برگزاری نشستهای صلح در مسکو، قطر و اسلامآباد به هدف تسهیل گفتوگوهای صلح، سفر غیر منتظره دونالد ترامپ؛ رییس جمهوری آمریکا به افغانستان، برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و جنجالیشدن نتایج آن، امضای موافقتنامه صلح میان گروه طالبان و ایالات متحده امریکا، برگزاری دو تحلیف همزمان از سوی عبدالله عبدالله و محمد اشرف غنی و تلاشها برای حل بحران پس از انتخابات ریاست جمهوری و مراسم تحلیف، از موارد مهم اوضاع سیاسی افغانستان در سال 1398 بودهاست.
سال 1398 را میتوان، سال صلح و انتخابات نام گذاشت؛ زیرا در کنار تلاشها برای تامین صلح، برگزاری انتخابات جنجال ساز، از موارد برجستهی این سال بوده است.
در کنار جنجالیشدن انتخابات ریاست جمهوری افغانستان، ادامه جنجالهای انتخابات ولسی جرگه، از سال 1397 به سال 1398، از موضوعاتی بود که سرانجام با محکومشدن کمیشنران کمیسیون انتخاباتی به فساد مالی و زندانیشدن آنان، غایلهی انتخابات ولسی جرگه پایان یافت، اما پس از آغاز کار این مجلس، انتخابات هیات اداری به خصوص ریاست مجلس، سبب شد تا جلسات عادی ولسی جرگه نزدیک به دو ماه برگزار نشود .
با این همه، تحلیلگران سیاسی به این باورند که سال گذشته برای سیاست داخلی و خارجی افغانستان یک سال ناکام بود.
سیدناصر موسوی؛ آگاه روابط بینالمللی میگوید که سیاست خارجی افغانستان در سال 1398 که متاثر از اختلافات داخلی بود، سبب شد جایگاه افغانستان از لحاظ سیاسی به رکود مواجه شود.
با این حال، امید میثم؛ سخنگوی عبدالله عبدالله میگوید، تصامیم غیرقانونی کمیشنران کمیسیون انتخابات، سبب ایجاد تنشهای جدید در کشور شد.
اما ارگ ریاست جمهوری میگوید که حکومت افغانستان در عرصهی برگزاری انتخااباتها، بیشترین هزینه را کرد و این اقدام گوشهای از اصلاحات حکومتداری خوب بود.
لطیف محمود؛ معاون سخنگوی ارگ ریاست جمهوری میگوید که حکومت افغانستان در عرصهی حاکمیت قانون، گامهای استوار برداشته است.
از سویی هم، پروسه صلح نیز از موارد عمدهی سال 1398 بود که ظاهراً همهی جهان برای تقویت این روند ابراز آمادهگی کردند.
چین، پاکستان، ایالات متحده امریکا، آلمان، ایران، روسیه، اتحادیه اروپا، سران کشورهای اسلامی.. و هند از کشورهایی بودند که از پروسهی صلح افغانستان اعلام حمایت کردند که از این میان، ایالات متحده، قطر و پاکستان، گامهای عملی برداشتند.
با این حال، سفر غیرمنظرهی دونالد ترامپ برای اولینبار به افغانستان در سال 1398 اتفاق افتاد، سفری که با دعوت رییس جمهور غنی به میدان هوایی بگرام همراه بود.
در این سفر، ترامپ از نیروهای امنیتی استقبال کرد و از آمادهگی طالبان برای توافق آتشبس نیز خبر داد.
در یک سال گذشته، پروسهی صلح افغانستان به رهبری ایالات متحده امریکا و نقش کلیدی پاکستان به پیش رفت، اما در این گفتوگوها جای حکومت افغانستان خالی و در انزوا قرار داشت.
با این همه، سرانجام این گفتوگوها به امضای موافقتنامه صلح میان امریکا و گروه طالبان انجامید.
با این حال، امید میثم؛ سخنگوی عبدالله عبدالله میگوید که روند صلح افغانستان با توجه به پیچیدهگی جنگ، اما پیشرفتهای خوبی داشته است.
از سویی هم، ارگ ریاست جمهوری میگوید که در یک سال گذشته پروسهی صلح از شعار به برنامه، گفتمان ملی، منطقهای و جهانی تبدیل شده است.
معاون سخنگوی ارگ ریاست جمهوری میگوید، دوامدارشدن پروسهی صلح به خاطر قطع جنگ و خشونتها بودهاست.
پس از امضای موافقتنامه صلح میان ایالات متحده امریکا و گروه طالبان، قرار بود مذاکرات اصلی این روند که گفتوگوهای بینالافغانی است، آغاز شود و اما با تعین پیشرطها از طرف گروه طالبان و حکومت افغانستان تاکنون به بنبست رفته است.
با این حال، به تازهگی ناوقت چهارشنبه هفته جاری، زلمی خلیلزاد؛ نمایندهی ویژه امریکا برای صلح افغانستان نیز در مورد بنبست رهایی زندانیان طالب ابراز نگرانی کرده و از حکومت افغانستان خواسته تا براساس موافقتنامه، 5هزار زندانی طالبان را رها کند.
همچنان گروه طالبان نیز هشدار دادهاند، اگر زندانیان آنان از سوی حکومت افغانستان رها نشود، درگیریها را از سر خواهند گرفت.
در این میان، کمیسیون حقوق بشر افغانستان، رهایی زندانیانی که مرتکب جرایم سازمانیافته شدهاند را، خلاف قوانین ملی و بینالمللی میدانند.
نعیم نظری؛ معاون کمیسیون حقوق بشر افغانستان میگوید که زندانیان طالب باید دستهبندی شوند و آنعده از زندانیانی که مرتکب جرایم جنگی و جنابات بشریاند، نباید رها شوند.
با توجه به اینکه انتخابات و پروسه صلح از موارد جدی در عرصهی سیاسی افغانستان در سال 1398 بود، اما دیده میشود که هیچیک از این موارد به نتیجهی نهایی نرسیده است؛ نه افغانستان شاهد صلح سرتاسری شد و نه هم پسزمینهها و جنجالهای انتخابات افغانستان خاتمه یافته است. حال دیده شود که سال 1399 برای صلح و حل تنشهای سیاسی چهگونه خواهد بود.