رییس کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی در حوزه غرب میگوید که از شروع امسال تاکنون 128 زن در ادارات دولتی این حوزه استخدام شدهاند. عبدالسلام سلام، رییس این کمیسیون، میگوید که این رقم ادارات دولتی در ولسوالیهای حوزه غرب را شامل نمیشود؛ زیرا در این مدت یک زن هم در ادارات دولتی در ولسوالیهای این حوزه استخدام نشده است. سال گذشته 190 زن از طریق رقابت آزاد در ادارات دولتی حوزه غرب استخدام شده بودند.
رییس کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی در حوزه غرب میگوید که از شروع سال 1396 تاکنون، 1060 نفر زن برای کار در ادارات دولتی این حوزه درخواست دادهاند. سلام افزود که از این میان 80 زن در هرات، 12 زن در بادغیس، 12 زن دیگر در فراه و 8 زن در ادارات دولتی غور در بستهای چهار و شش استخدام شدهاند. او دلیل جذب محدود زنان در ادارات دولتی حوزه غرب را تشدید تهدیدات امنیتی و تشکیلات کوچک ادارات در این حوزه عنوان کرد.
قبضه ادارات توسط مردان
به صورت مجموعی بیش از 190 بست ریاست و آمریت در ولایتهای هرات، فراه، غور و بادغیس وجود دارد. از میان این بستها، تنها چهار بست ریاست، در اختیار زنان قرار دارد. سایر بستها در قبضه مردان است.
عبدالسلام سلام میگوید که پیش از تشکیل حکومت وحدت ملی، صلاحیت استخدامها در بست ریاستها و آمریتها به عهده کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی بود، ولی بعد از تشکیل حکومت وحدت ملی، این صلاحیت به اداره مستقل ارگانهای محل منتقل شده است. به گفته او، به دلیل این اتفاق، فعلاً جذب زنان در بستهای بلند دولتی کمتر شده است. سلام افزود که هم اکنون از میان 192 بست ریاست و آمریت در چهار ولایت فوق، تنها در رأس ریاست امور زنان این ولایتها زن است.
رییس کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات ملکی حوزه غرب میگوید که در جریان بیش از یک و نیم دهه گذشته، 13 هزار زن در بستهای 4 تا 6 در ادارات دولتی این حوزه استخدام شدهاند. به گفته سلام، در حال حاضر، 9477 زن در ادارات دولتی هرات، 1256 در ادارات دولتی فراه، 524 زن در ادارات دولتی بادغیس و 335 زن در ادارات دولتی غور مشغول کار اند. طبق معلومات رییس کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات ملکی، 75 درصد این زنان در سکتورهای صحی و معارف و 25 درصد دیگر در بخشهای اداری کار میکنند.
مسوولان ریاستهای امور زنان و برخی از اعضای شوراهای ولایتی هرات، غور، بادغیس و فراه، نقش زنان در ادارات دولتی حوزه غرب را سمبولیک توصیف میکنند. به گفته آنها، فرهنگ مردسالاری حاکم در ادارات، فساد اداری و کمتوجهی حکومت به نقش زنان در ادارات، باعث شده که تنها برای زنان نقش محدود و سمبولیک در ادارات در نظر گرفته شود. این در حالی است که رییس کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی حوزه غرب میگوید که آنها به هدف جذب بیشتر زنان در ادارات دولتی، پنج نمره اضافه، برای زنان در رقابتهای آزاد در نظر گرفتهاند.
هرات
عزیزه کریمی، سرپرست ریاست امور زنان هرات، میگوید که در کنار عوامل فوق، معاش کم، تبعیض جنسیتی و محدود بودن فرصتهای اشتغال در ادارات دولتی از عوامل دیگری است که نقش زنان در این ادارات را کمرنگ ساخته است. او با اشاره به حضور نمایندگان ریاست امور زنان و کمیسیون مستقل اصلاحات اداری و خدمات ملکی در صحنه امتحانات میگوید که آنها تلاش دارند که حق زنان متقاضی کار در پروسه استخدام ضایع نشود.
برگزاری دورههای کارآموزی از دیگر اقدامات ریاست امور زنان است که به گفته عزیزه کریمی به هدف جذب بیشتر زنان در ادارات دولتی طرح و اجرا شده است. او همچنان گفت که ریاست امور زنان هرات با تشکیل شوراهای محلی برای زنان تلاش دارد تا از میان این شوراها زنان واجد شرایط کار را برای کار در ادارات دولتی معرفی کند. خانم کریمی از جانب دیگر تأکید کرد که برای افزایش سهم زنان در ادارات دولتی لازم است که تبعیض جنسیتی از بین برود.
اما جیلانی فرهاد، سخنگوی والی هرات، نقش زنان در ادارات دولتی این ولایت را رضایتبخش میداند. فرهاد میگوید که هم اکنون 38 درصد بستهای آمریت و مدیریت در هرات، توسط زنان اداره میشود. سخنگوی والی هرات تصریح کرد که سهم زنان در ادارات ولسوالیها به دلیل فقدان امنیت و محدودیتهای اجتماعی کمرنگ است، نه این که دولت به نقش زنان در ادارات دولتی اهمیت قایل نیست.
در همین حال، فاطمه جعفری، عضو شورای ولایتی هرات، پروسه استخدام کارمندان دولتی را غیرشفاف دانسته و میگوید که در استخدام کارمندان دولتی، رشوت، وابستگی سیاسی و دخالت افراد با نفوذ تعیینکننده است. او میگوید که از پروسه استخدام هیچ نظارتی به عمل نمیآید و بستهای بلند از سوی کسانی خرید و فروش میشود که در بدنه دولت، نفوذ و قدرت بیشتری دارند. به استدلال خانم جعفری، از آن جایی که زورمندان محلی و رهبران سیاسی علاقهای به کار زنان در ادارات دولتی ندارند، دخالت آنها در پروسه استخدام، مانع جذب زنان در ادارات میشود.
اما منیره یوسفزاد، سخنگوی اداره مستقل ارگانهای محل، میگوید که پروسه استخدام کارمندان دولتی کاملاً شفاف است و هیچ بست بلند دولتی تا هنوز خرید و فروش نشده است. او تأکید داشت که عمدهترین مشکلات زنان تهدیدات امنیتی و سطح تحصیلی پایین است که مانع جذب بیشتر آنها در ادارات، به ویژه در بستهای بلند، شده است. خانم یوسفزاده گفت که اگرچه تعهدات حکومت وحدت ملی در سه سال گذشته به طور کامل عملی نشده است ولی تلاشها برای افزایش سهم زنان در ادارات دولتی هنوز ادامه دارد.
فراه
فراه دومین ولایت در حوزه غرب کشور است که بیشترین رقم کارمند زن در ادارات دولتی را دارد. با این حال، کبرا اعظمی، سرپرست ریاست امور زنان فراه، سهم زنان در بستهای کلیدی ادارات این ولایت را کمرنگ دانسته و میگوید که برای افزایش سهم زنان در این ادارات باید دادخواهی صورت گیرد. وی تأکید دارد که زنان در چند سال اخیر از نگاه تحصیلی رشد کردهاند ولی به دلیل محدود بودن تشکیلات ادارات محلی، فرصتهای کاری کمتری برای زنان فراهم شده است. او همزمان افزود که در جریان امسال، بین 100 تا 150 زن در ادارات دولتی فراه در بستهای سه، چهار، پنج و شش استخدام شدهاند.
از سویی هم، جمیله امنیتی رییس شورای ولایتی فراه، مدعی است که برخی از رؤسای ادارات دولتی مانع کار زنان در این ادارات میشوند. وی افزود که بیشتر زنان در مکتبها و یا هم کودکستانها به عنوان معلم مصروف کار اند ولی در سایر ادارات دولتی حتا در بستهای پایین هم برای زنان سهمی داده نشده است.
جمیله امنیتی، کمتوجهی حکومت به زنان را از عوامل اصلی نقش کمرنگ آنها در ادارات فراه توصیف میکند. به گفته او، دادخواهیهایی که تا هنوز در این خصوص صورت گرفته است، نیز به دلیل زمخت بودن فرهنگ مردسالاری، نتیجه قناعتبخش نداشته است.
با این حال، ناصر مهری، سخنگوی والی فراه، میگوید که هیچ ممانعتی برای حضور و فعالیت زنان در ادارات دولتی این ولایت وجود ندارد. وی نقش زنان در راستای تحقق حکومتداری خوب را مؤثر خوانده و میگوید که در ادارات دولتی که زنان فعالیت دارند، فساد اداری کمتر است و اعتماد مردم نیز نسبت به این ادارات بیشتر میباشد.
مهری تأیید میکند که در ولایت فراه بین 40 تا 45 بست ریاست و آمریت وجود دارد، اما تنها ریاست امور زنان این ولایت توسط یک زن اداره میشود. وی تهدیدات امنیتی را از دلایل اصلی کمرنگ بودن حضور زنان در بستهای بلند دولتی این ولایت عنوان و تصریح کرد که در ولسوالیهای فراه، به دلیل تهدیدات امنیتی، هیچ خانمی در ادارات دولتی کار نمیکنند.
بادغیس
در ولایت بادغیس نیز مسوولان از سهم اندک زنان در ادارات دولتی این ولایت انتقاد دارند. زرغونه شیرزاد، رییس امور زنان بادغیس، به این باور است که رسم و عنعنات ناپسند اجتماعی و عدم وابستگی زنان به جریانها و احزاب سیاسی باعث شده که سهم زنان در ادارات دولتی بادغیس کمتر باشد.
خانم شیرزاد همچنان گفت که بیش از 400 زن در بادغیس سند لیسانس دارند. به گفته او، بیش از 100 نفر آنها فعلاً به صورت کارآموز در ادارات دولتی و غیردولتی شامل شدهاند.
همچنان محمدانور اسحاقزی، والی بادغیس، میگوید که آنها در تلاش تقویت نقش زنان در ادارات دولتی این ولایت هستند. والی بادغیس افزود که در نتیجه این تلاشها، فرصتهای تازه تحصیلی را برای ارتقای ظرفیت زنان در بادغیس مهیا کردهاند. اسحاقزی تأیید کرد که 45 بست آمریت و ریاست در بادغیس وجود دارد که تنها رییس اداره امور زنان این ولایت یک زن است.
غور
در ادارات دولتی غور نیز سهم زنان اندک گفته میشود. معصومه انوری، رییس امور زنان ولایت غور، میگوید که در حال حاضر 586 زن در سکتور معارف (به عنوان معلم) و 21 زن دیگر در سایر بخشها در ادارات دولتی غور کار میکنند.
خانم انوری میافزاید که زنان توانایی کار را دارند ولی دید منفی برخی از رؤسای ادارات دولتی نسبت به فعالیت زنان باعث شده که زنان در این ادارات نقش کمرنگی داشته باشند. او افزود که برای افزایش سهم زنان در ادارات دولتی، دادخواهی نیز شده است، ولی به دلیل محدود بودن تشکیلات ادارات محلی، این دادخواهیها نتیجه نداده است.
در همین حال، عبدالباسط صارم، رییس شورای ولایتی غور، معتقد است که درجه تحصیل و تواناییهای زنان نسبت به سالهای قبل ارتقا یافته است، ولی عدم وابستگی زنان به جریانها و احزاب سیاسی باعث شده که زنان در ادارات دولتی سهم کمتری داشته باشند. او تأیید کرد که فرهنگ مردسالاری حاکم در ادارات دولتی نیز روی استخدام زنان در این ادارات تأثیر منفی گذاشته است. به گفته صارم، هم اکنون از میان 40 بست ریاست و آمریت در ادارات دولتی غور تنها ریاست امور زنان توسط یک زن اداره میشود.
اما محمدناصر خاضع، والی غور، این ادعاهای رییس شورای ولایتی غور را نمیپذیرد و میگوید که پایین بودن سطح تحصیل زنان عامل اصلی استخدام نشدن آنها در ادارات دولتی است. وی تأکید دارد که پروسه استخدام کارمندان دولتی کاملاً شفاف است و هیچ کارمندی براساس وابستگیهای سیاسی خود استخدام نشده است. او اما پذیرفت که استفاده از کارمندان زن در ادارات دولتی سبب کاهش فساد اداری و بهبود فعالیت این ادارات در آینده خواهد شد.
رشوت و تبعیض
شماری از زنان در حوزه غرب به این عقیده هستند که بدون پرداخت رشوت و یا وابستگی به یک قوم بزرگ بسیار سخت است که زنان متقاضی کار در ادارات دولتی جذب شوند. ریحانه رحمانی که سه سال پیش از رشته حقوق از پوهنتون هرات فارغ شده است، میگوید که کار در ادارات دولتی، یکی از آرزوهای مهم زندگی او است، ولی هنوز به این آرزویش نرسیده است. به گفته وی، افراد به دو طریقه میتوانند در دولت کار کنند؛ یا باید پول داشته باشند تا رشوت بدهند و یا هم تعلق به یک قوم بزرگ داشته باشند.
زحل قادری از دیگر متقاضیان کار در ادارات دولتی است که یک سال پیش از پوهنتون فارغ شده است. او میگوید که فساد اداری اجازه نمیدهد تا زنان متقاضی کار وارد ادارات دولتی شوند.
سهم زنان در ادارات دولتی حوزه غرب در حالی ناچیز گزارش میشود که پارلمان در سال 1391 لایحهای را به منظور افزایش سهم زنان در تمام ادارات دولتی تصویب کرد. طبق این لایحه، سهم زنان باید در ادارات دولتی تا سقف 30 درصد افزایش مییافت؛ هدفی که هنوز به دست نیامده است.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید