کمیته وزرای حکومت پاکستان پس از گذشت شش ماه بالاخره بتاریخ 26 ثور برابر با 15 می 2012 تصمیم گرفت که جهت گشایش بنادر مرزی تورخم و چمن بروی کاروان های اکمالاتی ناتو دست اندرکار شود و بعضی وزرآ اظهار نظرات مثبت و خوشبینانه کردند.
یکروز قبل از جلسهء وزرآ، حنا ربانی کهر وزیر خارجه پاکستان در نشست خبری گفته بود، راه ناتو را بزودی باز می کنیم ؛ این مسئله دیگر حل شده است.
این در حالیست که جهت گشایش راه های اکمالاتی به ناتو، قبلآ اعضای پارلمان پاکستان تحت بعضی شرایط و آن هم به محموله های غیر نظامی رآی مثبت داده و اما احزاب مذهبی اخطار داده بودند که از خاک پاکستان به کاروان های ناتو اجازهء عبور نمی دهند.
بعد از بمباردمان هوایی نیروهای امریکا و ناتو بتاریخ 5 قوس پارسال (26 نوامبر 2011) بر دو پسته نظامی پاکستان در منطقه سلاله مُومند اجنسی که منجر به کشته شدن 24 عسکر و جراحت برداشتن 13 تن دیگر گردید، روابطی از قبل متشنج امریکا و پاکستان به تاریکی عمیقتر گرائید و اسلام آباد راه اکمالات و تدارکات را بروی امریکا و ناتو مسدود ساخت.
بعد از حمله هوایی بر سلاله، سران پاکستانی به رسم اعتراض در کنفرانس بُن دوم بتاریخ 5 دسامبر 2012 اشتراک نکرده و آنرا تحریم کردند. پاکستان خواستار معذرت خواهی از سوی امریکا شد، لیکن آخرالامر دیده شد که بدون کدام عرض اعتذار رسمی امریکا، در مقابل قطار های ناتو – امریکا حکومت آصف علی زرداری راضی به باز کردن راه ها شد.
اندرس فوگ راسموسن سر منشی سازمان انتلانتیک شمال ناتو در بروکسل بتاریخ 23 ثور (12 می 2012) هشدار داد، اگر پاکستان بروی کاروان های اکمالاتی نیروهای بین المللی در افغانستان راه را نگشاید، از پاکستان جهت اشتراک در کنفرانس شیکاگو دعوت بعمل نمی آید.
در همین روز هفتمین اما نظر به حساسیت و وخامت اوضاع جاری مهمترین نشست سه جانبه افغانستان، پاکستان و امریکا در اسلام آباد میان لوی درستیزان شیر محمد کریمی، اشفاق کیانی و جان آلن قوماندان عمومی قوت های امریکا و ناتو دایر گردید. کارستن جاکوبسن سخنگوی “آیساف” در کابل بروز دوشنبه 25 ثور (14 می 2012) نشست فوق را با اهمیت و موفقانه خواند و گفت، بخشی از اجندای اجلاس سه جانبه را بحث در مورد چگونگی از سرگیری عبور کاروان های اکمالاتی ناتو از طریق خاک پاکستان تشکیل می داد.
وی با امیدواری افزود، انتظار می رود که اکمالات قوا بین المللی در افغانستان بار دیگر از راه پاکستان صورت گیرد. در همین روز دومینیک میدلی نماینده ملکی پیمان ناتو در کابل تآکید ورزید، از پاکستان برای شرکت در جلسهء شیکاگو تا حال به این دلیل دعوت بعمل نیآمده که هنوز به قطارهای اکمالاتی نیروهای ناتو راه را نگشوده است.
ولی با وجود ادامهء بن بست مذاکرات فعلی برسر راه های اکمالاتی از مسیر کراچی و وعده های عملی ناشدهء پاکستان، تام دونیلیون مشاور امنیت رئیس جمهور اوباما بتاریخ 29 ثور (18 می 2012) اذعان داشت، چنان برمی آید که موافقت با پاکستان برسر گشایش راه های اکمالاتی نیروهای ناتو به مرحله نهایی نزدیک شده است.
گرچه موضع گیری ها هنوز به نتایج روشن و مشهودی نرسیده است، ولی قبل از ختم هفتهء گذشته، ناتو از شخص رئیس جمهور پاکستان رسمآ دعوت به نشست پیمان ناتو در شیکاگو کرد و خیلی زود آصف علی زرداری دعوت را بخوشی پذیرفت. این در حالیست که برعکس یوسف رضا گیلانی صدراعظم پاکستان بروز جمعه 29 ثور (18 می 2012) اعلام کرد که تا حال تصمیم باز کردن راه های ناتو را نگرفته است و این تصمیم را مردم 180 میلیونی پاکستان می گیرند ! مجلس نمایندگان امریکا بنوبهء خود بلافاصله تهدید کرد که اگر پاکستان به ناتو راه ندهد، امریکا کمک 650 میلیون دالر را به اسلام آباد به تعویق درمی آورد. پاگیر شده در لجنزار انسداد، یک حرکت کمرنگ وکوچک پاکستان از راه زمین بروز 30 ثور (19 می 2012)، ارسال بستهء دیپلوماتیکی سفارت امریکا در کابل بود ..
عبور کاروان های تدارکاتی ناتو از خاک پاکستان به نفع هر دو جانب است. بر خلاف آنچه امریکا و ناتو رسمآ ادعا می کنند، برای امریکا از لحاظ لوژیستیکی، جغرافیایی و اقتصادی اکمالات ناتو از بندر کراچی یا پایگاه بحری نزدیک بحیرهء هند و خلیج فارس هم سریع و هم نسبت به راه های شمال با گذر صعب و پُر درد سر از تاجکستان یا ازبکستان، قزاقستان و فدراسیون روسیه نازلتر تمام می شود. پاکستان هم به پول امریکا و ناتو ضرورت دارد و هم تحمل بیشتر انزوا و تیره شده روابط اش با ده ها عضو پیمان ناتو را ندارد. ایالات متحده امریکا جهت قطع انسداد راه های پاکستانی حاضر است که برعلاوهء مبلغ1،1 میلیارد و پرداخت تکس بر کانتینرهای حاوی محموله های ناتو، 365 میلیون دالر اضافه نیز به حکومت پاکستان بپردازد. اسلام آباد خواهان بُلند بردن تکس مالی کانتینرها از دو و نیم تا سه چند شده است. از سال 2001 تا سالهای 2008 و 2009، %90 مواد محروقاتی و اکمالاتی قوا ناتو و ائتلاف از پاکستان به افغانستان می رسید. در آگست 2011، این میزان به %60 کاهش یافت و نظر به سنجش وگفته های نظامیان ناتو و امریکا در حال حاضر %25 اکمالات ناتو در افغانستان از خط سیر پاکستان تآمین شده می تواند.
بهر صورت، ایالات متحده امریکا و ناتو منطقآ یا جبرآ به شکلی از اشکال کنار خواهند آمد. از یاد نباید برد که پاکستان یکی از همپیمانان قدیمی امریکا می باشد. درنیمهء دوم قرن بیست بعد از استقلال نیم قاره هند در سال 1947، پاکستان نخست در پیمان بغداد و بعدآ در پیمان های منطقوی سیتو و سنتو و بالاخره با سازمان ناتو قرار گرفت. در این راستا سناتور جمهوریخواه جان مک-کین که در انتخابات ریاست جمهوری سال 2008 در مقابل بارک اوباما کاندید طراز اول بود، طی مصاحبهءتیلویزیونی مَورخ 27 ثور (16 می 2012) گفت، جهت تآمین امنیت و حفظ منافع امریکا در منطقه ماهیت تداوم ارتباط واشنگتن با پاکستان اهمیت خاص و بسزای دارد. وی افزود، با در نظر داشت رابطه دیرینه دو کشور و اشتباهات مرتکب شده در دههء نود میلادی، روند برخورد و پالیسی امریکا با پاکستان نباید اینگونه ساده، سطحی و دست کم گرفته شود.
مسدود شدن راه های اکمالاتی ناتو طی شش ماه گذشته عامل اصلی وخامت روابط میان واشنگتن و اسلام آباد نمی باشد. بمباردمان های “دورن” یا طیارات بی پیلوت و ادامهء عملیات هوایی امریکا بر وزیرستان شمالی و جنوبی، سیاست دوگانهء پاکستان در قبال جنگ علیه دهشت افگنان، پشتیبانی نظامیان و سازمان استخباراتی اردوی پاکستان از طالبان و “شبکهءحقانی”، پیدا شدن و کشته شدن اسامه بن لادن در ایبت آباد بتاریخ 12 ثور 1390 (2 می 2011)، عوامل عمده تشنج و تیرگی رابطهء امریکا با پاکستان است.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
