محمد حنیف اتمر؛ سرپرست و نامزدوزیر وزارت خارجه به نمایندهگی از افغانستان، ضمیر کابلوف به نمایندهگی از روسیه و زلمی خلیلزاد؛ نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان به نمایندهگی از امریکا در این نشست اشتراک خواهند داشت.
هرچند جزییات محوری بحثها در این نشست تا هنوز روشن نشده، اما در خبرنامهی وزارت خارجه افغانستان اشاره شده که کاهش خشونتها، آزادی زندانیان، مذاکرات بینالافغانی، آتشبس دایمی و در نهایت ایجاد اجماع منطقوی و جهانی، محور گفتوگوها خواهد بود.
از طرفی هم، اگرچه در رابطه به نیاز و ضرورت برگزاری چنین نشستی از قبل توضیحاتی ارایه نگردیدهاست، اما این نشست درست بعد از سفر دورهای زلمی خلیلزاد به دوحه، اسلامآباد و کابل و بعد از آن برگزار میشود که رییس جمهوری افغانستان تصمیم به رهایی ۲هزار زندانی باقیماندهی طالبان را روی دست گرفت و همزمان زمزمههایی به گوش رسیده که گویا ارگ ریاست جمهوری افغانستان خواهان برگزاری مذاکرات بینالافغانی در دوحه و اسلامآباد نیست.
این در حالیست که طالبان خلاف توافقنامه صلح با ایالات متحدهی امریکا، خشونتها را به شدت افزایش داده و تلفات بیشتری را به حکومت و مردم افغانستان وارد نمودهاند. نتایج آخرین ارزیابی وزارت داخله که دیروز منتشر شد، نشان میدهد که طالبان در یک هفتهی گذشته در ۲۹ولایت افغانستان، ۲۲۲مورد، تحرک نظامی داشتهاند که در نتیجه، ۴۲۲تن از منسوبان پولیس ملی و اردوی ملی افغانستان را کشته و مجروح نمودهاند. براساس معلومات وزارت داخله، طالبان در کل بعد از امضای توافقنامهی صلح با ایالات متحده امریکا در سرتاسر افغانستان، ۳۵۰۰حمله انجام دادهاند که صدها کشته و زخمی بر جا گذاشتهاست.
اینکه نشست امروزی، چه نتایجی در پی خواهد داشت، باید صبر کرد و دید که محور گفتوگوها بیشتر روی چه موضوعی متمرکز میشود و در نهایت ایالات متحده امریکا و روسیه تصمیم خواهند گرفت تا بالای طالبان اعمال فشار نمایند و یا خیر؟ آیا واقعاً آتشبسی در کار خواهد بود؟ و آیا طالبان به این خواست مردم افغانستان و حکومت افغانستان تن خواهند داد؟ هرچند که امریکا و روسیه توانانی اعمال چنین فشارها بر طالبان را دارند.
در کنار افزایش خشونتها از سوی طالبان و عدم اعمال فشارها از سوی امریکا در این خصوص، در مساله مذاکرات بینالافغانی و تسریع روند رهایی زندانیان طالب نیز نگرانیهایی وجود دارد.
عدم تمایل ریاست جمهوری افغانستان به برگزاری نشست بینالافغانی در دوحه و اسلامآباد از موارد کلیدیای است که ایالات متحده امریکا و روسیه میتوانند در این خصوص به نگرانیهای حکومت افغانستان جداً توجه داشته باشند، به ویژه ایالات متحده امریکا و شخص آقای خلیلزاد که از نخستین روز امضای توافقنامه صلح با طالبان، بعضاً به عنوان سخنگو و حامی این گروه عمل کردهاست.
در پیوند به رهایی زندانیان طالب نیز، خلیلزاد فقط به عنوان حامی طالبان ظاهر شده و هیچیک از نگرانیهای حکومت افغانستان را مبنی به برگشت دوباره زندانیان به صفوف طالبان و یا حد اقل به وجود آمدن ضمانت بینالمللی در این خصوص نیز نایده گرفته است.
در مسألهی ایجاد اجماع منطقوی و بینالمللی برای صلح افغانستان باید گفت که نقش روسیه و امریکا بسیار تعیینکننده و در خور اهمیت میباشد، ولی به شرطی که این دو کشور به خواست حکومت افغانستان توجه کرده و اعمال فشار نمایند؛ تا جاییکه مربوط به حکومت افغانستان میشود لازم است که در نشست امروزی و یا سایر نشستهای از این سلسله که ممکن است در آیندههای نزدیک شاهد برگزاری آن باشیم، باید از یک موقف قوی و درشت مسایل و نگرانیهای مرتبط به صلح افغانستان را در سطح منطقه یکایک مطرح و خواستهای اساسی خویش را در این زمینه به خصوص مبنی بر گرفتن ضمانتهای اجرایی، با روسیه و امریکا در میان بگذارد و پس از برگزاری نشست آن را همگانی ساخته و نهایتاً به گونهی جدی پیگیری و تعقیب نماید.
به وجودآمدن چنین ضمانتهای منطقوی در پروسهی صلح افغانستان، از یک طرف میتواند خاطر مردم افغانستان را از طالبانیشدن روند، آسوده سازد و از سوی دیگر کشورهایی مانند پاکستان، ایران، چین و هند که حضور فعال و تمایلات خاص خود را در جنگ و صلح افغانستان دارند، پیرو تعقیب اجندای صلحآمیز منقطوی سازند.
البته چنانچه که قبلاً اشاره کردیم، این اتفاق زمانی روی خواهد داد که امریکا و روسیه با همفکری و هماهنگی مشترک و توافق کلی روی صلح افغانستان، بالای کشورهای نامبرده اعمال نفوذ نماید در غیر آن، اجماع منطقوی هیچ مفهوم و معنایی نخواهد داشت.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید