در جامعهء عمدتا مردم سالار ایالت شمال غربی پاکستان، زنان در مجموع حق رفتن به سینما و تماشای فلم را ندارند.
خصوصا، افزایش زدوخورد های مسلحانه و شیوع افراط گری در بعضی مناطق حتی فضا را برای زنان آنقدر مغلق می سازد که بدون همراهی مرد ها از خانه خارج نمی شوند. اما در اوج این نابسامانی ها، گروپی از زنان پاکستانی در تلاش اند تا حق شرکت در مراسم شادی، سرگرمی و رفتن به سینما ها را بدست آرند.
در شهر پشاور، در 40 مایلی سرحد با افغانستان سینمای وجود دارد که شماری از مردان در آن به تماشای فلم مشغول اند.
سالون تیره و تاریک آن آغشته با دود بوده است، مردان تماشاچی فریاد زنان در مقابل پرده یا سکرین ظاهر شده اعمال هیرو های فلم را تقلید می نمایند.
در این محل، تنها مرد ها اجازه رفتن به سینما را دارند.
از جانبی هم اکثر فلم ها عریان بوده و برای زنان مناسب نیست که به تماشای آنها بروند. گذشته از اینها، در جریان سال های اخیر، شورشیان طالب نیز سینما ها را هدف قرار داده و شماری از مالکین سینما، ممثلین و کارکنان آنها تهدید به مرگ شده اند.
بازار ها و دکان های فروش تصاویر، ویدیو و دیویدی، تحت حملات شدید قرار گرفته اند. در حالیکه تندروان رفتن به سینما و تماشای فلم را دلیل فاسد شدن جامعه می دانند، اقوام پشتون ساکن این مناطق، به دیدن فلم و رفتن به سینما علاقمندی زیاد دارند.
خانم ثنا ایجاز، یکی از فعالین زن و کارمند انجویی بنام “شرکت گاه”، با جمعی از همکارانش طی انجام یک سروی در چهار ناحیه شهر پشاور، تلاش کرده است نیازمندی های اصلی زنان را شناسایی کند.
ثنا ایجاز، می گوید: “ما در منطفه ناآرام زندگی می کنیم و به مشکلات زیادی مواجه می باشیم. مثلا اگر زنان به فعالیت های ورزشی بپردازند و یا برای شان پارک و یا سینمایی ساخته شود با مخالفت های جدی مواجه می شوند. اما در طرح های اصلاحی که برای فعلا در نظر داریم، اعمار زمین های بازی، پارک ها و سینما برای زنان در نظر گرفته شده است.”
هرچند، نتیجه سروی با حکومت محلی شریک ساخته شده است، اما ترتیب اثر دادن به آن کار آسانی نیست…
در واقعیت، اکثریت مطلق زنان ساکن شهر پشاور همیشه در محدوده منازل خویش حیات بسر برده، عمر خویش را با انجام کار های خانه، تربیه اطفال و فامیل داری سپری می کنند.
نیلم رحیمی باشنده دره سوات که معتقد است باید وضعیت تغیر کند، می گوید: “بعد از طالبانی شدن دره ی سوات برای زنان فقط همان محدوده ی خانه های شان باقی مانده و بس…اما دوام زندگی به این وضعیت امکان ندارد. فکر می کنم بعد از این زن ها باید امکانات و وسایل تفریح و سرگرمی داشته باشند. به نظر من اگر زن ها به سینما بروند و فلمی را تماشا کنند، قیامت برپا نخواهد شد.”
خانم ثنا ایجاز و سازمان وی، تلاش دارند تا برای زنان محلات تفریحی بشمول سینما ایجاد نمایند، اما در مقابل شان مقاومت های شدیدی وجود دارد.
خانم عماره شاه، کارمند مرکز فرهنگ و اطلاعات ایالت خیبر پختون خواه که حکومت را در امر ایجاد سینمای مخصوص زنان بی برنامه می داند، می گوید: “فکر می کنم اگر فلم سازان هنگام تهیه فلم، خواست زن ها را در نظر بگیرند، زن ها نیز به سوی سینما ها هجوم خواهند برد. متاسفانه فلم های تولید نمی شوند که زن ها با فامیل شان بتوانند زیر یک سقف به تماشای آن بپردازند. زیرا آهنگ ها و دیالوگ صحنه ها آنقدر مبتذل و اوباشانه است که فامیل ها نمی خواهند به صورت دسته جمعی به تماشا بروند.”
اما اگر حکومت هم اقدامی در این خصوص نماید، بدون شک با مقاومت مردان مواجه خواهد شد.
مثلا، ولی جان جوان 24 ساله که مصروف تحصیلات مذهبی است، می گوید: “اگر ما بتوانیم زن ها را از رفتن به سینما منع کنیم، عمل خوبی است. فکر می کنم هزار ها زن وجود دارد که مخالف رفتن به همچو محلات مانند سینما است و اگر حکومت یا کدام سازمان دیگر بخواهد دست به اعمار سینما برای آنها بزند، در مقابلش ایستادگی خواهند کرد.”
با آنهم زنانی مانند ثنا ایجاز، تفاوت سلیقه ها را یک امر عادی دانسته می افزاید: “هرکس حق دارد راجع به یک موضوع مخالفت و یا موافقت خویش را اعلام نماید. اما اگر بخواهند حق زنان را برای رفتن به سینما زیر پای کنند، ما مقاومت نموده در مقابل مبارزه خواهیم شد.”
