عوايد بدست آمده از کشت زعفران در سال های اخیر نشان می دهد که سود زعفران به مراتب بیشتر از کوکنار است.
حمایت دولت از کشت زعفران و ایجاد سهولت های لازم برای دهقانان می تواند، زمینه را برای محو کشت کوکنار و ترویج کشت زعفران هموار سازد.
بطور مثال اگر از يك جريب زمين به صورت اوسط از 8 الی 12 كيلو ترياك بدست آيد و قيمت هر كيلوی آن در شرايط فعلی از 12 الی 14 هزار افغانی محاسبه گردد، يك دهقان با زحمت زياد و در شرايط مطلوب از 96 الی 168 هزار افغانی در آمد خواهد داشت. اما همين دهقان اگر در زمين خود به جای كوكنار زعفران بكارد از هر جريب زمين چقدر عايد بدست خواهد آورد؟
براساس تحقیقات موسسه « داكار» در اواخر سالهای 2009 و 2010ولايت هرات با برداشت5 /32 کيلو زعفران خالص در هر هکتار، بالاترین میزان برداشت را در سطح جهان داشته و ريکارد بی سابقهء را بنام خود ثبت کرده است.
به اساس تحقیقات این موسسه، پنج تن از دهقان در ولسوالی پشتون زرغون هرات، نتایج قابل ملاحظهء بدست آورده اند. به گونهء که یک دهقان بیش از 5/28 کیلوگرام وچهار دهقان دیگر بین 12 تا 22 کیلوگرام زعفران در یک هکتار، برداشت کرده اند.
به گفتهء بشیر احمد احمدی، آمر ترویج زراعت هرات در سال گذشته ميلادی هر کیلو زعفران در بازار داخلی تا 175هزار افغانی فروخته شده است.
بنا به ارقام بالا، در مورد اول يك جريب زمين 5/6 كيلو گرام زعفران حاصل داشته كه معادل يك مليون و 175 هزار و 500 افغانی می شود. در مورد دوم 997 هزار و 500 افغانی و به همين ترتيب چهار دهقان ديگر از420 هزار تا 770 هزار افغانی در يك جريب زمین عايد داشته اند.
با آنكه عوايد بدست آمده از كشت زعفران چند برابر بيشتر از ترياك است، ولی کشت کوکنار بیشتر از زعفران بوده است.
به نظر کارشناسان عوامل مختلفی در رشد كشت كوكنار و عدم رشد کشت زعفران نقش داشته اند.
انجنيرمحمد شریف شریف، معین اول وزارت زراعت، دربارهء جاگزینی زعفران به جای کشت کوکنار می گوید:”زعفران گزینهء خوبی برای کشت كوكنار در افغانستان نیست.”
به گفتهء وی: ” اگر ده هزار هکتار زمین را زعفران کشت کنیم، فقط می تواند جاگزین40 در صد از کشت کوکنار در کشور شود.”
البته تنها زعفران بدیل کوکنار نیست.
اقای شریف می افزاید: ” انواع دانه های زراعتی دیگر؛ مانند توت زمینی، اگر در زمینهء آن کار صورت گیرد و به بازارهای جهانی عرضه شود، نتیجهء خوبی خواهد داد. یا کشت «سایبین» که یک نوع لوبیای روغنی است که روغن آن کلسترول ندارد و یک غذا مقوی برای زنان حامله و اطفال مبتلا به سوء تغذي می باشد، می تواند در آینده بدیل مناسبی کوکنار در کشور باشد.”
محمد صبور شیرزاد، ريیس بدیل معیشت وزارت زراعت و مالداری به این باور است: “وزرات زراعت معتقد است که زعفران نبات خوب زراعتی است؛ اما نمی تواند بدیلی برای کشت کوکنار باشد. به این دلیل که تقاضای زعفران در جهان بین 180 تا 200 متريك تن است؛ اما تقاضای تریاک 7000 تا 8200 متريک تن در جهان است، مساله دیگر اینکه بوته کوکنار در تمام مناطق افغانستان قابل کشت است؛ اما زعفران این خاصیت را ندارد.”
زلمی افضلی، سخنگوی پیشین وزارت مبارزه با مواد مخدر در این باره می گوید: ” کشت کوکنار غیرقانونی است، اگر زعفران هم نتواند بدیل آن شود باید از بین برود.”
به باور وی “هر کشتی که حلال باشد، باید جاگزین کشت کوکنار در کشور گردد.”
اما شیرزاد، کارکرد مؤسسات انکشافی کشورهای مختلف را در زمینه کشت زعفران در ولایت های کاپیسا و میدان وردک، برجسته دانسته می گوید:” موسسه خوراکی جهانی سازمان ملل متحد در بخش زعفران کارهایی را انجام داده است اما فعالیت اداره بین المللی انکشافی کشور انگلستان، تنها در شهرك پشتون زرغون و غوریان ولایت هرات، بیشتر متمرکز شده است.”
معین اول وزارت زراعت درباره این که زعفران افغانستان از نظر کیفیت در چه سطح قرار دارد و با کدام کشورها می تواند رقابت نماید گفت:”زعفران در تمام کشورهای دنیا خریدار دارد؛ اما زعفران کشور ما از نظرکیفیت با زعفران کشور سویس و هسپانیا برابری می کند و کشور ایران در این زمینه با افغانستان در حال رقابت است.”
سال گذشته يك كيلوگرام زعفران در بازار هاي داخلي بين 90 تا 120 هزارافغاني خريد و فروش مي گرديد و امسال نيز تو ليد كننده گان اميدوارند تا محصولات شانرا به همين قيمت بفروش برسا نند.
بر مبنای گفته های مسؤلين رياست زراعت هرات هم اكنون بيشتر از1500 فاميل در ده ولسوالی هرات مصروف كشت و جمعاوری زعفران می با شند كه درقالب اتحاديه ها و انجمن ها درهمين عرصه فعاليت دارند.
کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
