالکان معدنها میگویند که قیمت زغال سنگ بستگی به نوعیت آن داشته و زغال سنگ خوب، فی تن در بازارها تا 7 هزار افغانی به فروش می رسد.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید