برنامه‌ی دسترخوان ملی، روز شنبه از سوی محمد اشرف غنی؛ رییس جمهور افتتاح گردید که به ارزش ۲۴۴ میلیون دالر در دو مرحله اجرا می‌شود. با این پول در نظر است به بیش از چهار میلیون خانواده مواد غذایی توزیع شود. حکومت افغانستان در حالی این برنامه را روی دست گرفته که ده روز پیش اداره‌ی انکشاف بین‌المللی امریکا برای رساندن مواد غذایی به افراد بی‌بضاعت در افغانستان، ۴۹ میلیون دالر کمک کرد و سازمان غذایی جهان متعهد به انجام رساندن این مقدار کمک به افراد نیازمند گردید و گفت که بالاتر از چهار میلیون افغان با کمبود شدید مواد غذایی روبه‌رواند.
در مرحله‌ی نخست این برنامه در ۳۴ ولایت،۱۲۳ ولسوالی، ۱۲هزار و ۸۹۶ قریه با مصرف ۸۶ میلیون دالر به ۱.۶۷ میلیون خانواده، مواد اولیه مانند آرد، برنج، روغن، لوبیا و صابون توزیع می‌گردد و در مرحله‌ی دوم نیز در ۳۴ ولایت، ۲۳۵ ولسوالی و ۲۱ هزار و ۸۴۲ قریه به ارزش ۱۵۸ میلیون دالر، به ۲.۵ میلیون خانواده مواد اولیه غذایی توزیع خواهد شد.
۲۴۴ میلیون دالر، مبلغ کمی نیست و هزینه‌نمودن آن برای توزیع مواد غذایی به چهار میلیون فرد بی‌بضاعت در سطح کشور یک اقدام ستودنی شمرده می‌شود، ولی با گسترش ویروس کرونا در کشور، توزیع نان خشک که یک برنامه‌ی به‌شدت ساده و قابل نظارت بود، خوب مدیریت نشد و نگرانی‌هایی را به وجود آورد.
امرالله صالح؛ معاون نخست رییس جمهور گفته که دولت صلاحیت تطبیق و نظارت این برنامه را دارد و تمام نهادهای مدنی، اجتماعی، قومی و عالمان دین می‌توانند از این برنامه نظارت کنند. در برنامه‌ی توزیع نان خشک نیز حکومت با عین میکانیزم از کنترول و نظارت و شفافیت اطمینان داده بود، اما دیده شد که فساد گسترده در آن صورت گرفت و حتی وکیل گذر یکی از محلات، ۲۴۰بوری آرد را دزدی کرد.
گزارش تحقیقی کلیدگروپ که در مورد توزیع نان خشک تهیه شده بود و در برج سرطان از طریق رادیو و ویب‌سایت‌اش به نشر رسید نشان داد، با آن‌‌که برنامه‌ی توزیع نان خشک برای ۴۰ روز در شهرکابل، بیش از ۱۰۱ میلیارد افغانی از بودجه‌ی حکومت هزینه برداشت، شفاف نبود و بیشتر نیازمندان از آن بی‌بهره ماندند.
به اساس این گزارش، از مشکلاتی که در توزیع نان خشک در شهر کابل وجود داشت، می‌توان از چه‌گونه‌گی روند خریداری آرد برای نانوایی‌ها، موجویدت فساد در انتخاب نانوایی‌ها، تهیه لست غیرشفاف از مستحقین و نیازمندان و چه‌گونه‌گی روند توزیع نان خشک یاد کرد.
یافته‌های کلیدگروپ نشان داد که برنامه‌ی توزیع نان خشک در شهر کابل به گونه‌یی که توقع می‌رفت، صورت نگرفته‌است.
حکومت گفته که این بار شیوه‌ی حساب‌دهی معکوس می‌شود و توزیع به دوش مردم خواهد بود و حکومت از آن نظارت خواهد کرد. اما واضح نساخته است که این مردم، کی‌ها خواهند بود و شیوه‌ی انتخاب آنان چه‌گونه صورت می‌گیرد؟
تنظیم برنامه‌ی دسترخوان ملی و عملی‌نمودن آن در دو مرحله‌ی جداگانه از نظر مردم و به خصوص نیازمندان باید دارای شفافیت و حساب‌دهی کامل باشد که بدون ایجاد یک میکانیزم روشن و دقیق ناممکن به نظر می‌رسد.
حکومت اگر می‌خواهد پول‌های این برنامه حیف‌ومیل نشود و به اعتبارش آسیب نرسد، لازم است با میکانیزم از پیش‌تهیه‌شده، چنان‌چه شعار داده است در نخستین گام با اشخاص مفسد برخورد جدی نماید.
