براساس معلومات کلیدگروپ که از شاروالی کابل به دست آمده، حدود 115 میلیون قرص نان خشک در طول این مدت به مردم کابل توزیع شده، اما بیشتر نیازمندان این شهر به دلیل نبود لیست منظم نزد شاروالی کابل، از دریافت نان خشک محروم ماندهاند
دیدبان شفافیت و تیمهای نظارتی از توزیع نان خشک، با انتقاد شدید از ضعف مدیریتی و موجودیت فساد در این روند میگویند که برنامهی توزیع نان خشک از سوی حکومت در بسیاری مناطق به گونهی یکسان بالای تمام اقشار صورت گرفتهاست.
از سویی هم، معلومات کلید گروپ نشان میدهد که در انتخاب نانواییهای شهر کابل بر ای قرارداد در روند توزیع نان خشک نیز فساد وجود داشته است.
با این همه، معلومات کلید گروپ نشان میدهد، با آنکه نزدیک به یک ماه از توقف روند توزیع نان خشک از سوی حکومت به مردم میگذرد، اما تا کنون شاروالی کابل و اداره احصاییه و معلومات نتوانستهاند که معلومات نهایی این روند را تهیه کنند.
چهگونهگی روند توزیع نان خشک و چالشهای آن
یافتههای کلیدگروپ نشان میدهد که برنامهی توزیع نان خشک در شهر کابل به دلیل نبود لیست کامل از نیازمندان شهر کابل به گونهی موفقانه به پیش نرفتهاست.
دیدبان شفافیت و تیمهای نظارتی به کلید میگویند که روند توزیع نان خشک به گونهی اصولی صورت نگرفته و به دلیل نبود لیست همهشمول از نیازمندان، شماری از خانوادههای نیازمند پس از انتقادهای تیمهای نظارتی، بدون داشتن کارت، نان خشک دریافت میکردند.
دیدبان شفافیت میگوید که ترتیب لیست نیازمندان و برآورد توزیع کمکها بدون در نظرداشت معیارهای مشخص صورت گرفتهاست.
ابراهیم جبارخیل؛ یکی از مسوولان این نهاد در صحبت با کلید گفت که برنامهی توزیع نان خشک به دلیل نبود لیست کامل نیازمند، زیر پرسش است.
وی افزود که هیچ برآورد درست از خانوادههای بیبضاعت در سطح شهر و ولسوالیها صورت نگرفته و تنها به برآورد وکلای محل اکتفا شده و کارتهای نان خشک نیز به گونهی غیراصولی توزیع شدهاست.
از سویی هم، تیمهای نظارتی نیز از وجود چالش و فساد در این برنامه شکایت داشته میگویند که آنان از آغاز در این برنامه دخیل نبودند و روند تهیه لیستها به گونهی غیرمعیاری به پیش رفتهاست.
نویده کاکر؛ نمایندهی اتحادیه معلمین و یکی از ناظران این برنامه در صحبت با کلید گفت که تعداد زیادی از وکلای گذر به صورت خودسر، خویشاوندان خود را شامل لیست ساخته و کارت نان گرفته بودند.
وی افزود که ضمن شامل بودند خانوادههای پولدار در این لیست و بازماندن نیازمندان، تعدادی از فامیلها 3 تا 4 کارت نان داشتند و از نانواییهای مختلف دریافت میکردند.
به گفتهی وی، از اینکه بیشتر نیازمندان از لیست بازمانده بودند و در هر ناحیه تعداد زیادی از نیازمندان واقعی دست به تظاهرات میزدند.
وی در ادامه گفت که آنان شکایتهای شان را به شاروالی شریک ساختنند، اما اقدامات سازنده در این عرصه صورت نگرفت.
وی همچنان از روند سروی انتقاد کرده گفت که در بسیاری از مناطق به دلیل افزایش نیازمندان فراتر از لیست، حتی دو _ دو نان خشک به هر خانواده تقسیم میشد.
خانم کاکر از یکسانبودن سهمیه وکلای گذر نیز انتقاد کرده گفت که نفوس هر گذر با هم یکسان نیست، اما سهمیه تمام گذرهای یک منطقه به گونهی یکسان مدنظر گرفته شده بود.
با این حال، شاروالی کابل با رد موجویدت فساد گسترده در این برنامه میگوید که انتقادهایی که از سوی تیمهای نظارتی به شاروالی میرسید در اسرع وقت به آن پرداخته شده و مشکلات برطرف میشد.
نعمت بارکزی؛ رییس نشرات شاروالی کابل در صحبت با کلید گفت که در برنامهی توزیع نان خشک، چیزی که بسیار مهم بوده این است که سرانجام نان خشک به شکم مردم رسید.
وی افزود، اگر تعدادی از افراد که مستحق نبودند و نان دریافت کردند اما در این برنامه، نان در انحصار افراد قرار نگرفت و به بازار فروخته نشد.
وی همچنان با رد معیارینبودن لیست نیارمندان گفت که لیست آنان توسط وکلای گذر، ملا امامان و شوراهای محلی ترتیب و تایید شده و شامل دیتابیس شاروالی شدهاست.
به گفتهی بارکزی، خانمهای بیوه، اشخاص دستفروش، کارگران روزمزد، معلولین، ورثهی شهدا، بیجاشدهگان داخلی و خانوادههایی که در اوج فقر به سر میبرند، شامل لیست توزیع نان خشک بودهاند.
وی افزود که مستحقین با توجه به معیارات فوق از طرف شوراهای مردمی ( شورای گذر، شورای علما، شورای زنان، شورای جوانان و شورای مستحقین) تایید و تصدیق گردیده و بعداً از طرف ناحیه مربوطه وارد دیتابس شده و به ریاست انسجام امور مردمی ارسال گردیدهاست.
موجویدت فساد در انتخاب نانوایی
تیمهای نظارتی از برنامه توزیع نان خشک و شماری از خبازان شهر کابل در صحبت با کلید میگویند که نانواییهای قراردادی در روند توزیع نان خشک نیز به گونهی شفاف صورت نگرفته و براساس شناختهای قبلی وکلا با نانواییها صورت گرفتهاست.
نویده کاکر؛ عضو تیم نظارتی از موجودیت فساد در قسمت آرد و انتخاب نانواییهای همچنان انتقاد کرده گفت که در جریان این روند، نانواییهای قراردادی به گونهی خودسر تغییر میکرد.
وی افزود که در خیلی از موارد، جواز از یک نانوایی و دکان از نانوایی دیگر گرفته میشد، اما اقدامات سازنده و جلوگیرنده از سوی شاروالی صورت نگرفت.
با این حال، خبازانی که از این قرارداد به دور ماندهاند، این برنامه را فسادزا خوانده میگویند که وکلا با خبازانی که از قبل شناخت داشتند قرارداد میبستند.
شیرآقا؛ یکتن از خبازان شهر کبل در صحبت با کلید گفت که از میان چندین نانوایی که در موقعیتهای مشابه بودند و معیارهای مشابه داشتند، نانواییهایی که با وکلا تبانی میکردند در این برنامه انتخاب میشدند.
در همین حال، اتحادیه صنف خبازان میگویند که آنان لیست تمام نانواییهای کابل را به شاروالی تهیه و تقدیم کردند.
حاجی غلامالدین اللهدوست؛ رییس اتحادیه خبازان شهر کابل در صحبت با کلید گفت که لیست 3400 خبازی را به شاروالی شریک کردند که با درنظرداشت موقعیت نانوایی و میزان مردم نیاز هر منطقه به تعداد 1600 خبازی از سوی وکلای گذر انتخاب شد.
با این حال، شاروالی کابل میگوید که لیست خبازیها از سوی صنف خبازان تهیه شده و خبازهای مورد ضرورت از سوی وکلای گذر شناسایی و انتخاب شدند.
چهگونهگی روند خریداری آرد برای نانواییها
براساس یافتههای کلید گروپ با آنکه در تفاهمنامهای که بین اتحادیه علافان، شاروالی کابل، ادارهی تدارکات ملی، و صنف خبازان به امضا رسیدهاست، باید به صورت هفتهوار، نرخ هر تُن آرد و مقدار آن توسط شاروالی کابل تایید شود، اما تا کنون که بیش از 20 روز از توقف این روند میگذرد، شاروالی کابل معلومات نهایی و موثق از این روند ندارد.
شاروالی کابل میگوید که بندهای تفاهمنامه به گونهی منظم تطبیق شدهاست، اما تا کنون معلومات نهایی در قسمت مقدار آرد مصرفشده و مبلغ پرداختشده مشخص نشدهاست.
نعمت بارکزی؛ رییس نشرات شاروالی میگوید که تا کنون اسناد خریداری 28 هزار و 542 تن آرد به شاروالی رسیدهاست، اما این برنامه در جریان بوده و عنقریب تکمیل خواهد شد.
از سویی هم، سیدکمال فرید صافی؛ رییس اتحادیه علافان در صحبت با کلید گفت که این اتحادیه به حیث قراردادی دولت، سهم خود را جهت رساندن آرد برای خبازان به 22 ناحیه کابل ادا کردهاست.
وی افزود که تمامی آردفروشان کابل که عضویت این اتحادیه را داشتند، شامل این قرارداد بود.
به گفتهی وی، نرخ فی تن آرد در بندر حیرتان توسط ادارهی تدارکات ملی، شاروالی و اتاق تجارت تعیین میشد.
وی افزود که تا کنون میزان مصارف آرد و پول آنان توسط شاروالی نهایی نشدهاست.
از سوی دیگر، براساس معلوماتی که از سوی تدارکات ملی با کلید شریک شدهاست، نوعیت روش تدارکات این برنامه، قرارداد دولت با اتحادیه بوده که طبق میکانیزم رهنمود اجرایی اقدامات تدارکاتی اضطراری جهت جلوگیری از کرونا که قبلن در تداکرات منظور شده بود، خریداری شدهاست.
احمد رامین ایاز؛ سخنگوی ادارهی تدارکات ملی در صحبت با کلید گفت که طبق این قرارداد به اضافهی قیمت خرید مبلغ 8 فیصد قیمت تمام شد مفاد برای اتحادیه در نظر گرفته شدهاست.
وی افزود که نوعیت قرارداد چهارجوبی بوده که به اندازهی اموال خریداریشده، پول آن پرداخت میشود.
وزارت مالیه میگوید که 6 میلیارد افغانی بودجهی این برنامه مدنظر گرفته شده بود مصرف کلی 2.8 ملیارد افغانی شدهاست.
شمعروز خان؛ مسجدی سخنگوی این وزارت در صحبت با کلید گفت که بیش از 1.1 میلیارد آن در کابل به مصرف رسیدهاست.
ادارهی احصاییه که نظارتکننده این روند بود، اما از دادن معلومات در مورد این روند به دلیل تکمیلنبودن آن به کلید ابا ورزید.