ads

بررسی مهم ترین تحولات صحی افغانستان در سال 2011

بررسی مهم ترین تحولات صحی افغانستان در سال 2011 یکی از پرسش های اصلی که مطرح می باشد، این است که در طول ده سال گذشته، وضعیت دسترسی مردم به خدمات صحی چقدر بهتر شده است. سکتور صحت افغانستان در سال 2011 فعالیت های خود را تحت رهبری سرپرست وزارتخانه به پیش برد. وزارت صحت […]

نویسنده: The Killid Group
11 جدی 1390

بررسی مهم ترین تحولات صحی افغانستان در سال 2011

یکی از پرسش های اصلی که مطرح می باشد، این است که در طول ده سال گذشته، وضعیت دسترسی مردم به خدمات صحی چقدر بهتر شده است. سکتور صحت افغانستان در سال 2011 فعالیت های خود را تحت رهبری سرپرست وزارتخانه به پیش برد. وزارت صحت این اقبال را نیافت که در جریان سال 2011 سایه وزیر را بر سر خود ببیند و به تبع آن با فشار مسئولیت سیاسی از سوی دستگاه نظارتی در نظام حقوقی سیاسی کشور روبرو باشد. با آنهم مسئولین از انکشاف در این عرصه خبر می دهند.

شرح بیشتر در مورد تحولات صحی مربوط به افغانستان در سال 2011 در گزارشی که توسط کلید گروپ تهیه شده است، در پی می آید:

افزایش مراکزصحی و کاهش مرگ ومیر مادران واطفال طی سال روان از دست آوردهای عمده وزارت صحت افغانستان می باشد. جمع بندی پلان استراتیژیک برای پنج سال آینده و توسعه 60 درصدی خدمات صحی در شهر و دهات بخش دیگر از بهبودی درسکتور صحت است . اما کمبود داکتران مسلکی، تعمیر برای تعدای از مراکز صحی و به موقع نرسیدن اکمالات از جمله عمده ترین مشکلات وزارت صحت عامه افغانستان دانسته شده است  .

داکتر عبدلله فهیم مشاور وزارت صحت عامه در مصاحبه با کلید گفت: ” درجریان سال 2011 میلادی  این وزارت فعالیت های زیادی انجام داده؛ به طور مثال پلان استراتژیک 5 ساله را تدوین کرده و اسناد عمدهء زیربنایی این وزارت بازنگری شده و بعضی از اسناد تازه آماده شده است، همچنان کمپاین های واکسین در مراحل مختلف انجام یافته و صدها هزار تن در جریان این سال از خدمات صحی این وزارت مستفید گردیده اند.

درحال حاضر بیش از 60 درصد مردم افغانستان با پیمودن یک ساعت راه می توانند از خدمات مراکز صحی  مستفید گردند. وی همچنان می گوید در این سال، ساختمان جدید شفاخانه حوزوی بلخ و شفاخانه ولایتی پکتیا به  اکمال و بهره برداری سپرده شده است. همچنان کار تعمیر شفاخانه های ولایتی در سرپل، فاریاب و کاپیسا جریان دارد. وی هم چنان خوشبین است که  این وزارت مانند سال خورشیدی گذشته  می تواند بیشترین بودجه را مصرف و در صدر جدول قرار بگیرد.

از سویی مسئولین صحت عامه در زون  شمال از بهبود وضعیت صحی طی سال 2011 میلادی خبر می دهند. داکتر میرویس ربیع رئیس صحت عامه بلخ، ختم کار ساختمان شفاخانه حوزوی مزار شریف را عمده ترین دست آورد در جریان سال جاری می داند . او علاوه می کند که این شفاخانه با هزینه 14 میلیون یورو (20 میلیون دالر ) با همکاری مالی کشور آلمان ساخته شده است .

داکتر غوث الدین انوری رئیس شفاخانه حوزوی مزار شریف می گوید، کار ساختمان این شفاخانه تکمیل و بعد از وصل گردیدن به سیستم برق 24 ساعته بهره برداری از  ساختمان عملا آغازگردیده است . به گفته وی، در جریان سال جاری شفاخانه حوزوی بلخ  تحت برنامه ریفورم یا اصلاحات شفاخانه ها قرار گرفت و آنان در تلاش اند تا کیفیت خدمات دراین شفاخانه را بهبود بخشند .  وی همچنان می گوید، آنان در حال حاضر با کمبود پرسونل و بودجه مواجه می باشند، ولی در ماههای اخیر توانسته اند تا برنامه کاری برای سه سال آینده را ترتیب و به مرکز ارسال نمایند. وی خوشبین است که بودجه پیشنهادی انان (8 میلیون دالر ) از طرف مرکز قبول شده و آنان  بتوانند  با استفاده از آن، کیفیت  خدمات صحی را بیشتر از قبل افزایش بدهند .  به گفته آقای انوری در شفاخانه 600 بستر حوزوی بلخ، بسیاری از بیماران از دیگرولایت های زون شمال شمال شرق و گاهی هم از ولایت های مرکزی مانند بامیان مراجعه می کنند .

وی اضافه می کند، برای اولین بار در افغانستان دیپارتمنت  “هستوپتالوژی” یا  تشخیص امراض سرطانی در این شفاخانه فعال گردیده که با همکاری متخصصین آلمانی معاینات توسط انترنت به جرمنی ارسال  و نتایج آن در اسرع وقت در اختیار داکتران شفاخانه مزار شریف  قرار می گیرد. در این دیپارتمنت تا اکنون نزدیک به یک هزارتن مورد معاینه و تشخیص قرار گرفته اند . آقای انوری می گوید، متخصصین آلمانی بعضی اوقات به افغانستان مسافرت می نمایند وانان در نظر دارند تا زمینه فراگیری تخصص برای داکتران افغان را نیز دراین زمینه فراهم سازند.  یکی دیگر از دستآورد های دربلخ ساخت  و تکمیل ساختمان 3 باب کلنیک جدید تحت کار بودن شماری دیگر می داند .

در ولایت جوزجان نیز 2 باب کلنیک صحی جدید اعمار گردیده است. داکتر رحمت الله حیدری رئیس صحت عامه جوزجان می گوید: چون ارایه خدمات صحی در شفاخانه ولایتی در شهر شبرغان رایگان و با کیفیت تر می باشد، 40 درصد مراجعین آنان از ولایت های سرپل و فاریاب می باشند .

در ولایت سرپل نیز در سال 2011 میلادی 4 مرکز صحی اعمارگردیده است. داکتر غلام رضا بشارت معاون صحت عامه سرپل می گوید، با اینکه چندین ولسوالی درجریان سال جاری دراین ولایت ناامن بود، ولی تمامی مراکز صحی در جریان سال به روی مردم باز بوده و خدمات صحی برای مردم ارایه می گردد .

مسئولان در فاریاب نیز از روند کار و توسعه خدمات صحی راضی می باشند .  در این ولایت تا اکنون 4 مرکز صحی اعمار و3 مرکز صحی نیز در دست ساخت می باشد .  داکتر عبدالعلی حلیم رئیس صحت عامه فاریاب، ایجاد رادیو صحت را باهمکاری کشور ناروی دستاورد دیگر این ریاست می داند.  وی علاوه می کند، این رادیو که در مرکز و بسیاری از ولسوالی ها قابل شنید می باشد، پیام های صحی را برای مردم عرضه می دارد که در بلند بردن سطح اگاهی صحی مردم تاثیر زیادی دارد .

روند توسعه در ولایات ناامن در جنوب افغانستان نیز نسبتا خوب بوده است . در ولایت خوست یک شفاخانه 55 بستر نسایی ولادی ویک شفاخانه 35 بستر در ولسوالی نادرشاه کوت تاسیس گردیده است .  در ولایت قندهار نیز ساختمان یک مرکز علوم صحی و5 باب مرکز صحی شامل 4 باب کلنیک و یک باب مرکز حمایوی تاسیس گردیده است . گرچند مقامات به این باور اند که کار در ساحات نا امن مشکل ساز بوده و هنوز شماری از ولایات وولسوالی ها به مشکلات مواجه می باشند .

به گفته مقامات در قندهار، پس از ده سال تلاش بالاخره توانستند یک کلینک را در ولسوالی نادر شاه کود ایجاد کنند . همچنان در این ولایت نزدیک به 2 میلیون پشه خانه مشبوع شده توزیع گردیده و در قسمت جلوگیری از بیماری ها از قبیل اسهالات اقداماتی صورت گرفته و همچنین نانوایان این ولایت  به استفاده از سیستم گازی مکلف و تشویق گردیده اند .

مسئولین ولایت ننگرهار می گویند که 50 درصد مراکزی که به ترمیم نیاز داشتند، در جریان این سال ترمیم گردیده اند. علاوه  برآن در این ولایت یک شفاخانه یک صد بستر اطفال، یک مرکز تداوی بیماران روانی، یک باب لابراتوار تجزیه مواد غذایی و 5 باب کلنیک تاسیس گردیده اند .

مرگ ومیرزنان واطفال .

مسئولین صحت عامه به این باور اند که مرگ و میر زنان و اطفال نسبت به سال های گذشته به صورت قابل ملاحظه ای کاهش یافته است. به باورآنان، بلند رفتن سطح آگاهی مردم، دسترسی واستفاده از ادویه، افزایش تعداد مراکز صحی در مناطق مختلف و به خصوص افزایش تعداد قابله ها عامل عمده کاهش مرگ و میر زنان و اطفال می باشد .

داکتر عبدالله فهیم در این زمینه می گوید، سروی انجام یافته  بنام سروی مرگ ومیر مادران که طی کمتر از یک ماه گذشته به نشر رسیده  نشان می دهد که کارکرد این وزرات در طی 10 سال اخیر بسیار مفید و موثر بوده و دستاوردهای چشمگیری داشته است. نتایج درج شده در این سروی نشان می دهد که 10 سال قبل آمار مرگ و میر مادران 1600 مادر از یک صد هزار ولادت بود که در سالهای اخیر، این رقم به 327 مادر رسیده که 5 برابر کاهش یافته است .

همچنان مرگ و میر اطفال پایین تر از 5 سال در گذشته 257 طفل در یک هزار طفل بود که به 97 طفل کاهش یافته است و اطفال پایین تر از یک سال نیز 161 طفل از یک هزار طفل بود که به 77 طفل رسیده است.

داکتر میرویس ربیع رئیس صحت عامه بلخ می گوید، همچنان  اوسط عمر در افغانستان ده سال قبل 45 سال بود، ولی حالا به 62 سال افزایش یافته است . وی همچنین می گوید، آمار نشر شده  در سطح ملی است که  طبق سروی انجام یافته، کشوررا به سه حوزه تقسیم نموده و حوزهء  شمال ( سه زون شمال، شمال شرق و زون غرب ) که شامل 14 ولایت می باشد. دراین سروی حوزه شمال از بهترین وضعیت برخوردار بوده و آمار مرگ و میر از دیگر مناطق به مراتب پایین تر می باشد. به باور وی، آمار مرگ و میر مادران و اطفال در ولایت بلخ نسبت به تمامی ولایات کشور پایین تر بوده وبه مراتب کمتر از آمار ملی می باشد .

داکتر عبدالعلی حلیم رئیس صحت عامه فاریاب می گوید، 50 درصد مناطق این ولسوالی کوهستانی است وهنوزهم دوری راه سبب مرگ و میر مادران می گردد .

به باور مسئولین، افزایش تعداد قابله ها یکی از عوامل پایین آمدن  مرگ و میر مادران می باشد و در بسیاری از ولایت ها این مشکل تا حدودی رفع گردیده و به تعداد مورد نیاز قابله وجود دارد .

درولایت بلخ 24 قابله عالی فارغ گردیده اند و یک صنف نرسنگ نیز تا چند ماه اینده فارغ خواهند گردید و نیز صنف اموزش قابله گی جامعه نیز در اینده نزدیک به دروس خود شروع می نماید.

درولایت سرپل با فراغت 20 قابله تعداد قابله های فارغ شده درچند سال اخیر به 80 تن می رسد. در ولایت جوزجان نیز امسال با فراغت 30 قابله  تعداد قابله هایی که در چند سال دروس را تمام و به ایفای وظیفه مشغول شده اند به 130 تن می رسد و در ولایت فاریاب نیز حدود 70 تن پس از اموزش دروس قابله گی آماده ارائه خدمات صحی گردیده اند .

مسئولین می گویند که درآینده توجه بیشتر به مناطق دور دست خواهند کرد زیرا در این مناطق نیاز مندی به داکتران زن بیشتر می باشد .

به باور آنان  کسانی که از مناطق دور دست آمده اند با امتیازات و توقعات کم برای کار درمناطق زاد گاه خود حاضر می گردند.

هم چنان 30 قابله از مراکز اموزش در قندهار و دهها تن دیگر در ولایت های ننگرهار و خوست پس از اتمام دورهء 18 ماههء آموزش فعالیت خود را آغاز نموده اند .

مشاور وزارت صحت عامه می گوید، هرچند کمبود داکتر در شهرهای بزرگ  مثل کابل، هرات، مزار شریف، جلال آباد و قندهار محسوس نیست، ولی در بسیاری از ولایات و ولسوالی ها، این وزارت با کمبود داکتران زن مواجه بوده و حتی در مناطق دور دست کمبود داکتران مرد نیز وجود دارد .

در ولایت بلخ با اینکه تعدد داکتران مسلکی زیاد است، ولی بازهم در بسیاری از مناطق خصوصا ولسوالی هایی که در جریان تابستان امسال نا امن بوده اند با کمبود داکتران مسلکی  خصوصا داکتران زن مواجه می باشند .

داکتر میرویس ربیع می گوید، ولایت بلخ  در جریان دو سال اخیر بیشتر به این مشکل  مواجه گردیده است. وی مشکلات امنیتی را تاحدودی در این امر دخیل دانسته و می افزاید:”علاوه از معاش صحت عامه آنان حاضر اند برای شخصی که به عنوان محرم داکتر زن می باشد نیز در همان محل اشتغال پیدا نمایند و هم چنان بسیاری از ساکنان محل نیز در قسمت سرپناه نیز همکاری می نمایندف ولی  باز هم این مشکل در بسیاری ازمناطق وجود دارد.

داکتر میرویس ربیع علاوه می کند، چون طبق قوانین،  داکتران در قسمت انتخاب محل خدمت آزاد هستند، مسئولین صحت عامه  نمی توانند داکتران را با فشار در محلاتی که نیازمندی بیشتر دارد توظیف نمایند.

در ولایت جوزجان با اینکه مناطق کوهستانی  بسیار کم است و تمامی ولسوالی ها به مرکز ولایت نزدیک اند، بازهم 15 درصد کمبود داکتران مسلکی زن احساس می شود.

اما در ولایت سرپل که اکثریت ساحات ان کوهستانی و راههای مواصلاتی آن صعب العبور بوده  و در زمستان ها راه مواصلاتی چند ولسوالی آن مسدود می گردد، مشکلات به مراتب بیشتر است.

به همین دلیل بسیاری از داکتران به معاش و امتیازات پایین حاضر نمی گردند تا در ولسوالی های دور دست مانند بلخاب و کوهستانات ایفای وظیفه کنند.

در ولایت های خوست و ننگرهار هر چند  مشکل کمبود داکتران مسلکی حل گردیده ولی کمبود داکتران زن وجود دارد .

در ولایت قندهار نیز کمبود داکتران مسلکی وجود داشته، به باور مسئولین قندهار پایین بودن معاشات برای کارکنان صحی سبب بی علاقه گی آنان می گردد.

نبود تعمیر برای تعدادی از مراکز صحی ازجمله مشکلاتی است که بسیاری از ولایت ها خصوصا ولایت های شمال با آن مواجه می باشند .

مشاور وزارت صحت عامه در این باره می گوید، در تمام کشور 218 مرکز صحی فاقد تعمیر بوده و81 مرکز فاقد تعمیر استندرد می باشد. وی هم چنان علاوه می کند، مشکلات امنیتی به صورت محدود و مشکل کمبود بودجه به صورت گسترده سبب گردیده تا این مراکز بدون تعمیر باقی بمانند .

داکتر میرویس ربیع از عرضه نامتوازن خدمات صحی در سطح کشور شکایت نموده و می گوید، با اینکه در بسیاری از ولایات دولت و موسسات کمک دهنده ساختمانهای صحی اعمار نموده اند که کسی از آن استفاده نمی نماید، ولی در ولایت  بلخ تا هنوز 30 مرکز صحی از 89 مرکز تعمیر ندارد و درساختمانهای کرایی فعالیت می نماید. وی علاوه می کند که بیشترین مراکز صحی بدون تعمیر دراین ولایت وجود دارد .

اما در دیگر ولایات شمال نیز عین مشکل وجود دارد. داکتر رحمت الله حیدری رئیس صحت عامه جوزجان می گوید، شفاخانه ولایتی این ولایت در تعمیر تفحصات فعالیت می نماید و تا هنوز از خود تعمیر ندارد علاوه ازآن، از 35 مرکز صحی خورد و بزرگ 10 مرکز هنوز فاقد تعمیر می باشند.

همچنان در ولایت فاریاب از 72 مرکز صحی 15 مرکز آن فاقد تعمیر می باشد .

معاون صحت عامه سرپل نیز می گوید، در این ولایت 48 مرکز صحی وجود دارد، ولی اکثریت این مراکز از خود تعمیر ندارند.

داکتر عبدالله فهیم مشاور وزارت صحت عامه می گوید، در تمامی ولایت ها شفاخانه های ولایتی فعالیت دارند اما در دو ولایت سرپل و نورستان تا هنوز تعمیر شفاخانه ولایتی ساخته نشده است .

هم چنان در ولایت قندهار 593  مرکز صحی خورد و بزرگ، در ولایت ننگرهار 106 مرکز صحی خورد وبزرگ و در ولایت خوست 39 مرکز صحی فعالیت دارند.

به باور داکتر عبدالله فهیم مشاور وزارت صحت عامه ،علاوه بر مشکل کمبود داکتران مسلکی مشکلات دیگری نیز وجود دارد.

وی می گوید، چون در کشور در قسمت فوق تخصص سرمایه گذاری صورت نگرفته بنا بر این در این قسمت آموزش وجود ندارد و وزارت صحت عامه بامشکل کمبود داکتران فوق تخصص مواجه می باشد.

به موقع نرسیدن اکمالات، مشکل دیگری می باشد که این وزارت با آن مواجه است. نامبرده علاوه می کند، تدارکات طولانی، ظرفیت پایین و فساد اداری، خرابی شرایط محیطی و گاهی هم مشکلات امنیتی سبب می گردد تا اکمالات این وزارت به موقع نرسیده و سبب بروز مشکلات بعدی برای مردم محل گردد.

وی علاوه می کند، یک تعداد این مشکلات  توسط وزارت صحت عامه قابل حل می باشد ولی تعداد دیگری از این مشکلات مربوط به حکومت می گردد. به باور وی تامین امنیت مناطق و قابل عبور و مرور بودن راههای مواصلاتی از جمله مشکلاتی است که باید دولت آنرا حل نماید. آقای فهیم اضافه می کند، در تعدادی از ولسوالی های ولایت های بدخشان، سرپل و ولایت های مرکزی مشکلات جدی ترانسپورتی هنوز هم وجود دارد و در این مناطق چند ماه از سال راه مواصلاتی مسدود می باشد. نامبرده علاوه می کند، در چند ولسوالی ولایت بدخشان زمستانها مجبوریم اکمالات را از طریق کشور تاجیکستان انجام بدهیم .

داکتر میرویس ربیع رئیس صحت عامه نیز می گوید، دولت به خاطر بهبود یافتن وضعیت صحی در کشور باید علاوه بر بازسازی و احداث زیربنا های ترانسپورتی در صدد بلند بردن سطح عمومی اقتصاد مردم باشد و هم چنان سطح آگاهی باشنده گان کشور را بلند ببرد و نیز دیگر سکتور های همگام و موازی با سکتور صحت در این راستا قدم بردارند و در کار کرد خود تغییرات مثبت ایجاد نمایند  تا به صورت عموم در وضعیت زنده گی مردم تغییر ایجاد شود .

به باور وی هنوز هم درکشور فامیل هایی پیدا می شود که مردان زنان خود را از رفتن به مراکز صحی منع می کنند.

 

سید ظاهر عادلی

مزار شریف

5 جدی 1390 برابربا 26 دسامبر 2011 میلادی

کلیدگروپ را در تویتر و فیس بوک دنبال کنید
طراحی و توسعه توسط تکشارک - Copyright © 2024

Copyright 2022 © TKG: A public media project of DHSA