مواد مخدر در بدل معاش

به اساس معلومات کلیدگروپ، اکثریت این نیروها برای به دست‌آوردن معاش ماهانه خویش حساب بانکی ندارند و به گونه‌ی فزیکی معاشات خویش را دریافت می‌کنند.
از سوی دیگر، در بسیاری از مناطق این ولایت، نیروهای پولیس با استفاده از لباس شخصی وظایف شان را انجام می‌دهند.
این معلومات را شماری از نماینده‌های مردم ارزگان در شورای ملی، شماری از اعضا و مسوولین سابق و کنونی شورای ولایتی و فعالان مدنی تایید کرده‌اند. قوماندان امنیه ارزگان بعضی از این مشکلات را می‌پذیرد و بعضی دیگر را رد می‌کند.

افراد معتاد در صفوف پولیس و توزیع مواد مخدر در بدل معاش
باشنده‌گان و اعضای شورای ملی و ولایتی ارزگان می‌گویند، شمار زیادی از نیروهای پولیس معتاد به مواد مخدر بوده که این وضعیت به امنیت ارزگان آسیب رسانده‌است.
ویدیوهایی که کلیدگروپ به دست آورده نشان می‌دهد که یک تعداد افراد مسلح که خود را پولیس معرفی می‌کنند، با لباس شخصی مصروف استفاده از مواد مخدراند.
یک تعداد از افرادی‌که در صفوف پولیس معتاد به مواد مخدر بوده می‌گویند، جنگ‌های دشوار، از دست‌دادن اعضای خانواده و خویشاوندان، نشست و برخاست با افراد معتاد و دست‌نیافتن به حقوق ماهانه، از علت‌های عمده‌ی معتادشدن آنان به مواد مخدر است.
یک‌تن‌ پولیس که خود را نورعلی معرفی کرده می‌گوید: “از چند سال به این‌سو پولیس استم. در گذشته مردم به من ماما نورعلی صدا می‌زدند، اما حالا ماما هیرویینی خطابم می‌کنند. آن اعتماد گذشته را از دست داده‌ام.”
یک پولیس معتاد دیگر می‌گوید، به جاهایی اعزام می‌شوند که کسی از پوسته بیرون شده نمی‌تواند، اما برای شان گفته می‌شود که در بالای بام پوسته سنگر بسازند.
به گفته‌ی او، این تعداد پولیس معتاد، بیش‌تر از دیگران کشته می‌شوند: “ما از دست جنگ‌های سخت به نشه رو آورده‌ایم. اما اکنون می‌خواهیم که ساقی‌های مواد مخدر از بین بروند تا ما بتوانیم ترک اعتیاد کنیم. ما در موجودیت ساقی‌ها کار هزار افغانی را به صد افغانی انجام می‌دهیم و برای به‌دست‌آوردن هیرویین پول به دست می‌آوریم.”
در همین حال، فردی‌که به مواد مخدر معتاد بوده و باشنده‌ی ارزگان می‌باشد، می‌گوید که اکثر اوقات که آنان نشه می‌باشند، پولیس می‌آید و همه را با خود به پوسته می‌‎برد و در جریان روز آنان را به کار فزیکی وامی‎دارند و از طرف شب به پهره‎داری مجبور شان می‎کنند: “کسی که نمی‎خواهد با آنان برود لت‌وکوب می‎شود. از طرف روز بیل و کلنگ می‎دهند تا کار کنیم و شبانه بدون سلاح در تاور پهره‎داری می‎کنیم. گاه‌گاهی کمی هیرویین می‌دهند که سر درد ما از بین برود، پول نمی‌دهند. گاهی یک هفته، گاهی دو هفته و گاهی چندین ماه چنین به‌سر می‌بریم.”
امان‌الله هوتکی؛ رییس پبشین شورای ولایتی ارزگان می‌گوید، به بسیاری از افراد معتاد از سوی قوماندانان پوسته‌ها مواد مخدر و یا هم یک مبلغ پول ناچیز و آن‌هم کلدار پاکستانی داده می‌شود: “در صفوف پولیس به افراد معتاد بسته‌های هیرویین داده می‌شود و یا هم دو الی شش هزار کلدار پاکستانی پرداخت می‌شود. به این معتادان که دو الی شش هزار کلدار داده شود، هر کاری‌که پولیس بخواهد آنان انجام می‌دهند. حتی قوماندانان پوسته‌ها معتاد به مواد نشه‌آوراند. آدم خوب که به آن‌جا رفته نمی‌تواند. وقتی این افراد را در جمع مردمان خوب حساب می‌کنند، به این معناست که می‌خواهند آفتاب را با دو انگشت پنهان کنند.”
هوتکی می‌گوید، پولیس معتاد نه تنها در ولسوالی‌ها بلکه در مرکز ترینکوت نیز بی‌شماراند. آنان همیشه خمار و یا نشه‌اند که در هردو حالت انتظار خدمت از آنان نمی‌رود: “بیش‌ترین معتادان پولیس در ترینکوت مستقراند. وقتی به آنان نگاه می‌کنی سر بر تنه‌های شان می‌لرزد، مثل این‌که با چوب بر سر کوبیده شده باشند.”
بسم‌الله محمدی؛ نماینده مردم ارزگان در ولسی جرگه می‌گوید، در ولسوالی‌های دورافتاده، شمار زیادی از نیروهای پولیس معتاداند و به آنان در بدل انجام وظایف روزانه یک مبلع پول ناچیز و یا هم مواد مخدر داده می‌شود: “برای بعضی‌ها پنج پنج‌هزار پول می‌دهند و برای معتادان بسته‌های مواد مخدر داده می‌شود، البته به‌جای معاش. مثلا در خاص ارزگان، چارچینو و ولسوالی‌های دیگر بیش‌ترین تعداد نیروهای پولیس معتاداند، اما در مرکز در خرید و فروش مواد مخدر مقامات دست دارند.”
در همین حال عزت الله گرنیوال؛ عضو جامعه مدنی در ارزگان می‌گوید، برای افراد معتاد مواد نشه‌آور به گونه‌ی منظم خریداری و توزیع می‌گردد: “این هیرویین مثل نان در روز سه مرتبه توزیع می‌گردد. من با پولیس‌های معتاد حرف زده‌ام و از آنان در مورد وضعیت و اندازه‌ی مواد نشه‌آور پرسیده‌ام. آنان می‌گویند، در ولسوالی خاص ارزگان و سایر ولسوالی‌هایی که وظیفه انجام داده‌اند یک بسته صبح، یک بسته چاشت و یک بسته از طرف شب برای شان داده می‌شد.”
فقیر محمد ستوری؛ یکی دیگر از فعالان می‌گوید، اگر افراد معتاد پولیس در خطوط جنگ کشته شوند، کسی به انتقال اجساد شان اقدام نمی‌کند؛ چون خانواده‌های شان معلوم نیست: “ما به یکی از خانه‌ها رفته بودیم، یک خواهر می‌گفت، شش ماه می‌شود که شوهرش گم شده‌است و نمی‌داند که به کدام یکی از ولسوالی‌ها به جنگ برده شده‌است. این تعداد از همان نیروهای پولیس‌اند که برای به‌دست‌آوردن مواد مخدر به جنگ برده می‌شوند. وقتی در جنگ کشته شوند، حقوق و امتیازات شان را نیز اینان می‌گیرند.”
اما شفیق‌الله سهار؛ قوماندان امنیه ارزگان توزیع مواد مخدر را به‌جای معاش برای افراد معتاد در صفوف پولیس با قاطعیت رد نموده می‌گوید که آنان در صفوف خویش افرادی ندارند که در بدل مواد مخدر کار کنند و او این کار را تبیلغات دشمن می‌داند: “آنان از جان خود گذشته، اما از خاک و ناموس خود نمی‌گذرند، من به حیث قوماندان امنیه این را رد می‌کنم که در نیروهای امنیتی و دفاعی کسانی را داشته باشم که در بدل مواد مخدر کار کنند.”
قوماندان امنیه ارزگان در عین حال می‌گوید، برای به‌دست‌آوردن قناعت مردم از ریاست صحت عامه ارزگان و کابل خواسته‌اند که به‌خاطر انجام معاینات پولیس در ارزگان که آیا معتاد به مواد مخدراند یا نه؟! یک تیم صحی‌بفرستد: “شورای نظامی؛ به رهبری والی صاحب فیصله نموده است که تمام نیروهای پولیس معاینه شوند، اگر کسی معتاد بود، او را بستر خواهیم کرد و اگر نبود، قناعت مردم حاصل خواهد شد.”

پولیس خیالی
پولیس خیالی نه تنها در ارزگان بلکه در تمام افغانستان یک مشکل بزرگ بوده و بیش‌تر مورد انتقاد قرار گرفته‌است.
در ولایاتی که حوادث امنیتی و جنایی بیش‌تر به‌وقوع می‌پیوندند، موضوع پولیس خیالی نیز به میان می‌آید.
اکنون در ارزگان، به گفته‌ی مردم و نماینده‌های آنان در ولسی جرگه و شورای ولایتی وضعیت امنیتی، بیش‌تر از پیش به خرابی گراییده که بزرگ‌ترین علت آن پولیس خیالی شمرده می‌شود.
بسم‌الله محمدی؛ نماینده مردم ارزگان در ولسی جرگه می‌گوید، بزرگ‌ترین علت ناامنی در ارزگان، پولیس خیالی است و اگر تعداد کمی در یک پوسته و یا ولسوالی حضور داشته باشند، شمار زیادی از آنان معتاد به مواد مخدراند: “پولیس خیالی یک مشکل بزرگ در ناامنی ارزگان است. در تمام ولسوالی‌ها تشکیل ولسوالی 500 نفر می‌باشد، آنان 30 تن را توظیف کرده‌‌اند که تعداد زیاد آنان افراد معتاداند. معتادان که عزت مادر، پدر و خانواده‌ی خویش را حفظ کرده نمی‌توانند، پوسته‌های امنیتی را چه‌گونه نگهبانی خواهند کرد؟”
محمد کریم کریمی؛ عضو شورای ولایتی ارزگان نیز می‌گوید، نه تنها در ولسوالی‌ها بلکه در نقاطی از ترینکوت نیز پولیس خیالی وجود دارد: “در ترینکوت مناطقی وجود دارد که تقریبا 50% پولیس آن خیالی است، اما متاسفانه تا کنون در مورد آن تصمیمی گرفته نشده‌است. معنای پولیس خیالی این‌است که معاش آن به شکل نقدی و هوایی بیرون می‌شود. حسابات بانکی ندارند و بخش زیاد آن به جیب‌های شخصی می‌رود. اما در پوسته‌ها به شکل روزانه یا ماهانه افراد جابه‌جا شده و به آنان مواد مخدر داده می‌شود.”
شفیق‌الله سهار؛ قوماندان امنیه ارزگان می‌گوید، در ارزگان خصوصاً در مرکز، پولیس خیالی ندارند. او در مورد ولسوالی‌ها جزییات بیش‌تر نداد: “من در ارزگان و به‌خصوص در حوزه‌های اول، دوم و سوم و کندک شاهراه‌ه، پولیس خیالی ندارم و نه پرسونل سوق ناشده. در ولسوالی‌ها نیز وضعیت همین‌گونه است.”

بازنکردن حسابات بانکی برای اخذ معاش به پولیس ارزگان
در حالی‌که وزارت امور داخله می‌گوید که بیش‌ترین نیروهای پولیس بایومیتریک شده و معاشات ماهانه‌ی شان را از بانک به‌دست می‌آورند، اما نماینده‌های مردم در ولسی جرگه و شورای ولایتی می‌گویند که هنوزهم پولیس این ولایت از طریق بانک نه بلکه به گونه‌ی فزیکی معاشات شان را به‌دست می‌آورند.
امان‌الله هوتکی؛ رییس پیشین شورای ولایتی ارزگان می‌گوید، به ولسوالی‌هایی که به شکل فزیکی معاشات فرستاده می‌شوند، در آن‌جا بانکی نیست، در مرکز اما که به گونه‌ی فزیکی معاش داده می‌شود، معلوم است که مسوولین ولایتی باید سهم خویش را به دست آرند: “به قوماندانی امنیه که سلام هم بدهی بدون پرداخت پول ترا نمی‌گذارد. اگر سیستم بانکی احیا شود، جلو دزدی گرفته می‌شود. بدون این مقامات چه می‌خواهند که به ارزگان بیایند. هر قوماندانی که به ارزگان آمده است، زنده‌گی مجللی ساخته و در کندهار و کابل، خانه‌های گران‌بها خریده‌است.”
در عین حال بسم‌الله محمدی؛ نماینده مردم ارزگان در ولسی جرگه می‌گوید، در ولسوالی‌ها و پوسته‌ها تعداد پولیس کم است، اما معاشاتی‌که به امضای مسوولین ولایتی کشیده می‌شوند، تعداد افراد زیاد است.
وی، مسوولین ولایتی را در این قسمت متهم به فساد می‌کند: “ما در ارزگان روزانه پنج تا ده قربانی می‌دهیم، اما معاشات افراد زیادی به امضای والی، مستوفی و قوماندان امنیه بیرون می‌شود که افراد یادشده همه در آن شریک‌اند. آنان در پوسته‌ها، 30 تن را جابه‌جا کرده‌اند. این تعداد افراد نه تنها از یک ولسوالی دفاع کرده می‌توانند و نه راه را باز کرده می‌توانند.”
محمد کریم کریمی؛ عضو شورای ولایتی ارزگان می‌گوید، معاشاتی‌که به شکل فزیکی انتقال داده می‌شوند، در آن‌جا قوماندان پوسته با افرادی‌که در پوسته دارد جورآمد می‌کند و بیش‌تر آن افراد که معتاداند با پول کم نیز قناعت می‌کنند: “در آن‌جا رضایت‌ شخص شرط است. اگر قوماندان مربوط افراد خویش را به هیرویین، به پول و یاهم به چیز دیگری راضی کرد، میان شان معامله صورت می‌گیرد.”

کریمی می‌افزاید، در مرکز در حالی معاش پولیس به شکل فزیکی داده می‌شود که دسترسی به بانک وجود دارد و هیچ‌گونه مشکلی هم در میان نیست، پس واضح است که مسوولین شریک‌اند و فساد وجود دارد: “وقتی در مرکز زیر نظر هیات رهبری به گونه‌ی فزیکی به پولیس معاش داده می‌شود، معلوم است که اینان نیز در آن شریک‌اند. قانون و اصول نظامی وجود دارد، مشکلی در سیستم بانکی هم نیست و بانک خدمات 24ساعته دارد. اما سیستم بانکی برای پولیس ساخته نمی‌شود، این خود راه‌جوری برای پولیس خیالی است.”
امان‌الله هوتکی می‌گوید که در ولایت ارزگان خدمت در پولیس به یک تجارت مبدل شده‌است: “در بدل چند بسته مواد مخدر، یک نفر یک هفته یا دو هفته را در پوسته می‌گذراند و معاش‌اش را کس دیگری به نام او اخذ می‌کند.”
قوماندان امنیه نیز می‌پذیرد که یک تعداد پولیس به گونه‌ی فزیکی معاش می‌گیرد، اما می‌افزاید که قبلا در هنگام ضرورت به پولیس محلی معاش به شکل فزیکی داده می‌شد، ولی اکنون تلاش می‌گردد تا برای توزیع معاشات از سیستم بانکی استفاده شود: “تقریبا 80 فیصد کار صورت گرفته و در آینده‌ی نزدیک تیمی از کابل خواهد آمد و بعد از بایومیتریک برای هر پولیس کارت داده خواهد شد.”
خواستیم در این مورد نظر مستوفی ولایت ارزگان را نیز داشته باشیم، اما با وجود تلاش دوهفته‌یی موفق نشدیم.

پولیس با لباس شخصی در ارزگان فعالیت دارد
در حالی‌که حوادث جنایی در کابل و سایر ولایت‌ها با استفاده از یونیفورم پولیس صورت می‌گیرد، باشنده‌گان ارزگان می‌گویند که شمار زیادی از نیروهای پولیس وظایف شان را با لباس شخصی انجام می‌دهند.
از سوی دیگر، ویدیوهایی را که کلیدگروپ در اختیار دارد، نشان می‌دهد که نیروهای پولیس در لباس شخصی نیز گشت‌وگذار مسلحانه دارند و معتاد به مواد مخدراند.
بسم الله محمدی؛ نماینده مردم ارزگان در ولسی جرگه می‌گوید، در این ولایت نیروهای پولیس همه در لباس شخصی گشت‌وگذار دارند.
به گفته‌ی وی، از همین‌رو تفاوتی میان پولیس، افراد مسلح غیرمسوول، طالبان و دزدان وجود ندارد: “از همین سبب بوده که اتفاقات جنایی بیش‌تر شده و حتی مردم در مقابل ولایت کشته شده‌اند.”
قوماندان امنیه ارزگان اما این ادعا را که پولیس در لباس شخصی با خود سلاح حمل می‌کند، نمی‌پذیرد و می‌گوید که اکنون ارزگان آن ارزگان سابق نیست و پولیس مجهز با یونیفورم و تجهیزات می‌باشد: “در مرکز، ولسوالی‌ها و کمربندها هیچ پولیسی وجود ندارد که لباس شخصی به تن داشته باشد.”

سیستم جذب پولیس
در حالی‌که پولیس در هر ولایت، مراکز جلب و جذب و تعلیم و تریبه دارد، اما در ارزگان به سیستم رفاقت ترجیح داده می‌شود.
امان‌الله هوتکی می‌گوید که در ارزگان هنوزهم در صفوف پولیس سیستم رفاقت وجود دارد. اگر کسی در جایی گماشته شود، آن پولیس تمام دوستانش را از جای سابقه‌اش به آن‌جا می‌برد و اگر کسان دیگری را جدیداً جذب می‌کند، بدون تعلیم و تربیه به شکل نمایشی ثبت می‌کند: “کسانی را که از بازار با خود می‌برند به آنان تذکره می‌سازند و مامورین جلب و جذب آنان را ثبت می‌کنند. دیگر نه خبری از تعلیم و تربیه است و نه اصول برخورد با مردم به آنان آموزش داده می‌شود. در پوسته‌ها چرس و چیلم است و نشه‌کردن.”

وضعیت امنیتی ارزگان
باشنده‌گان، فعالان مدنی، اعضای سابق و جدید شوراهای ملی و ولایتی ارزگان می‌گویند که پولیس خیالی، فساد در معاشات پولیس و گشت‌وگذار پولیس در لباس شخصی، همه از عوامل ناامن‌شدن این ولایت می‌باشد.
امان‌الله هوتکی می‌گوید، وضعیت امنیتی در ارزگان با گذشت هر روز خراب شده می‌رود.
به گفته‌ی وی، در بسیاری از ولسوالی‌ها تنها یک یک قرارگاه امنیتی وجود دارد و در سایر نقاط طالبان حاکمیت دارند.
هوتکی می‌افزاید، تقریبا 80 فیصد مناطق در ولایت ارزگان زیر تسلط طالبان قرار دارد: “در ولسوالی شهید اساس، تنها یک قرارگاه نظامی در اختیار دولت است، سایر قریه‌ها و مناطق در دست طالبان قرار دارند. ولسوالی خاص ارزگان همین گونه است، قسمت‌های زیاد ولسوالی چنارتو زیر تسلط طالبان است، ولسوالی‌های گیزاب و دهراوود نیز همین وضعیت را دارند که بخش های زیاد این ولسوالی‌ها در اختیار طالبان می باشد.”
در همین حال محمد کریم کریمی می‌گوید که از چهارسال به این‌سو، مدیریت ملکی و نظامی در ولایت ارزگان خیلی ضعیف است.
کریمي می‌افزاید که در این مدت، وضعیت امنیتی در ارزگان خراب شده و حکومت مرکزی توجهی به آن ندارد: “متین قوماندان پیشین کندک نظامی خودش برایم گفت، پوسته‌یی که به نام زمان جان‌آغا یاد می‌شود، 52 تانک خویش را از دست داده‌است. این 52 تانک در یک نقطه از بین برده شده‌است، اما هیچ‌کسی به این وضعیت توجه نمی‌کند و هیچ‌کسی نیست که در مورد وضعیت ارزگان تصمیم بگیرد.”
اما قوماندان امنیه‌ ارزگان می‌گوید که در مقایسه با گذشته، وضعیت امنیتی بهتر گردیده‌است: “حالا تمام مردم در امنیت به سر می‌برند: “زمانی‌که که شما به ارزگان سر بزنید وضعیت را از نزدیک خواهید دید. ما تلاش می‌کنیم که ساحه امنیتی را گسترده‌تر سازیم.”
قوماندان در حالی‌که از وضعیت امنیتی در ارزگان اطمینان می‌دهد، اما می‌گوید که جاده‌ی ترینکوت – کندهار و بعضی از راه‌های ولسوالی‌ها با مرکز مسدوداند.
او در ادامه می‌افزاید که هیچ مشکلی برای افراد ملکی وجود ندارد و آنان قطعات نظامی خویش را از طریق هوا اکمال می‌کنند: “پلان داریم که جاده‌ی ترینکوت – کندهار و راه ولسوالی‌ها با مرکز را باز کنیم.”
اما دیده‌بان شفافیت افغانستان می‌گوید که یافته‌های آنان نشان می‌دهد که مشکلات به‌وجودآمده در صفوف پولیس از رهبری ولایت و از گماشتن غیرقانونی در رهبری ریاست‌های وزارت امور داخله سرچشمه می‌گیرد.
محمد ناصر تیموری؛ از پژوهش‌گران این نهاد می‌گوید که در گماشتن قوماندانان امنیه در سطح ولایات و ولسوالی‌ها و رهبری ریاست‌های وزارت امور داخله، به‌جای شایسته‌گی و توانایی، ارتباطات، پول و معامله در نظر گرفته می‌شود: “یافته‌های ما نشان می‌دهد که مشکل اساسی در مقرری‌ها داد و گرفت پول است.”
تیموری می‌افزاید، زمانی‌که رهبری پولیس به اساس این معیارهای غیرقانونی تعیین شوند، آشکار است که حاکمیت قانون و مبارزه با فساد برای شان اولویت ندارد: “کسانی‌که به اساس رابطه‌ها و پول گماشته می‌شوند روابط سیاسی و از طریق رشوه و فساد جمع‌آوری پول برای اولویت می‌داشته باشد.”
خواستیم تا در مورد مشکلات امنیتی، موجودیت افراد معتاد به مواد مخدر در صفوف پولیس، توزیع مواد مخدر به‌جای معاش، پولیس خیالی، در موجودیت سیستم بانکی پرداخت معاشات به شکل فزیکی به پولیس و سایر موارد در ارزگان نظر والی آن ولایت و در کابل نظر وزارت امور داخله را نیز داشته باشیم، اما باوجود تلاش‌های دو هفته‌یی و وعده‌های مکرر مقامات موفق نشدیم.
وزارت امور داخله می‌گوید که در مورد مشکلات یادشده تحقیق می‌کند.