شرکتهای مخابراتی برای ادامه فعالیتهای شان در بعضی از ولسوالیها، یا به طالبان پول میدهند و یا خدمات شان از طرف شب را متوقف میکنند. کلیدگروپ طی تحقیقی در 11 ولایت کشور دریافته است که شرکتهای مخابراتی به دلیل تهدیدات امنیتی در بعضی از ولسوالیهای این ولایت ها، ناگزیر هستند یکی از این دو گزینه را برای حفظ تأسیسات و ادامه فعالیت شان انتخاب کنند. مسوولان وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی نیز به نحوی تأیید میکنند که شرکتهای مخابراتی به هدف ادامه فعالیتهای شان یا به مخالفان مسلح دولت پول میدهند و یا این که خدمات شان از طرف شب در بعضی از ولسوالیها را قطع میکنند. شرکتهای مخابراتی برای ادامه فعالیتهای شان در بعضی از ولسوالیها، یا به طالبان پول میدهند و یا خدمات شان از طرف شب را متوقف میکنند. کلیدگروپ طی تحقیقی در 11 ولایت کشور دریافته است که شرکتهای مخابراتی به دلیل تهدیدات امنیتی در بعضی از ولسوالیهای این ولایت ها، ناگزیر هستند یکی از این دو گزینه را برای حفظ تأسیسات و ادامه فعالیت شان انتخاب کنند. مسوولان وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی نیز به نحوی تأیید میکنند که شرکتهای مخابراتی به هدف ادامه فعالیتهای شان یا به مخالفان مسلح دولت پول میدهند و یا این که خدمات شان از طرف شب در بعضی از ولسوالیها را قطع میکنند.
محمدیاسین صمیم، سخنگوی وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی، میگوید: «ممکن است چنین کاری صورت گیرد؛ زیرا در گذشتهها گزارشهایی وجود داشت که شرکتهای خصوصی برای ادامه فعالیت شان به مخالفان مسلح دولت پول پرداخت میکنند. اما هنوز مقدار پول و این که کدام شرکتها به این کار مبادرت میورزند، معلوم نیست.»
به گفته سخنگـوی وزارت مخــابــرات و تکنــالوژی معلوماتی، فعـالیــت شــرکـتهــای مخـابــراتی در ولایتها، ارتباط مستقیم با وضعیت امنیتی دارد؛ زیرا به دلیل ناامنیها، در جریان یک روز، دهها آنتن خاموش است و یا هم به طور 24 ساعته فعال نیست. طبق معلومات وزارت مخابرات، در حدود 25 ملیون سیمکارت از سوی شرکتهای مخابراتی در سراسر کشور توزیع شده است، ولی فعلاً بین 15 تا 18 ملیون آن فعال است.
مصاحبههایی که کلیدگروپ در 11 ولایت انجام داده است نیز نشان میدهد که به جز کابل، بلخ، بامیان و پکتیکا، در تعدادی از ولسوالیهای ننگرهار، خوست، کاپیسا، غزنی، هرات، کندهار، کندز و هلمند، شرکتهای مخابراتی از طرف شب فعالیت ندارند. بـراســاس یــافتههای کلیدگروپ، ولسوالـیهــای ادرسکــن، کــرخ و پشتون زرغون در ولایت هــرات، انــدر، قرهباغ، زنخان و خوگیانی در غزنی، تگاب، نجراب و آله سای در کاپیسا، گرشک، مارجه، گرم سیر و کجکی در هلمند و تمام ولسوالیهای کندز از ساحاتی اند که فعالیت شبکههای مخابراتی، به دلیل تهدیدات امنیتی، از طرف شب در آن قطع میشود.
نورسعید، رییس اداره مخـابــرات کاپیـسـا میگوید در شماری از ولسوالیها تهدیدات امنیـتـی مانــع فعالیت شرکتهای مخابراتـی مــیشـود و همـیــن امر باعث شده تا شرکـتها بــرای ادامه کار شان به مخالفان مسلح دولت پول پرداخت کنند. به گفته وی، هنوز مشخص نیست که سالانه چه مقدار پول از این طریق به جیب مخالفان مسلح دولت واریز میشود. وی تصریح کرد که شرکتهای مخابراتی هم نمیخواهند این موضوع را با مسوولان امور در میان بگذارند. طبق اظهارات نورسعید، در حال حاضر، در ســه ولسوالی تگاب، نجراب و اله سای کاپیسا، خدمـات مخــابــراتــی از طــرف شب قطع میباشد. در همیـن حــال، حـسـین خــان، رییـس شــورای ولایتـی کاپیـســا گفــت در مناطقی که تهدیدات امنیتــی بالا است، مخـالفان مسلح دولت از طرف شب مانع فعالیت شرکتهای مخابراتی میشوند.حسین خان افزود گزارشهایی وجود دارد که نشان میدهد شرکتهای مخابراتی به خاطر ادامه فعالیت شان به مخالفان مسلح دولت پول پرداخت میکنند، ولی تاکنون مشخص نیست که چه مقدار پول از طرف کدام شرکتها پرداخت میشود.
اما احمدفهیم قایم، قومندان امنیه کاپیسا، دیدگاه متفاوتی دارد. وی میگوید از زمانی که او به حیث قومندان امنیه کاپیسا گماشته شده است، در مناطق یاد شده کدام مشکل امنیتی که منجر به قطع خدمات مخابراتی شده باشد، وجود ندارد. قایم تأکید میکند که او در جریان شب همواره با مسوولان امنیتی ولسوالیهای تگاب و نجراب از طریق تلیفون در تماس است و هیچ مشکلی از ناحیه ارتباطات تلیفونی با آنان ندارد. وی باجگیری از سوی مخالفان مسلح دولت را رد کرده و میگوید تا حال شنیده نشده که در یکی از مناطق این ولایت طالبان از شرکتهای مخابراتی باجگیری کند و یا مانع فعالیت این شرکتها شده باشد.
ناکامی
حکومت تاکنون موفق نشده در مناطق دوردست، به شمول امنیت پایههای مخابراتی شرکت سلام که یک شرکت دولتی است، امنیت آنتنهای مخابراتی شرکتهای خصوصی را تأمین کند. یاسین صمیم، سخنگوی وزارت مخابرات، میگوید: «شرکت سلام تا آخرین حد تلاش میکند با وجود تهدیدات بلند امنیتی به مردم خدماترسانی کند، ولی بسیاری اوقات اتفاق میافتد که جان همکاران ما صد در صد در معرض خطر قرار گیرد و در آن حالت است که مجبور میشویم آنتنها را خاموش کنیم.»
در همین حال، سیدالرحمن حدید، رییس اداره مخابرات ولایت هرات، از فعالیت 12 ساعته شرکتهای مخابراتی در سه ولسوالی این ولایت خبر داده و میگوید در جاهایی که مخالفان مسلح دولت حضور دارند، شرکتهای مخابراتی نمیتوانند به طور شبانهروزی فعالیت کنند. وی به عنوان نمونه از ولسوالیهای ادرسکن، پشتون زرغون و کرخ این ولایت یادآوری نموده و میگوید شماری از شرکتها اجازه فعالیت شبانهروزی در این ولسوالیها را دارند، ولی شماری دیگر از این شرکتها ندارند. به گفته حدید، در ولسوالی کرخ از طرف شب فعالیت شرکت مخابراتی اتصالات متوقف میشود، اما چهار شرکت مخابراتی دیگر همچنان فعال میباشند.
اکنون سوال این است که یک تعداد از شرکتهای مخابراتی در عین ساحه چگونه فعالیت 24 ساعته دارند و فعـالیــت شمــاری از شــرکت های مخابراتی از طرف شب قطع میباشد. محمدیاسین صمیم، سخنگوی وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی، در این باره میگوید: «هرچند اسناد در این مورد وجود ندارد ولی انکار کردن آن نیز کار دشواری است؛ چون امکان دارد که شرکتها برای به دست آوردن پول در جاهایی که منافع شان باشد، به مخالفان مسلح دولت پول پرداخت کنند.» با این حال، صمیم افزود که وزارت مخابرات در هماهنگی با ارگانهای امنیتی تلاش دارند تا امنیت کامل شرکتهای مخابراتی را تأمین کنند. وی همچنان هشدار داد به هر اندازهای که شرکتهای مخابراتی تلاش کنند از راههای غیرقانونی به فعالیت شان ادامه بدهند، به همان اندازه مخالفان مسلح دولت تلاش خواهند کرد تا نقاط ضعف شرکتها را تشخیص و از آن ناحیه شرکتهای متذکره را تحت فشار قرار دهند. این در حالی است که عبدالروف احمدی، سخنگوی قومندانی امنیه هرات، میگوید که دولت توان تأمین امنیت شماری از آنتنهای مخابراتی که بیرون از شهر و در بالای کوهها نصب شده است، را ندارد و شرکتها نیز برای امنیت این آنتنها محافظ استخدام نمیکنند. او گفت به همین دلیل است که بعضی از شرکتها مجبور میشوند برای حفظ این آنتنها به مخالفان مسلح دولت پول پرداخت کنند.
بر اساس آمار ریاست مخابرات هرات، پنج شرکت مخابراتی، در 15 ولسوالی این ولایت، 150 پایه آنتن نصب کردهاند. اگر قرار باشد برای هر یک از این آنتنها پنج محافظ استخدام کنند، تنها در هرات، برای محافظت از آنتنهای مخابراتی به 750 محافظ نیاز است.
در حــالی کــه عبــدالروف احـمــدی، سخـنـگوی قومندانی امنیــه هــرات، مــیگـویــد که مسوولیت تأمین امنیت آنتنهای مخابراتی به دوش حکومت نیست، اما صدیق صدیقی، سخنگوی وزارت امور داخله، میگوید که مسوولیت تأمین امنیت تأسیسات دولتی و غیردولتی به عهده حکومت و نیروهای امنیتی میباشد. وی اضافه میکند در صورت وقوع کدام مشکل امنیتی، شرکتها میتوانند از نیروهای امنیتی کمک بگیرند. مهدی حدید، رییس کمیته امنیتی شورای ولایتی هرات، میگوید طالبان در ولسوالیهایی که حضور دارند، بیشتر از طرف شب رفت و آمد میکنند و به همین دلیل مانع فعالیت شرکتهای مخابراتی میشوند. به گفته وی، مخالفان مسلح دولت عمداً شرکتها را تهدید میکنند تا از این طریق زمینه باجگیری از این شرکتها را مهیا سازند. از طرف دیگر، وی تأکید کرد که هیچ شرکتی از این قاعده مستثنا نیست و مخالفان به نحوی از آنها پول میگیرند.
احمدظاهر، رییس اداره مخابرات هلمند، نیز میپذیرد که تهدیدات امنیتی سبب شده تا شماری از شرکتهای مخابراتی فعالیت خود در این ولایت را کاملاً متوقف و یا تنها از طرف روز فعالیت کنند. وی افزود که آنتنهای مخابراتی تقریباً در تمام ساحات هلمند از طرف شب خاموش است و بسیاری از شرکتها به همین دلیل برای مدت نامعلومی فعالیت شان را متوقف کردهاند.
عطاالله افغان، عضو شورای ولایتی هلمند، نیز میگوید: «چندین سال میشود که شرکتهای مخابراتی در این ولایت از طرف شب فعالیت نمیکنند و مردم از این ناحیه با مشکل مواجه شدهاند. اما شماری از شرکتهایی که فعالیت دارند، مجبور اند به طالبان پول پرداخت کنند، چون در غیر آن طالبان اجازه فعالیت به آنها را نمیدهند.» این عضو شورای ولایتی هلمند نیز مثل دیگران، نمیداند که کدام شرکتها، چه مقدار پول و چگونه به طالبان به هدف ادامه فعالیتهای شان پرداخت میکنند. وی اما گفت: «انکار نمیتوانیم، زیرا هیچ امکان ندارد که شرکتها بدون پرداخت پول به طالبان، فعالیت کنند.»
اما صدیق صدیقی، سخنگوی وزارت داخله، با رد این ادعا میگوید که این وزارت اسناد و شواهدی تاکنون به دست نیاورده که بتواند این ادعا را ثابت کند. خواستیم در این مورد نظر شرکتهای مخـابـراتــی را نـیــز داشتــه باشـیــم ولــی کـسـی به نمایندگی از ایــن شــرکـت ها حـاضر به مصاحبه نگردید.
خدمات 24 ساعته
از مجموع 11 ولایتی که ساحه تحقیق کلیدگروپ را تشکیل میدهد، تنها در چهار ولایت (کابل، بلخ، بامیان و کندهار) خدمات مخابراتی به گونه 24 ساعته ارایه میشود. خداداد کیهان، رییس اداره مخابرات بلخ، در مصاحبهای با کلید گفت که خدمات مخابراتی در تمام مناطق این ولایت به طور عادی و 24 ساعته ارایه میشود.افضل حدید، عضو شورای ولایتی بلخ نیز با تأیید سخنان کیهان، از فعالیت 24 ساعته شرکتهای مخابراتی در این ولایت اظهار رضایت میکند.
بامیان نیز در قطار ولایتهایی قرار دارد که باشندگان آن به خدمات 24 ساعته شرکتهای مخابراتی دسترسی دارند. عزیزالله حمیدی، رییس اداره مخابرات بامیان، میگوید: «85 درصد مردم در این ولایت، به خدمات 24 ساعته تلیفونی دسترسی دارند.» محمداسماعیل، رییس اداره مخابرات کندهار، نیز در مصاحبهای با کلیدگروپ گفت به استثنای دو ولسوالی شوراوک و غورک این ولایت که هنوز آنتنهای مخابراتی در آن نصب نشده است، خدمات تلیفونی در تمام ولسوالیهای کندهار به طور شبانهروزی جریان دارد.
