یافته‌های گزارش تحقیقی کلید گروپ نشان می‌دهد که از گداها در مواردی چون فروش اعضای بدن، قاچاق انسان و بهره‌برداری جنسی استفاده صورت می‌گیرد.
این یافته‌ها نشان می‌دهد که تعدادی از گداها برای مقابله با شرایط جوی و خلق حس ترحم مردم در مقابل اطفال شان، برای آنان ادویه‌های تسکین‌دهنده و حتی مواد مخدر تزریق می‌کنند.
از سویی هم، معلومات کلید گروپ نشان می‌دهد که نهادهای ذیربط دولتی هیچ برنامه‌ای برای رسیده‌گی به مشکلات گداها ندارند و همچنان کدام ارقام دقیق نیز از این قشر نزد ادارات متذکره وجود ندارد.
با این حال؛ مردم، فعالان مدنی و داکتران، وجود گداها را به شکل غیرقابل کنترول در شهر، برای جامعه مشکل‌زا و سبب انتقال امراض و آلوده‌گی محیطی می‌دانند.
هرچند شماری از فعالان جامعه مدنی و نماینده‌های مردم در شورای ملی از وجود شبکه‌های منظم مافیایی در عقب فعالیت گداها اظهار نگرانی می‌کنند اما وزارت کار و امور اجتماعی و نیروهای پولیس از وجود چنین شبکه‌ها اظهار بی‌خبری می‌کنند.
استفاده از گداها در موارد غیرقانونی
یافته‌های کلید گروپ نشان می‌دهد که از گداها در مواردی چون بهره‌برداری جنسی، فروش اعضای بدن و قاچاق انسان استفاده می‌شود.
مریم؛ کودک ده‌ساله که با مادرش به گدایی در ساحه پل سرخ کابل آمده است، می‌گوید که چندماه پیش خواهرش که 8 سال عمر داشت در جریان گدایی مفقود شد.
وی می‌گوید، جسد خواهرش پس از چند روز در حالی‌که گرده‌هایش به وسیله‌ی عمل جراحی از بدنش بیرون شده بود، از ساحه کارته سخی پیدا شد.
از سویی هم، گل‌چهره؛ یکی از زنان گدا در سه‌راهی علاوالدین کابل می‌گوید، شش‌ماه پیش دختر خواهرش توسط سه دختر جوان گدا که مربوط یک گروه می‌شوند، ربوده شد.
وی می‌گوید که خواهرش نیز گدا است و توسط یک گروهی از گدایان به بهانه‌ی دریافت کمک، فریب خورد و دختر یک‌ساله‌اش را برای چند لحظه نزد این گروه گذاشت که به گفته‌ی وی این گروه، دختر خواهرش را با خود بردند و تا کنون از سرنوشت آن خبری نیست.
فرزانه که 10سال سن دارد، از ارزگان به کابل آمده و با دخترخاله‌ی خود مصروف گداسی است، می‌گوید که پدرش فوت کرده و با مادر و برادر خود در خیمه‌های سرک چهل‌متره‌ی میدان هوایی کابل زنده‌گی می‌کند.
این کودک شاهد آزار و اذیت جنسی در جریان گدایی بوده است.
فرزانه روایت می‌کند که دو روز قبل یک مرد از وی تقاضای جنسی در برابر پول کرد اما وی از کنار مرد فرار کرد و حاضر به گرفتن پول نشد.
به گفته‌ی وی، گداها گه‌گاهی در معرض سوءاستفاده‌های مختلف قرار می‌گیرند و وی شاهد سوارشدن دختران جوان گدا در موترهای افراد ناشناس و رفتن با شماری از افراد ناشناس برای یک یا دو روز بوده است.
فرزانه می‌گوید که این‌گونه دختران پس از مدتی دوباره به گدایی می‌آیند و در صورت یافتن مرد دیگر دوباره همراه آنان می‌روند.
شکریه؛ یکی دیگر از گدایان در ساحه‌ی برکی می‌گوید که تعدادی از دختران جوان برای گدایی در این چهاراهی می‌آیند و در بدل پول حاضر به تن‌فروشی نیز می‌شوند.
وی از چشم‌دید خود روایت می‌کند که چند روز پیش یک دختر گدا که قلم فروشی نیز می‌کرد با فردی سوار موتر شده رفت و تا کنون برنگشته است.
شکریه می‌گوید که مردان در برابر پول از وی نیز تقاضای جنسی کرده‌اند اما وی از شوهر خود صاحب 4 فرزند است و این پیشنهادات را رد کرده است.
با ین حال، فعالان مدنی و حقوق بشری و همچنان اعضای مشرانو جرگه و مسوولان شفاخانه‌های تداوی اطفال معتاد، نیز سوءاستفاده‌های متعدد غیرقانونی از گداها را تایید کرده و دولت را به بی‌کفایتی نسبت به این قشر جامعه متهم می‌کنند.
مولوی غلام محی‌الدین منصف؛ عضو کمیسیون حقوق بشری مشرانو جرگه در مصاحبه با کلید می‌گوید که تعدادی از گداها به شمول اطفال آنان، به‌خاطر تسکین درد در برابر سرما و گرما از مواد نشه‌آور استفاده می‌کنند.
به گفته‌ی وی، تعداد گداها به تناسب افزایش معتادان هر روز، رو‌به افزایش بوده و نهادهای مربوط به خصوص وزارت کار و امور اجتماعی، کدام توجهی روی این مشکل کلان اجتماعی ندارند.
وی همچنان می‌گوید که افزایش روزافزون گداها و بهره‌برداری از این قشر، دلیلی برای موجودیت شبکه‌های مافیایی در عقب تعدادی از این قشر شده می‌تواند.
از سویی هم، احمدضیا لنگری؛ فعال حقوق بشری در مصاحبه با کلید، وجود غیرقابل کنترول گداها را در کشور یک معضل بزرگ انسانی می‌داند.
وی همچنان می‌گوید که به احتمال زیاد، گداها از اطفال خود، سوءاستفاده کرده، آنان را معتاد به مواد مخدر می‌سازند تا در گرما و سرما به روی جاده‌ها باشند و حس ترحم مردم برانگیخته شده پول بیشتر عاید کنند.
به گفته‌ی وی، اطفال نوبالغ پسر و دختر گدا در معرض سوءاستفاده‌های جنسی نیز قرار دارند.
با این حال، عادل‌شاه قریشی فعال مدنی نیز می‌گوید که به دلیل افزایش معتادان، گداها نیز افزون شده است و حکومت روی این معضل هیچ توجهی ندارد.
وی همچنان سوءاستفاده‌های جنسی، بهره‌برداری برای عاید بیشتر از اطفال گدا و خرید و فروش اعضای بدن گداها را تایید کرده می‌گوید، به لحاظ حقوق انسانی این یک جفای بزرگ برای جامعه می‌باشد.
با این همه، داکتر الله‌نظر اضغری؛ مسوول شفاخانه 40بستر تداوی نوجوانان معتاد در مصاحبه با کلید می‌گوید که وی در شفاخانه‌ی مربوطه چندین‌بار اطفال معتاد گدا را تداوی کرده است.
به گفته‌ی وی، گداهایی که برای 7 تا 8 ساعت به روی سرک‌ها در هوای گرم و یا سرد می‌باشند، برای تسکین اعضای بدن از دواهای تسکین‌دهنده و نشه‌آور استفاده می‌کنند.
به گفته‌ی وی، اطفال بیشتر شکار این سوءاستفاده‌ها می‌شوند؛ زیرا بیشتر گداها به‌خاطر این‌که اطفال تا مدت طولانی نزد آنان بخوابند، آنان را با دواهای مسکن و خواب‌آور و همچنان مواد نشه‌آور معتاد می‌کنند.
با این همه، مسوولان وزارت کار و امور اجتمامی مدعی‌اند که علیه سوءاستفاده از گداها و شبکه‌های گدایی، مبارزه کرده و این معضل را به صفر رسانیده‌اند.
عبدالفتاح عشرت احمدزی؛ سخنگوی وزارت کار و امور اجتماعی در مصاحبه با کلید می‌گوید که این وزارت چندسال پیش در هماهنگی با سرمیاشت و نیروهای امنیتی با معضل شبکه‌ی گداها مبارزه جدی و پی‌گیر انجام داد.
به گفته‌ی وی، در حال حاضر بیشتر گداهای محتاج و مستحق در شهر و جاده‌ها گدایی می‌کنند اما شبکه‌های گدایی که این قشر را وادار به اعمال غیرقانونی می‌کرد وجود ندارد.
از نبود معلومات تا نبود برنامه برای گداها
براساس یافته‌های کلید گروپ، در کنار این‌که هیچ نهادی در افغانستان برنامه‌ی کاری و امدادرسانی برای گداها نداشته، کدام ارقام دقیق نیز از این قشر وجود ندارد.
عادل‌شاه قریشی؛ فعال مدنی در مصاحبه با کلید، نبود نهادهای امدادرسان و ثبت معلومات در مورد این قشر را یک جفای حقوق بشری عنوان کرده، می‌گوید که حکومت باید برای رسیده‌گی به گداها برنامه‌هایی را روی دست گیرد.
وی همچنان با انتقاد از نهادهای حامی حقوق بشر می‌گوید که این نهادها حتی در حد ابراز نگرانی و ارایه گزارش هم برای این قشر فراموش‌شده کاری انجام نمی‌دهند.
در همین حال، عبدالفتاح عشرت احمدزی؛ سخنگوی وزارت کار و امور اجتماعی در مصاحبه با کلید تایید می‌کند که به جز از یک برنامه که در سال 1388 تا 1390 عملی شد دیگر برنامه‌ای برای رسیده‌گی به این قشر روی دست گرفته نشده است.
وی می‌گوید، در حال حاضر نیز این وزارت برنامه‌ی کاری و امدادرسانی به این قشر ندارد.
اما این را نیز اضافه می‌کند که وزرات کار و امور اجتماعی، طرحی را برای رسیده‌گی به این قشر روی دست دارد و عنقریب پس از اختصاص بودجه از سوی حکومت، عملی خواهد شد.
از سویی هم، نورآغا صاحب‌زاده؛ سخنگوی سرمیاشت در مصاحبه با کلید می‌گوید که سرمیاشت نیز هیچ برنامه‌ای برای گداها نداشته است.
وی با اشاره به برنامه‌ای که در سال 1388 تا 1390 به همکاری نهادهای مربوطه برای گداها عملی شد، می‌گوید که به جز از این برنامه، نه در گذشته و نه اکنون این اداره برنامه‌ای برای این قشر نداشته است.
با این همه، هیچ نهاد دولتی و غیردولتی حامی حقوق بشر در افغانستان معلوماتی در مورد تعداد گداها و وضعیت این قشر ندارند.
با آن‌که وزارت کار و امور اجتماعی از دسته‌بندی گداها به 4 دسته( گداهای محتاج، گداهای حرفه‌ای، گداهای مهاجر و شبکه‌ی گداها) صحبت به میان آورده و مدعی است که به کمک نیروهای امنیتی و وزارت داخله با شبکه‌ی گداها مبارزه کرده و این معضل را به صفر رسانده است، اما وزارت امور داخله در این مورد معلوماتی به کلید گروپ شریک نکرده و قوماندانی امنیه کابل موضوع گرفتاری شبکه‌های گدایی را به کلی رد می‌کند.
فردوس فرامرز؛ سخنگوی قوماندانی امنیه کابل می‌گوید که این نهاد روی گرفتاری از شبکه‌ی مافیایی گداها تا کنون هیچ برنامه‌ای نداشته است.
با این حال، عبدالفتاح عشرت احمدزی در مصاحبه با کلید می‌گوید که این وزارت نیز آمار و ارقام مشخص از تعداد گداها را ندارد.
از سوی دیگر، شکرالله مشکور؛ سخنگوی کمیسیون حقوق بشر در مصاحبه با کلید گفت که این کمیسیون نیز به طور مشخص روی معضل گدایی در افغانستان و سوءاستفاده از این قشر تا کنون گزارش و تحقیقی نداشته است.
با این همه، وی رسیده‌گی به این قشر را یک ضرورت مبرم به حقوق انسانی می‌داند.
با این حال، فعالان مدنی با انتقاد شدید از حکومت می‌گویند، نبود ارقام دقیق گداها نزد نهادهای حکومتی، نشان‌دهنده‌ی عدم توجه و و اوج بی‌کفایتی نهادهای مسوول در قبال این قشر می‌باشد.
معضل گداها و اثرات منفی و مخرب آن روی جامعه
به اساس یافته‌های کلید گروپ، عدم رسیده‌گی به گداها و نبود برنامه از سوی نهادهای مسوول برای این قشر، سبب افزایش رقم آنان و تاثیرات مخرب به اجتماع شده است.
هارون بصیر؛ یکی از شهروندان کابل می‌گوید که تعداد گداها نسبت به گذشته در شهر کابل افزایش چشم‌گیری داشته است.
به گفته‌ی وی، بیشتر گداها به مواد مخدر معتاد هستند و ضمن گدایی، اعمال غیرقانونی مانند دزدی را نیز انجام می‌دهند.
وی می‌گوید که در هر قسمت شهر- در موترها، روی جاده‌ها و حتی رستورانت‌ها- گداها حضور میابند و ضمن ایجاد بی‌نظمی، کیسه‌بری نیز می‌کنند.
با این حال، داکتران افزایش گداها را در شهر به شکل غیرقابل کنترول سبب انتقال امراض مهلک گونه‌گون و حتی ایجاد امراض جدید می‌دانند.
داکتر الله‌نظر اضغری؛ متخصص امراض داخله و رییس شفاخانه 40 بستر تداوی نوجوانان معتاد در مصاحبه با کلید می‌گوید، تعدادی از مریضان معتاد را که تداوی کرده است گداها تشکیل می‌دهد.
به گفته‌ی وی، با آن‌که تعدادی از گداها برای تسکین دردی که از گرما و سرما ایجاد می‌شود، از مواد نشه‌آور استفاده می‌کنند اما آن‌ها به امراض تبرکلوز، محرقه، زردی سیاه و حتی ایدز( به دلیل زرق بدن از طریق سوزن) مصاب می‌شوند.
گفتنی‌ست که در حال حاضر بیش از 50 درصد نفوس افغانستان زیر خط فقر زنده‌گی می‌کنند و این در حالی‌ست که در چندسال اخیر ضمن نداشتن پیشرفت در کاهش فقر، تعداد بی‌کاران نیز از 1.9 میلیون به 2 میلون تن رسیده است.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
