مرگ صد ها انسان فقیر در زباله دانی ها

اشتغال روزانه ی مردم فقیر، خصوصا جمعیت “دالیت” ها در هند پاک کاری چاه های عمیق، تشناب ها، گودال ها و تانکر های کثافات است، آنهم بدون استفاده از ماسک و دستکش های محافظتی…
باآنکه تداوم این شغل از لحاظ صحی مضر و سالانه سبب از بین رفتن صد ها نفر می شود، اما بجز از نگون بختان، کار دیگری برای شان میسر نیست.
طبق گزارش بسم الله گیلانی، شماری از اعضای فامیل های کارگران تنظیف در یک شفاخانه شهر دهلی گردآمده و در سوگ 4 مرد صفاکار، به شمول برادر “پریم سنگ” 35 ساله، نشسته اند.
پریم سنگ بردار یکی از قربانیان می گوید: “در نخست دو تن داخل تانکر می شوند و در اثر تنفس گاز زهرآلود جان شان را از دست می دهند. اما وقتی نفر سوم و سپس چهارم به قصد کمک می شتابند، به سرنوشت دو تن قبلی مواجه می گردند.
آقای “بیزواده ویلسون” مدیر سفاکاران و تنظیفات شهر “کرمچاری اندولان” که این چهار تن در آن جان داده اند، می گوید: “در همین 5 – 6 سال اخیر، شمار رسمی پاک کارانی که جان های شان را از دست داده اند، به 1470 نفر می رسد. اما این رقم ممکن است بیشتر باشد، زیرا بعضا واقعات اینچنینی ثبت نمی شود. در جریان 100 روز، یعنی از اول اپریل تا 10 جولای، 39 نفر سفاکار و زباله کش جان خویش را از دست داده است.”
کارگران تنظیفات در دهلی، اکثرا از قوم “دالیت” هستند که به مردم کثیف شهرت داشته هیچکس حاضر نیست به آنها دست بزند.
اکثرا ایشان با قرارداده های مستقیم و یا غیر مستقیم شامل کار شده بدون استفاه از ماسک های ایمینی و دستکش های محافظتی، به پاک کاری سرک ها، تشناب ها، جاده های مسدود شده و چاه های سپتیک می پردازند.
شمبونات 55 ساله یکی از آنها که عمریست به پاک نمودن پایپ لاین های فاضل آب و کثافات مشغول است می گوید: “شرایط زندگی ما همیشه رو به خرابی است. تقریبا 90 فیصد مردم دچار امراض مهلک بوده حتی داکتران حاضر به تداوی ایشان نمی باشند. این روز ها که سیستم حفظ الصحه و تداوی خیلی خوب است، مردم ما باز هم در همان محرومیت های گذشته قرار داشته با آنها به حیث یک انسان برخورد نمی شود.”
اکثریت مطلق پاک کاران خیابانی را زنان تشکیل می دهد.
خانم شانتی 60 ساله که جوانی و همه عمر خود را در تنظیف و پاک کاری تشناب ها، خیابان ها و گذر های کثیف گذرانیده است، می گوید: “سر و کار ما همیشه با کثافات است، بوی بد و غیر قابل تحمل کثافات و فضلات بسیار آزار دهند است. اما چی باید کرد، چاره ی نیست. اگر روزی رخصتی کنم، روز بعدی باید دو چند کار نمایم.”
در سال 1993 میلادی، پارلمان هند، کار در زباله دانی ها و محلات مملو از کثافت را منع قرار داده خلاف کرامت بشری توصیف کرد. اما حکومت و اداره های محلی و ایالتی، برخلاف قانون مذکور، هنوز هم به توظیف و تقرر مردم فقیر در زباله دانی ها مبادرت می ورزد. خصوصا، اداره تنظیم خطوط ریل که همیشه مردم فقیر را به خدمت می گیرد تا کثافات زباله دانی ها وغیره را پاک نمایند.
آقای “بیزواده ویلسون” مدیر سفاکاران و تنظیفات شهر کرمچاری اندولان، می افزاید: “خوب، وقتی به یک قوم و قشر خاص مربوط هستی، سرنوشتت هم با آنها رقم خورده است. بنابرآن وقتی می بینم همه دالیت ها این کار را می کنند، برایم قابل تعجب نیست. همه فکر می کنند دالیت ها برای پاک نمودن همین کثافات و زباله ها پیدا شده است.”
بعد از کسب استقلال هند در سال 1947 و آمدن دیموکراسی، قانون اساسی برای قوم دالیت حق تحصیل و داشتن وظیفه را تامین نموده و استفاده از کلمه (غیر قابل لمس) نیز در مورد آنها از میان رفت.
مفاد همین ماده قانون اساسی بود که وضعیت دالیت ها را بهتر شد و اکنون می توانند بهر کاری که خواسته باشند دست بزنند. دالیت ها با شرکت در انتخابات پارلمانی و کسب چوکی وکالت، دیگر در مرز های تعصب و تبعیض های اجتماعی اسیر نیستند. ماه گذشته، یک دالیت برای دومین بار به صفت رئیس جمهور هند انتخاب گردید.
با وجود همه ی اینها، هنوز هم وضعیت مجموعی دالیت ها قناعت بخش نیست. آقای “ویویک کمار” جامعه شناس هندی و متخصص مسایل مربوط به دالیت ها، می گوید: “بعضی ها که به یک مقام و پوزیشن بالا دست می یابند، دیگر به فکر مردم نشده کاری در جهت سعادت آنها انجام نمی دهند. درست است که در این اواخر دالیت ها به بعضی لز مقام ها و چوکی های بلند دست یافته اند، ولی ظاهرا از صلاحیت و قدرت لازم برخوردار نیستند تا کاری در جهت خیر مردم خویش انجام دهند.”
در تداوم همین گیر و دار ها، دالیت ها هم بیکار ننشسته با برپایی تظاهرات و گردهمآیی ها در سراسر هند، خواهان داشتن حقوق مساوی با سایرین شده اند. صد ها و هزاران زن دالیتی، با انداختن جاروب و صافی های پاک کاری به یکسو، آمادگی خویش را برای مبارزه و تامین یک زندگی خوب با شرایط همسان با سایرین، اعلام نموده اند.
بار دیگر، آقای بیزواده ویلسون: “وقتی زن ها هم به پا خواسته سطل، جاروب و سبد های زباله را کنار بگذارند، بدون شک ساختار اجتماعی و سیستم زندگی تغیر می کند. هرچند اینگونه حرکات چالش آفرین است، اما مشکل بزرگ تر از این، بی تفاوتی حکومت در این گونه موارد و نشان ندادن چراغ سبز به خواسته های آنهاست.