تخمین زده می شود، که در حدود 60 هزار طفل، بخاطر تامین مصارف خانواده های خود در سرک های کابل مشغول کار بوده و چانس زیادی برای آموختن علم و دانش در اختیار ندارند.
اما اخیرا ابتکاری در کابل روی دست گرفته شده است که بر مبنای آن، سرنوشت شماری از این اطفال که از نعمت سواد محروم مانده اند، رو به بهبودی نهاده است.
در پیوند به این موضوع مدثر شاه از کابل گزارشی را به شرح زیر تهیه کرده است.
در یک صبح جمعه در شهر کابل، قدسیه هفت ساله را در یکی از سرک های کابل مشاهده می کنم که یک خریطه را بدوش می کشد، اما این خریطه یک بکس مکتب نیست. قدسیه که در داخل بکس خویش دو پارچه(تکه) و یک بوتل اسپری را انتقال می دهد، می گوید: “مصروفیت من پاک کردن موتر در سرک ها به اساس تقاضای مردم است. مادرم زن خانه است و پدرم یک دوکان ترکاری فروشی دارد. من روزانه موفق به کسب 50 افغانی (نزدیک به 1 دالر) می شوم که البته آنرا به مادرم می سپارم.”
این در حالیست که در حدود 31 درصد افغان ها سواد خواندن و نوشتن را دارند که از این جمله زنان 12 درصد را تشکیل می دهد. قدسیه مجبور است بیشتر اوقات خود را وقف پاک کاری موتر ها کند و به این دلیل فرصت زیادی برای رفتن به مکتب و آموختن علم و دانش نخواهد داشت.
اما اکنون با در نظرداشت یک طرح تازه تحت عنوان (مکاتب مجانی) قدسیه چانس آموختن علم و دانش را از طریق شمولیت در آنها بدست آورده است.
وی که حالا می تواند تا چاشت روز های جمعه کار و بعد از آن به مکتب رفته درس بخواند، می گوید: “من صنف سه هستم و در روز های جمعه به مکتب می روم. معلمین ما خیلی سخت کوش بوده و سعی می کنند مصدر خدمت بهتر شوند. اگر وضعیت چنین ادامه داشته باشد روزی داکتر شده اشخاص فقیر، مریض و بی بضاعت را در همسایگی ما بصورت مجانی تداوی خواهم کرد…”
مکتب مرزی توسط یک انجوی هالندی تحت عنوان (رضاکاران صلح افغان) که در زمینه حقوق اطفال کار می کنند، ایجاد شده است. دروازه آن به روی تمام اطفال فقیر افغان که تا حال چانس آموزش، خواندن و نوشتن را نداشته اند، برای آموزش مضامین دری، ریاضی و همچنان خیاطی باز است.
گلثوم 12 ساله که دومین روز شمولیتش در این مکتب بوده و از دست آورد چنین فرصت خوب، برای آموختن علم و دانش خورسند است، می گوید: “دختر خاله ام از من خواست، در این مکتب ثبت نام کنم، ولی پدرم با این امر مخالف بود. بعدا وقتی که یکی از معلمین به خانه ی ما آمده با وی صحبت کرد، پدرم قانع شد و به من اجازه داد به مکتب بیایم.”
ذکر الله یکی از استادان این مکتب که در گذشت ها، به روی جاده و خیابانها ساجق فروشی می کرد، می گوید: “درست نیست که مردم همیشه به مفاد خود فکر کند، بلکه باید زمانی هم در پی کمک و مساعدت مردم باشند. مثلا من فعلا ذر صنوف بالا درس میخوانم، ولی شاگردان صنوف ابتدایی را درس می دهم.”
زرغونه جان یکی از محبوب ترین معلمان این مکتب است که بشدت علاقمند انکشاف سطح علم و دانش دختران می باشد.
موصوفه که از طرف شب دختران کوچک را به صورت مجانی درس می دهد می گوید: “من از سه سال قبل که پدرم توسط طالبان کشته شد، در این مکتب مصروف تدریس شاگردان خوردسال هستم. بعد از فوت پدرم زندگی ما خیلی بی سر و سامان شد، از همین سبب امروز فامیلم می خواهد با تدریس شاگردان این مکتب برای فقرا مصدر خدمت شوم.”
شاگردان این مکتب بصورت مجانی ثبت نام کرده و کدام یونیفورم خاصی هم ندارند. زرغونه و سایر معلمین مکتب به این نظر اند که کودکانخانواده های فقیر و بی بضاعت می توانند با استفاده از این چانس به آموختن علم و دانش بپردازند.
معلم زرغونه هدف اش را از رفتن خانه به خانه و تشویق والدین برای ثبت نام اطفال شانرا چنین تشریح می کند: “می خواهم از طریق تدریس در این مکتب وضعیت زندگی اطفال و خانواده های مستمندان را بهبود بخشم تا ایشان مسایل، مشکلات و دشواری های خویش را به گوش جهانیان برسانند. تامین صلح در افغانستان رویای من است و از همین سبب است که به شاگردان درس می دهم تا کشور را خوشبخت سازند.”
مکتب مجانی مرزی کابل، گامی است در راه عملی ساختن رویای زرغونه و همسالان او…
