در دوران حکومت وحدت ملی رییس جمهور غنی تعهد کرده بود که برای بهبود وضعیت زنده‌گی نظامیان دارای معلولیت و خانواده‌های شهدای نظامی، نمرات رهایشی را به گونه‌ی رایگان توزیع می‌کند؛ اما از تحقق این وعده‌ی حکومت پیشین تاکنون خبری نیست.
با این وجود، یافته‌های کلیدگروپ نشان می‌دهد که ادارهی شاروالی هرات در سال 1395 خورشیدی، قبل از توزیع زمین از هر نظامی دارای معلولیت و خانواده‌ی شهدای نظامی مبلغ 20 هزار افغانی در برابر یک نمره زمین اخذ نموده‌است.
شماری از خانواده‌های شهداء و معلولین نظامی در غرب افغانستان، حکومت محلی و مرکزی را در راستای توزیع زمین و پرداخت به موقع حقوق و امتیازات خود به بی‌پروایی متهم می‌کنند.
آنان که کاپی‌ی از تعرفه‌های بانکی نیز در دست دارند می‌گویند که حدود پنج سال پیش هر خانواده‌ی شهدا و نظامیان دارای معلولیت جهت تصرف نمرات زمین رهایشی مبلغ 20 هزار افغانی را به حساب ادارهی شاروالی واریز نموده اند.
عبدالرووف؛ یکی از سربازان اردوی ملی که دوازده‌سال پیش یک پای خود را در میدان جنگ از دست داده است، می گوید: “با آن‌که معلولین نظامی برای تصرف یک نمره زمین پول هم پرداخت نمودند،؛ اما تاکنون نه از توزیع زمین خبری است و نه هم پول شان استرداد شده است.”
جلیل احمد؛ پدر یکی از شهیدان نظامی با کمر خمیده و چشمان اندوهگین در روزهای سرد زمستانی جهت دریافت معاش فرزند شهیدش در مقابل دروازه‌ی اداره شهداء و معلولین هرات ایستاده بود، از عدم تحقق وعده‌های حکومت شکایت می‌کرد.
جلیل احمد، به کلید بیان می‌کند که پنج سال پیش وعده داده شده بود که برای ورثه‌های شهدا زمین توزیع می‌گردد؛ اما تا حال از عملی‌شدن آن خبری نیست.
ضیاءگل که مادر یکی از شهدای نظامی می‌باشد، می‌گوید:”خانواده‌های شهدا و معلولین نظامی بارها به هدف تصرف نمرات زمین شان دادخواهی و اعتراض نمودند که تاکنون نتیجه‌یی نداشته است.“
این مادر شهید می‌افزاید که خودش هم به تنهایی برای به‌دست‌آوردن یک نمره زمین چندین بار به ادارهی شاروالی و همچنان ولایت مراجعه نموده‌است.
خانواده‌های شهدا و معلولین نظامی در غرب افغانستان از حکومت می‌خواهند که برای رسیده‌گی به مشکلات آنان بیش از این شعار ندهد.
ادارهی شهداء و معلولین ولایت هرات تایید می‌کند که معلولین و خانواده‌های شهدا نظامی برای تصرف نمرات رهایشی به حساب شاروالی پول واریز کرده‌اند.
عزیزاحمد پوپل؛ رییس این اداره به کلید می‌گوید: ”دو هزار و 200 ورثه‌ی شهید و 280 معلول نظامی در ادارهی شهداء و معلولین هرات ثبت هستند.“
پوپل، با آن‌که مشخص نمی‌کند که ادارهی شاروالی در ازای نمرات رهایشی چه مبلغی اخذ کرده‌است، بیان می‌دارد که تاکنون موقعیت نمرات رهایشی‌ی که قرار است برای ورثه‌های شهدا و معلولین نظامی توزیع شود، از سوی ادارهی محلی تثبیت نشده‌است.
رییس ادارهی شهدا و معلولین هرات علاوه بر این، کمبود بودجه را هم یکی از چالش‌های اساسی اداره‌اش عنوان کرده و اضافه می‌کند که به همین دلیل در سال مالی 1399 معاش دو هزار و 500 ورثه شهید و معلول نظامی و ملکی پرداخت نشده‌است.
به گفته وی در سال مالی گذشته(1399) 650 ملیون افغانی بودجه به ادارهی شهدا و معلولین هرات اختصاص داده شده بود؛ اما این اداره سالانه به 950 ملیون افغانی بودجه ضرورت دارد.
عزیزاحمد پوپل، جداشدن ادارهی شهدا از بدنه‌ی ریاست کار و امور اجتماعی را دلیل اصلی معضل کمبود بودجه بیان می‌کند.
در همین حال، ادارهی شاروالی هرات می‌پذیرد که از هر خانواده‌ی شهید و معلول نظامی به هدف توزیع زمین از فی نمره زمین رهایشی مبلغ 20 هزار افغانی پول گرفته شده‌است.
نجیب‌الله حبیبی، سخنگوی ادارهی شاروالی هرات، این موضوع را مطرح نموده‌است؛ اما از ارائه جزییات در مورد سرنوشت پول جمع‌آوری‌شده خودداری می کند.
حبیبی، تاکید می‌کند که مسوولان پیشین ادارهی شاروالی، این پول را از ورثه‌های شهدا و معلولین نظامی جمع‌آوری کرده بودند.
وی می‌گوید که در دوران حکومت پیشین نمرات رهایشی به مساحت یک هزار و 500 جریب زمین در شهرک تقی و نقی برای ورثه‌های شهدا، معلولین و متقاعدین نظامی در نظر گرفته شده بود؛ اما به دلیل مساحت کم زمین، روند توزیع آن صورت نگرفت.
سخنگوی ادارهی شاروالی تصریح می‌کند که در ابتدا ادارهی اراضی و همچنان ولایت مکلف‌اند که موقعیت نمرات رهایشی را تثبیت نموده و جهت توزیع در اختیار ادارهی شاروالی قرار دهند.
به گفته‌ی وی، تاکنون هیچ زمینی جهت توزیع به ورثه‌های شهدا، معلولین و متقاعدین نظامی به ادارهی شاروالی تسلیم داده نشده است.
منابع محلی می‌گویند که در ولایت هرات برای ورثه‌های شهدا و معلولین نظامی در شهرک سعادت، کمال‌الدین بهزاد و همچنان ساحه شیدایی زمین، در نظر گرفته شده‌است.
حارث آرین؛ معاون ادارهی شهرسازی و اراضی ولایت هرات می‌گوید که در شهرک سعادت با مساحت یک‌هزار و 100 جریب زمین و شهرک کمال‌الدین بهزاد با مساحت یک‌هزار و 169 جریب زمین قرار است برای ورثه های شهدا، متقاعدین و معلولین نظامی زمین توزیع شود.
آرین می‌افزاید؛ در ساحه‌ی شیدایی، بی‌جاشده‌های داخلی اکنون اسکان دارند و به همین دلیل نمرات رهایشی از این ساحه قابل توزیع نیست.
وی تاکید دارد که به خاطر مدغم‌شدن ادارهی اراضی با شهرسازی، روند توزیع زمین به ورثه‌های شهدا، معلولین و متقاعدین نظامی در سال روان خورشیدی دوباره به تاخیر افتاده‌است.
به گفته‌ی حارث آرین، ادارهی اراضی و شهرسازی تلاش کرده‌است که اراضی دولتی را از زمین‌های شخصی جدا و پس از آن روند تقسیم‌بندی و توزیع را شروع نماید.
گفته می‌شود که به منظور توزیع زمین به ورثه‌های شهدا، معلولین و متقاعدین، کمیسیونی با اشتراک نماینده‌های ولایت، اراضی و شهرسازی و شاروالی تشکیل شده‌است.
مونسه حسن زاده؛ معاون اجتماعی و فرهنگی والی هرات، از پرداخت پول ورثه‌های شهدا و معلولین نظامی جهت تصرف نمرات رهایشی اظهار بی‌خبری می‌کند.
او می‌گوید: “آن‌عده از افرادی‌که به حساب شاروالی در ازای نمره‌ی زمین پول پرداخت نمودند، برای رسیده‌گی به این معضل شان می‌توانند به ادارهی محلی گزارش دهند.”
حسن‌زاده اضافه می‌کند که کارهای مقدماتی اراضی دولتی که قرار است به ورثه‌های شهدا، معلولین و متقاعدین نظامی توزیع گردد، پیش رفته و اسناد اداری آن جهت تاییدی به مرکز فرستاده شده‌است.
به گفته‌ی معاون اجتماعی و فرهنگی والی هرات، در مرحله‌ی نخست برای سه‌هزار و 500 معلول و خانواده‌ی شهید نظامی نمرات رهایشی اهدا خواهد شد.
یافته‌های کلیدگروپ نشان می‌دهد که در ولایت فراه هم معلولین و ورثه‌های شهدای نظامی تا کنون زمین رهایشی به‌دست‌آورده نتوانسته‌اند.
عبدالولی صمیم؛ آمر ادارهی شهدا و معلولین فراه، عدم هماهنگی ادارهی شاروالی را با اداره‌های مسوول؛ دلیل اصلی عدم توزیع نمرات رهایشی برای ورثه‌های شهدا و معلولین نظامی عنوان می‌کند.
صمیم تاکید دارد که 702 معلول نظامی و یک‌هزار و 285 ورثه شهید نظامی در ادارهی شهدا و معلولین فراه ثبت هستند.
به گفته‌ی وی، تاکنون هیچ اقدامی از سوی ادارهی شاروالی به هدف توزیع زمین به ورثه‌های شهدا و معلولین عملی نشده‌است.
اما شاروال فراه بیان می‌دارد که به دلیل کمبود زمین، برخی از ورثه‌های شهدا، معلولین و متقاعدین نظامی از امتیاز زمین محروم شده‌اند.
نجیب‌الله ادبیار؛ شاروال ولایت فراه به کلید می‌گوید که در ساحه شمال شرق شهر فراه، ۲۵۰ الی ۲۶۰ نمره زمین مربوط یک شهرک برای افراد دارای معلولیت و بازمانده‌های شهدای اردوی ملی، زمین توزیع شده‌است.
ادبیار تصریح می‌کند که تا حال هیچ هدایت داده نشده‌است که برای نیروهای پولیس نیز زمین توزیع شود.
کلیدگروپ از ولایات غور و بادغیس دریافته‌است که اداره‌های محلی این ولایت‌ها به مشکل کمبود اراضی دولتی مواجه‌اند و به همین دلیل ورثه‌های شهدا و معلولین نظامی از امتیاز دریافت زمین رهایشی محروم مانده‌اند.
گل‌احمد رستمی؛ آمر اداره شهدا و معلولین غور به کلید می‌گوید: “دو هزار و 500 نمره رهایشی برای ورثه‌های شهدا و معلولین نظامی این ولایت ضرورت می‌باشد.”
رستمی تاکید دارد که 100 معلول نظامی و بیش از دو هزار ورثه‌ی شهید نظامی در ادارهی شهدا و معلولین ولایت غور به ثبت رسیده‌اند.
وی در کنار این، کمبود بودجه را یکی دیگر از چالش‌های ادارهی شهدا و معلولین بیان نموده، علاوه می‌کند که در سال مالی 1399 برای دو هزار و 500 ورثه‌ی شهید ملکی و نظامی معاش پرداخت نشده‌است.
گل‌احمد رستمی، تصریح می‌کند که در سال گذشته مالی (1399) با وجود جداشدن ادارهی شهدا و معلولین از بدنه‌ی ریاست کار و امور اجتماعی، بودجه‌ی خاصی هم به این اداره اختصاص داده نشده‌است.
به گفته‌ی وی، در سال مالی پیش‌رو، برای پرداخت معاشات ورثه‌های شهدا و معلولین ولایت غور به 330 میلیون افغانی بودجه لازم است.
همچنان در ولایت بادغیس مسوولان محلی به کلید می‌گویند که در مرکز شهر زمین دولتی برای توزیع به ورثه‌های شهدا و معلولین نظامی وجود ندارد.
قمرالدین آرین؛ آمر ادارهی شهدا و معلولین بادغیس بیان می‌کند که در ولسوالی‌های آبکمری، قادس و مقر زمین در نظر گرفته شده بود؛ اما بنا به شدت ناامنی‌ها، ورثه‌های شهدا و معلولین نظامی نپذیرفتند.
آرین تاکید دارد که در بادغیس 280 معلول نظامی و یک هزار و 85 ورثه شهید نظامی ثبت هستند.
شماری از اعضای شوراهای ولایتی حوزه غرب، از کم‌توجهی حکومت نسبت به وضعیت ورثه های شهدا و معلولین نظامی انتقاد نموده و می‌گویند که عدم رسیده‌گی به وضعیت ورثه‌های شهدا و معلولین نظامی ممکن است عواقب خوبی در پی نداشته باشد.
فضل‌الحق احسان؛ رییس شورای ولایتی غور می‌گوید: ”نه تنها وعده‌ی ساخت شهرک، توزیع زمین برای مسکن بلکه بیش‌تر وعده‌های حکومت تاکنون در راستای رسیده‌گی به مشکلات ورثه‌های شهدا و معلولین نظامی جامه عمل نپوشیده‌است.“
با این‌همه، کلیدگروپ دوسال پیش در یک گزارش تحقیقی‌اش دریافته بود که یک‌هزار 405 تن از نیروهای پولیس متقاعد نظامی از سال 1382 بدین‌سو در ولایت هرات برای دست‌آوردن یک نمره زمین، 35 هزار افغانی پول به حساب ادارهی شاروالی پرداختند؛ اما تاکنون نه زمین و نه هم سند مالکیت آن در اختیار شان قرار گرفته‌است.
بنا به اظهارات منابع محلی، کمبود زمین، کم‌توجهی مقام‌های مرکزی و دید تبعیض‌آمیز حکومت نسبت به برخی از ولایات کشور؛ سبب شده‌است تا ورثه‌های شهدا، معلولین و متقاعدین نظامی در حوزه غرب از امتیاز به‌دست‌آوردن زمین محروم بمانند.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
