ads

دستگاه‌های بایومتریک با هزینه گزاف اما بدون نتیجه

درحالیکه حکومت افغانستان برای خریداری سیستم و دستگاههای بایومتریک در دو قرارداد جداگانه بیش از 18ملیون یورو هزینه کرده است؛ اما یافتههای یک گزارش تحقیقی “کلیدگروپ” نشان میدهد، در کنار آنکه به دلیل ضیقی وقت هیأت تخنیکی از جانب دولت افغانستان وجود نداشته است تا دستگاهها را با مشخصات تعیین شده در قرارداد با کمپنی آلمانی تطبیق نماید، از دستگاههای متذکره در انتخابات ولسی جرگه نیز به طور موثر آن استفاده صورت نگرفته است.

نویسنده: بهشته محمدی
5 جدی 1397
دستگاه‌های بایومتریک با هزینه گزاف اما بدون نتیجه

درحالیکه حکومت افغانستان برای خریداری سیستم و دستگاههای بایومتریک در دو قرارداد جداگانه بیش از 18ملیون یورو هزینه کرده است؛ اما یافتههای یک گزارش تحقیقی “کلیدگروپ” نشان میدهد، در کنار آنکه به دلیل ضیقی وقت هیأت تخنیکی از جانب دولت افغانستان وجود نداشته است تا دستگاهها را با مشخصات تعیین شده در قرارداد با کمپنی آلمانی تطبیق نماید، از دستگاههای متذکره در انتخابات ولسی جرگه نیز به طور موثر آن استفاده صورت نگرفته است.
با آنکه مسوولان حکومتی میدانستند که استفاده از این دستگاهها زمانبر است؛ اما پافشاری احزاب سیاسی سبب شد تا حکومت ۲۲هزار پایه دستگاه بایو متریک را همراه با سیستم مرکزی آن با استفاده از قراردادهای دولــت با دولت با هـزینــه بیش از ۱۸ملیون یورو از کمپنی جرمنی به نام “Dermalog Identification System “خریداری کند.
اسنادی که در اختیار کلیدگروپ قرار گرفته، نشان می‎دهد که کمسیون تدارکات ملی به تاریخ 8میزان سال 1397 درخواست اداره ملی احصائیه مبنی بر تهیه و تدارک وسایل و سیستم جمعآوری معلومات رائ دهندگان را منظور کرده و اداره تدارکات ملی وسایل بایومتریک را به ارزش 14ملیون 653هزارو313 یورو، و سیستم مرکزی بایومتریک را که آموزش استفاده از آن نیز شامل قرارداد میشود، به ارزش 3ملیون 639هزارو 825 یورو از کمپنی آلمانی دارملوگ (Dermalog) خریداری کرده است.
هرچند آموزش استفاده از سیستم و دستگاه بایومتریک شامل قرارداد خریداری سیستم مرکزی بوده است؛ اما معلومات کلیدگروپ نشان میدهد کمپنی آلمانی که طرف قرارداد میباشد، به خاطر آموزش استفاده از این دستگاهها طوریکه باید عمل میکرد نکرده است. مقامهای اداره ملی احصائیه میگویند که آموزش استفاده از دستگاه و سیستم بایومتریک شامل قرارداد خریداری بوده و کمپنی سه گزینه را که شامل اعزام همکاران تخنیکی اداره ملی احصائیه به جرمنی، تنظیم پروگرام آموزشی با حضور نمایندههای کمپنی در یکی از کشورهای نزدیک و آموزش آنلاین بود، پیشنهاد نمودند، ولی به دلیل کمبود وقت از گزینه سوم استفاده شد و قرار است پس از تکمیل شدن پروسه انتخابات، گروپی از کارکنان اداره ملی احصائیه و معلومات به خارج از کشور فرستاده شوند تا از جانب کمپنی “دارملوگ” آموزش ببینند.
معلومات کلیدگروپ نشان میدهد که پایین بودن دانش استفاده از دستگاههای بایومتریک در روز انتخابات، نوعیت دستگاههای متذکره و موانع قانونی سد راه استفاده از این سیستم از مواردی است که انتخابات ولسی جرگه را با مشکل روبرو ساخت.

عدم آشنایی
یافتههای کلیدگروپ نشان میدهد، با آنکه آموزش استفاده از دستگاه و سیستم بایومتریک به شمول خریداری سیستم بایومتریک، بیش از 3.6ملیون یورو هزینه برداشته است؛ اما به دلیل کمبود وقت این آموزشها صورت نگرفت و موجب عدم استفاده مؤثر این دستگاهها در روز انتخابات شد. طبق پیشنهادی که از سوی اداره ملی احصائیه و معلومات برای رسیدگی به مشکل استفاده از این سیستم ارایه داده شده است، شرکت تولیدی مکلفیت داشت که قبل از برگزاری انتخابات برای 200 تن از کارمندان اداره ملی احصائیه و معلومات، استفاده از این دستگاهها و سیستم را آموزش دهد و اداره احصائیه علاوه بر اینکه مسوولیت انتقال این آموزشها را به کمسیون انتخابات داشت، قراربود یک کارمند تخنیکی و یک فرد درج کننده معلومات (Data Entry) را به هر محل رأی دهی بفرستد؛ اما به دلیل فرصت اندک، این تفاهم نیز به گونه دیگری عوض شد و سرانجام هیچ کارمند مسلکی به مراکز و محلات رأی دهی اعزام نگردید.
بنیاد انتخابات شفاف افغانستان(تیفا) میگوید که افراد مؤظف برای استفاده از این دستگاهها در روز انتخابات، شیوه استفاده آن را بلد نبودند؛ زیرا آموزش ندیده بودند. ابراهیم سادات رییس تکنالوژی معلوماتی کمسیون مستقل انتخابات نیز عمدهترین مشکل انتخابات 28 و 29 میزان را مربوط به عدم آموزش دستگاهها دانسته میگوید:”طبق تفاهم، مسوولیت آموزش کارمندان مربوط اداره ملی احصائیه میشد و حتا تفاهم شده بود که این اداره باید 200 تن از کارمندان خود را به ولایات اعزام دارد؛ اما به دلیل کمبود وقت این تفاهم عملی نشد.” وی همچنان گفت که نسخه(ورژن) نهایی نرمافزار این دستگاهها نیز در زمان معین آن به دسترس قرار داده نشد و در فرصتی که داشتند، روند آموزش با همان نسخه (ورژن) اولیه آغاز شد. آقای سادات افزود:” به هیچ عنوان فرصت کافی برای آموزش و استفاده از این پروژه که در سطح کشور به راه انداخته شود، نبود.” از سوی دیگر جاوید رسولی رییس اداره ملی احصائیه و معلومات میگوید که روند آموزش افراد پس از انتخابات به اساس تفاهم میان شرکت و این اداره تکمیل میشود؛ هر چند قبل از برگزاری انتخابات؛ شرکت تولیدی به مدت یک هفته به طور آنلاین طرز استفاده سیستم بایومتریک را به بیش از 5 تن از کارمندان این اداره و کمسیون مستقل انتخابات آموزش داده بود. به گفته وی، مواد آموزشی نیز به دسترس کمسیون قرار گرفت و آنان به بیش از 250 تن کارمندان خود آموزش داده اند و اینکه آیا این آموزش به ولایات انتقال پیدا کرد یا نه؟ سوالی است که باید کمسیون در برابر آن جوابگو باشد؛ زیرا مسوولیت آن را کمسیون عهدهدار بود. اما عبدالبصیر عزیز آمر بخش آموزشهای کمسیون مستقل انتخابات با رد این ادعا میگوید که هیچگونه آموزشی (به صورت آنلاین و حضوری) از سوی شرکت تولیدکننده داده نشده است. به گفته وی، دو تن از کارمندان اداره ملی احصائیه و معلومات برای یک روز آموزگاران ولایتی این کمسیون را در بخش استفاده از این دستگاهها آموزش داده است و بس. از سوی دیگر وی افزود که حدود ده تن از کارمندان اداره ملی احصائیه و معلومات برای 250 تن از کارمندان مرکزی کمسیون مستقل انتخابات نیز استفاده از سیستم بایومتریک را آموزش داد و قرار بود که این افراد به ولایات اعزام شوند؛ اما به دلیل مشکلات امنیتی و کمبود وقت نتوانستند به ولایات بروند، ولی از طریق موبایل با مراکز رأی دهی در تماس بودند. در همین حال رییس اداره ملی احصائیه و معلومات می گوید:”کمپنی تولیدی برای آموزش کارمندان این اداره چند گزینه را پیشنهاد کرد. اول اینکه کارمندان اداره ملی احصائیه و معلومات به آلمان و یا به کشورهای نزدیک بروند، و یا هم از طریق آنلاین آموزش داده شوند؛ اما به لحاظ محدودیت زمانی قرار بر این شد که بعد از انتخابات ما یک گروپ ویژه را به یکی از کشورها بفرستیم تا از سوی کمپنی آموزش داده شوند.”

نوعیت کارکرد
یافتههای کلیدگروپ نشان میدهد که دستگاههای بایومتریک، اطلاعات را بازبینی(وریفای) میکند؛ اما در انتخابات گذشته به دلیل نبود این دستگاهها در روند ثبتنام، در روند رأی دهی کنونی معلوماتی برای بازبینی وجود نداشته است و نیز طرح استفاده همزمان این دستگاهها برای اجرای همزمان ثبت و بازبینی به دلیل نقض قانون انتخابات عملی نشد، اما این دستگاهها در حد تاثیرات روانی از تقلب جلوگیری کرده است. ابراهیم سادات رییس تکنالوژی معلوماتی کمسیون مستقل انتخابات گفت که دستگاههای بایومتریک برای تصدیق (ویرفیکیشن) استفاده میشود که باید معلومات قبلی وجود میداشت، یعنی از قبل باید رأی دهندگان ثبت میبود؛ اما روشی که در روز انتخابات استفاده شد یک روش کامل نبود.
بنیاد انتخابات شفاف افغانستان (تیفا) میگوید که دستگاههای بایومتریک برای تأمین شفافیت انتخابات میتواند موثر باشد؛ اما این دستگاهها به دلیل نداشتن معلومات قبلی برای بازبینی، جلو تقلب را در انتخابات گرفته نتوانست. این نهاد ناظر بر انتخابات، استفاده از این دستگاهها را چالشزا خوانده و میافزاید :” این دستگاهها در انتخابات ولسی جرگه علاوه بر اینکه جلو تقلب را گرفته نتوانست، انتقادهای دیگری را نیز در پی داشت.” اما جاوید رسولی رییس اداره ملی احصائیه و معلومات میگوید که در روز انتخابات در دو بخش کار صورت میگرفت؛ یکی ثبت و راجستر و استفاده از رأی بود و بخش دوم تصفیه آرای باطل و حساب آرا بود که در آخر روز در کمسیون مستقل انتخابات انجام میشد. از سوی دیگر ابراهیم سادات رییس تکنالوژی معلوماتی کمسیون مستقل انتخابات میگوید:”چون دیتای قبلی وجود نداشت قرار شد که در روز انتخابات، نخست اطلاعات رأی دهندگان ثبت شود و بعد رأی آنها استفاده شود و پس از آن تمام معلومات برای تصفیه و حساب به سروری که در مرکز قرار دارد، انتقال پیدا کند.” وی هم چنان افزود:” این عمل در ضدیت با قانون انتخابات مبنی بر اینکه آرا باید در سطح محلات و مراکز حساب شود، قرار گرفت و نیز از لحاظ زمانی برای اجرای این پروسه فرصت کافی وجود نداشت که سرانجام چنین اتفاق نیفتید.” رییس احصائیه مرکزی با تاکید برنقش دستگاههای بایو متریک در روند شفافیت انتخابات میگوید که این دستگاهها از یک طرف توانست جلو موجودیت تذکرههای خیالی را که باعث نگرانی مردم شده بود بگیرد و از سوی دیگر سبب بلندرفتن حضور فزیکی مردم شد. در عین حال سید رضا روحانی سخنگوی کمسیون شکایات انتخاباتی میگوید که دستگاههای بایومتریک از لحاظ روانی اثرگذار بود و با آنکه به گونه کامل از آن استفاده صورت نگرفت اما سبب حضور فزیکی مردم در انتخابات شد.

مشکلات تخنیکی
شکایتها از عدم کارکرد درست دستگاههای بایومتریک در حالی مطرح است که از اثر فشارهای احزاب و جریانات سیاسی، این دستگاهها وارد روند انتخابات گردید؛ اما هنوز هیچ نهادی به شمول اداره ملی احصائیه و معلومات که مالک این دستگاهها میباشد، خبر ندارند که آیا این دستگاهها مطابق قرارداد به کشور آورده شده است یا خیر؟ اداره ملی احصائیه و معلومات میگوید که به دلیل کمبود وقت، این دستگاهها از میدان هوایی حامد کرزی مستقیماً به کمسیون مستقل انتخابات انتقال داده شده و از چگونگی قرارداد آن خبر ندارند.
از سوی هم عبدالعزیز ابراهیمی معاون سخنگوی کمسیون مستقل انتخابات میگوید که این دستگاهها از املاک اداره ملی احصائیه و معلومات شمرده میشود و مسوولیت چک و کنترول آن را نیز این اداره به عهده دارد. در همین حال صغرا سعادت سخنگوی تیفا میگوید:”گزارشهای آنها از انتخابات 28 و 29 میزان نشان میدهد که در 22% از مراکز رأی دهی دستگاههای بایومتریکی که استفاده شده مشکلات تخنیکی داشته است.” وی هم چنان گفت که نبود برق، تمام شدن چارج دستگاهها، درست کار نکردن پرنتر از مشکلاتی بود که در روز انتخابات به مشاهده رسیده است.
عبدالعزیز ابراهیمی معاون سخنگوی کمسیون مستقل انتخابات نیز میگوید، بنا بر مشکلات تخنیکی از 4 ملیون رأی دهنده، فقط 3.2 ملیون آن در دستگاههای بایومتریک ثبت شدند. به گفته او، آنچه که از این دستگاهها توقع میرفت، در انتخابات برآورده نشد و دیدگاه تیم تخنیکی آنان نیز قبل از خریداری دستگاهها گرفته نشده بود. وی هم چنان خاطر نشان ساخت که در برخی از محلات رأی دهی ورق تمام شده بود، در برخی دیگر پرنتر درست کار نمیکرد و در بسا موارد چارج دستگاههای بایومتریک تمام شده بود و نحوه استفاده نیز مشکل داشت که این همه موجب عدم ثبت و راجستریشن حدود 20% آرا شد. ابراهیمی افزود، که 15 ماه قبل از انتخابات طرح استفاده از سیستم بایومتریک از طرف کمسیون مستقل انتخابات مطرح شد؛ اما مورد حمایت حکومت، نهادهای ناظر بر انتخابات و جامعه بین المللی قرار نگرفت. ولی سرانجام در اثر فشار احزاب و جریانات سیاسی، این طرح یک ماه قبل از انتخابات پذیرفته شد. طبق قراردادی که میان دولتهای افغانستان و آلمان صورت گرفته است، شرکت تولید کننده دستگاههای بایومتریک مکلفیت داشت که روند آموزش استفاده از سیستم و دستگاههای بایومتریک را تا سه ماه بعد از انتخابات تکمیل می کرد؛ اما اکنون که دو ماه و اندی از انتخابات ولسی جرگه میگذرد، هنوز هم روند آموزش آغاز نشده است.
با توجه به میزان بلند شکایات، گمانه زنیها بر این است که در صورت عدم رسیدگی مسوولان به ضعفهای مدیریتی سیستم بایومتریک، انتخابات ریاست جمهوری نیز به سرنوشت مشابه انتخابات ولسی جرگه، مواجه خواهد شد.

 

کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
طراحی و توسعه توسط تکشارک - Copyright © 2024

Copyright 2022 © TKG: A public media project of DHSA