این بیتفاوتیها زمینه افزایش رقم مبتلایان ویروس کرونا را مساعد کرد، رعب و وحشت میان مردم به وجود آورد.
وضع قیودات و گسترش ویروس کرونا در اجتماع بر روح و روان مردم هرات آسیب وارد کرد.
این آسیبها به حدی رسید که بسیار از افراد به ویژه زنان را راهی مراکز صحت روانی نمود.
پس از نُه ماه از ثبت نخستین واقعه مثبت ویروس کرونا در هرات، بر آن شدم تا حالتهای روانی برخی از باشندههای این ولایت را در این گزارش دنبال نمایم.
به مرکز صحت روانی و سطح شهر هرات رفتم تا از نزدیک ببینم بیماران کووید- ۱۹ در هرات با چه نوع اختلالات روحی دچار شدهاند.
نخست در شفاخانه حوزوی هرات رفتم و داخل دهلیز بخش صحت روانی صدای ضجه و نالهی بیماران با اختلالات روانی انعکاس میکرد.
بعد از آن به اتاق روانشناسان رفتم و با یک بانوی ۵۰ ساله روبهرو شدم که بیماری کووید- ۱۹، وی را دچار وسواس و افسردهگی کردهاست.
این بانو، شیرین گل نام دارد؛ در حالیکه تنها دو چشمش دیده میشود با چادری سیاه، ماسک آبیرنگ، دستکشهای پلاستیکی نزد روانشناس حضور یافتهاست.
او بنا به وسواسی که دچار آن شده در زمان گفتوگو از نزدیکشدن با من خودداری کرد.
شیرین گل، سه ماه قبل به بیماری کووید- ۱۹ مبتلا شده و اکنون از شیوع موج دوم نگران است.
تُن صدایش تشویش وی را نمایان میسازد. شیرین گل به کلید میگوید که قرنطینشدن و مشکلات اقتصادی هم در ابتدایی شیوع ویروس کرونا مردم را بیشتر دچار اضطراب نمود.
این بانو یک ماه است که تحت تداوی روانشناسان بخش صحت روانی شفاخانه حوزوی هرات قرار دارد.
در یک بخش دیگر شفاخانهی حوزوی هرات نگاه من به یک نرس افتاد که لباس سفید بر تن داشت.
مریم محمدی که نرس شفاخانهی حوزوی هرات است، به کلید گفت، روزهای اول شیوع ویروس کرونا ترس و دلهره از این بود که ویروس کرونا را به خانوادهاش انتقال ندهد.
وی در آن زمان، خود را از اعضای خانواده جدا کرده و بیان داشت که روزانه شش ماسک همزمان روی هم استفاده میکرد.
مریم محمدی را دوری از خانواده و ویروس کرونا، سخت دچار وحشت و تنهایی کرده بود.
او تاکید کرد که روزهای اول به محض یک سُرفه و عطسه همه از او دور میشدند و این حتی سبب شده بود که مریم از خود نفرت پیدا کند.
او در ادامه خاطرنشان کرد که با نشانههایی از شیوع موج دوم کرونا اکنون مردم آگاهی بهدست آوردهاند که چهگونه از خود محافظت نمایند.
در سطح شهر هرات هم با یک مرد کهنسال که نگاه و تُن صدایش بیانگر دشواریهای زندهگی او میباشد، روبهرو شدم.
این مرد که گلاحمد نام دارد، به کلید میگوید که در موج اول شایعات داغ بود و به همین اساس بسیاری از افراد مبتلا به بیماریهای روحی شده بودند.
گلاحمد میافزاید، در موج دوم ویروس کرونا مردم آگاهی پیدا نمودند که بدون ترس و اضطراب میتوانند علیه ویروس کرونا مبارزه کنند.
در یک گوشهی دیگر شهر هرات روان شدم و با یک جوان که مبتلا به کرونا شده بود در مورد اختلالات روحی ناشی از بیماری کووید – ۱۹ گفتوگو نمودم.
نام این جوان که محمد نادر میباشد گفت که استرس بیش از حد توانایی جسمی او را در زمینهی مبارزه با کرونا ضعیف کرده بود و به همین دلیل تداوی وی دوماه طول کشیدهاست.
نادر تاکید دارد که در کنار این نگرانی تامین مخارج زندگیاش هم بود و این نیز بر شدت نگرانی او تاثیرگذار بودهاست.
در هین حال مکی نیازی؛ مشاور بخش صحت روانی شفاخانه حوزوی هرات میگوید که در روزهای اول شیوع ویروس کرونا بسیاری از مردم دچار وسواس و اضطراب شده بودند.
نیازی تاکید دارد که این وسواس نزد برخی از افراد در حدی مشاهده شده که آنان از لمس گوشی مبایل و تماسهای تیلفونی هراس داشتند.
او به این باور است که در موج دوم کرونا به دلیل افزایش آگاهی مردم از شیوههای وقایه از بیماری کرونا اضطراب و وسواس کمتر قابل محسوس میباشد.
مطالعه، شنیدن موسیقی آرام و ورزش از سرگرمیهای سالم میباشد که در زمان ویروس کرونا بسیاری از مشاوران صحت برای بهبود وضعیت روحی مردم توصیه مینمایند.
در همین حال، نوراحمد نورزاد؛ مسوول بخش صحت روانی شفاخانه حوزوی هرات میگوید که پس از شیوع ویروس کرونا، شمار بیماران دچار اختلالات روحی ۱۰ درصد افزایش یافتهاست.
نورزاد میافزاید، روزانه ۲۵۰ الی ۳۰۰ بیمار به این مرکز صحی مراجعه مینمایند که بیشتر علایم وسواس و اضطراب دارند.
به گفتهی وی، ۸۰ درصد این بیماران را زنان شامل میشوند.
با این همه، محمدرفیق شیرزی؛ سخنگوی صحت عامه هرات میگوید که این اداره در روزهای اول شیوع ویروس کرونا برای مدیریت مبارزه با این ویروس ۲۷ تیم سیار صحی را در سطح شهر و ولسوالیها تشکیل داد که در ترکیب این تیمها یک روانشناس نیز جذب شدهاست.
شیرزی بیان میدارد که اعضای این تیمها علاوه بر واقعیابی بیماران کووید- ۱۹ برای بهبود وضعیت روحی مردم نیز آگاهی دهی مینمایند.
وی تصریح میکند که در موج دوم ویروس کرونا احتمال دارد شمار این تیمها نیز افزایش یابد.
ادارهی صحت هرات، از آغاز شیوع ویروس کرونا تا ۲۲ نوامبر سال ۲۰۲۰ میلادی ۷ هزار و ۵۳۸ بیمار کووید- ۱۹ را ثبت کرده که ۳ هزار و ۴۵۹ بیمار زن و ۴ هزار و ۷۹ مرد میباشند.
از میان این ارقام، ۶ هزار و ۷۲۵ بیمار کووید- ۱۹ بهبود یافتهاند و ۲۷۵ تن هم جان باختند.