بیشتر سرقتهای مسلحانه در هرات از داخل زندان عمومی این ولایت سازماندهی و مدیریت میشود. این مطلب را مقامهای هرات در گفتگو با کلیدگروپ مطرح کردند. طبق معلومات نهادهای امنیتی هرات، در چهار ماه اول امسال، 36 واقعه سرقت مسلحانه در این ولایت به وقوع پیوسته است.
در زمان مشابه سال گذشته، تنها 8 واقعه سرقت مسلحانه در هرات ثبت شده بود. این آمارها نشان میدهد واقعات سرقت مسلحانه از شروع حمل تا پایان سرطان امسال در هرات، چهار مرتبه بیشتر از عین زمان در سال گذشته بوده است. مقامهای محلی هرات، عوامل افزایش واقعات سرقت مسلحانه در این ولایت را، عدم بررسی درست دوسیههای سارقان مسلح توسط ادارات عدلی و قضایی و همچنان دست داشتن پولیس و زندانیان با باندهای سارق عنوان میکنند.
سخنگوی پولیس هرات میگوید آنها در مدت چهار ماه 260 سارق مسلح را بازداشت کردهاند. سارقان، تفنگچه و سلاح سرد در اختیار داشتهاند. عبدالاحد ولیزاده میگوید نصف این افراد مجرمان متکرر هستند. پولیس با بازداشت آنها موفق به ضبط 40 میل تفنگچه نیز شده است.
طبق معلومات سخنگوی پولیس هرات، وظیفه شماری از منسوبان پولیس و آمران چهار حوزه امنیتی شهر هرات نیز در پیوند به افزایش سرقتهای مسلحانه تعلیق شده است. اتهام آنها غفلت وظیفوی و کمکاری بوده است.
شباهت زندان هرات با کاروانسرا
والی هرات میگوید زندان عمومی این ولایت به یک کاروانسرا میماند. به گفته محمدآصف رحیمی، دسترسی زندانیان به مبایل در این زندان بسیار آسان است. رحیمی افزود بخشی از سرقتهای مسلحانه در هرات از درون خود زندان رهبری میشود. او گفت سارقان بازداشت شده در جریان تحقیقات پولیس اعتراف کردهاند با زندانیان رابطه دارند. رحیمی تأکید داشت این امر یکی از عوامل افزایش واقعات سرقت در شهر هرات قلمداد میشود. به گفته والی هرات، حتا بعضی از زندانیان در ناامنیها و واقعات تروریستی در این ولایت دست دارند.
سخنگوی پولیس هرات نیز تأیید میکند سارقان مسلح با زندانیان در داخل زندان عمومی این ولایت رابطه دارند. عبدالاحد ولیزاده به کلیدگروپ گفت شماری از مجرمان که به حبس طویل و مجازات اعدام محکوم شدهاند، با سارقان متکرر رابطه برقرار کرده و برای آنها برنامه سرقت میریزند. به گفته ولیزاده، روابط زندانیان با سارقان مسلح توسط تلیفون تأمین میشود. او گفت در جریان امسال، 36 واقعه سرقت مسلحانه در هرات رخ داده که نصف این سرقتها توسط مجرمان متکرر و در هماهنگی با زندانیان انجام شده است. ولیزاده علاوه کرد به تازگی چهار مورد رابطه زندانیان با سارقان مسلح در تحقیقات پولیس ثابت شده است.
اما مدیــر محبــس عمــومــی هــرات ادعــای والــی و سخنگوی پــولیــس ایــن ولایت را تکذیب میکند. سردارمحمدځاځی میگوید زندانیان با سارقان مسلح رابطه ندارند. ځاځی تأکید داشت زندانیان در محبس هرات زیر نظارت و کنترول جدی قرار دارند. او تصریح کرد احتمال دارد تلیفون همراه به دلیل نبود امکانات مناسب تخنیکی به داخل زندان منتقل شود.
طبق معلومات مدیر زندان عمومی هرات، 544 نفر به جرم سرقت در این زندان به سر میبرند. ځاځی تصریح کرد جزای 200 نفر از این زندانیان، حبس متوسط و طویل است.
ضعف کشفی یا ضعف قضایی
والی هرات مدعی است که ضعف کشفی و استخباراتی از عوامل اصلی افزایش سرقتهای مسلحانه در این ولایت است. به گفته محمدآصف رحیمی، افزایش سرقتهای مسلحانه در هرات بیانگر آن است که ادارات کشفی و استخباراتی قدرت مهار این سرقتها را ندارند. والی هرات به این باور است که سارقان مسلح در کنار سرقت، قصد دارند ضعف و ناتوانی بعضی از مقامهای امنیتی هرات را نیز به رخ بکشند. او تصریح کرد با توجه به افزایش واقعات سرقت در این ولایت، سارقان تا اندازهای به این هدف شان رسیدهاند.
اما رییس امنیت ملی هرات ادعای محمدآصف رحیمی، مبنی بر ضعف ادارات استخباراتی، را بیبنیاد میخواند. دادمحمد حریفی میگوید ریاست امنیت ملی هرات تا هنوز برای جلوگیری از واقعات سرقت در این ولایت از هیچ تلاشی دریغ نکرده است. او با اشاره به بازداشت یک گروه هشت نفری از سارقان مسلح گفت این نشاندهنده فعالیت خوب ادارات کشفی و استخباراتی است. رهبری این گروه را فردی با نام بشیراحمد به عهده داشت که چندی پیش توسط پولیس بازداشت شد.
سخنگوی پولیس هرات نیز ادعای کمکاری و ضعف نیروهای پولیس در امر مهار واقعات سرقت را نادرست میخواند. عبدالاحد ولیزاده با رضایتبخش توصیف کردن فعالیت استخباراتی پولیس، افزایش واقعات سرقت مسلحانه در هرات را به ضعف نهادهای عدلی و قضایی در رسیدگی درست به دوسیه مجرمان نسبت میدهد. به گفته ولیزاده، شمار قابل توجهی از سارقان مسلح، کسانی هستند که چندینبار توسط پولیس گرفتار و به زندان محکوم شدهاند ولی پس از رهایی، دوباره دست به سرقت زدهاند. او گفت این نشان میدهد به دوسیه سارقان مسلح و مجرمان متکرر به درستی در نهادهای عدلی و قضایی رسیدگی نمیشود.
رییس اداره څارنوالی استیناف هرات اما از کار ادارات عدلی و قضایی این ولایت دفاع کرده و ادعای پیگیری نکردن دوسیه سارقان مسلح را بیاساس میداند. عبدالحق احمدی میگوید از اول سال جاری تاکنون، دوسیه 48 سارق مسلح و 118 سارق دیگر که سلاح سرد با خود حمل کردهاند، با دقت هرچه بیشتر بررسی و به محکمه محول شده است. به گفته احمدی، این سارقان، از سه ماه تا 20 سال، محکوم به حبس شدهاند. او گفت، در این مدت، 90 نفر دیگر که به ظن همدستی با افراد سارق توسط پولیس بازداشت شده بودند، پس تحقیقات قضایی، برائت حاصل کردهاند.
با این حال، مسوول کمیته امنیتی شورای ولایتی هرات، افزایش واقعات سرقت در این ولایت را یک نوع دسیسه میداند. او ضمن آن که کمبود تجهیزات و پرسونل پولیس و نیز فقر اقتصادی را عوامل دخیل در قضایای ســرقـت بــرمــیشمـارد، به این باور است که افزایش سرقتهای مسلحانه در هرات یک نوع دسیسه سیاسی است. به عقیده محمدمهدی حدید، کسانی که سرقتهای مسلحانه در هرات را طرح و سازماندهی میکنند تلاش به بدنام کردن رقبای شان در سکتورهای امنیتی دارند. به گفته او، بیشتر سرقتکنندگان با این دسته از افراد روابط نزدیک دارند و تمام طرح و برنامههای شان را از آنها میگیرند.